'Nieuwe regels Oekraïne zet graanexport op het spel'

Het decembercontract voor tarwe op de Matif sloot gisteren €2 lager op €222 per ton. De beurs in Chicago was donderdag gesloten vanwege de Amerikaanse feestdag Thanksgiving Day. Geen handel op de CBoT was overigens ook merkbaar in Parijs waar het rustiger was dan eerder deze week.

Op de termijnmarkten mag dan weinig spektakel zijn, dat wil niet zeggen dat er verder niets gebeurt. Het Oekraïense verbond van graanhandelaren waarschuwde gisteren voor de in hun ogen slecht doordacht wetsvoorstel voor de graanexport die het Oekraïense parlement dinsdag 21 november aan heeft genomen. Door de nieuwe regels zou de graanexport helemaal stil kunnen vallen volgens het verbond. In het wetsvoorstel zijn nieuwe regels voor de belastingheffing op graanexporttransacties opgenomen, evenals de mogelijkheid om minimumexportprijzen in te voeren. Het doel van de wetgeving is om belastingontwijking bij agrarische producten onmogelijk te maken. Deze maatregelen zijn overigens een volgende stap in de strijd tegen corruptie die de regering van Zelenski voert. 

Exportstop
"Het verbond van graanhandelaren maakt zich zorgen over een mogelijke volledige stop van de graanexport uit Oekraïne als gevolg van de goedkeuring door het parlement van ondoordachte wetswijzigingen op het gebied van de export van granen en oliezaden die tegenstrijdigheden bevat in de wetgeving, waaronder de belastingwetgeving", schrijft de bond. In het wetsvoorstel staat volgens de bond dat exportprijzen niet lager mogen zijn dan de gemiddelde graanprijs op de internationale beurzen in de voorafgaande tien dagen. Die eis is volgens handelaren niet in te voeren. De exportprijs die Oekraïne zo samenstelt, komt volgens hen onherroepelijk een keer boven de reële fysieke wereldmarktprijs.

Politieke verschuiving
In Argentinië is de graanhandel lam gelegd door een gebrek aan soja na droogte en boeren die de voorraden vasthouden vooruitlopend op wijzigingen in monetair beleid van de nieuw gekozen president Milei. Dat vertelde althans de exportdirecteur van de Braziliaanse Kamer van Koophandel aan Reuters. Allereerst heeft Argentinië te maken met het grootste graantekort in zestig jaar na een rampzalig verlopen groeiseizoen. Het tweede probleem is de enorm hoge inflatie. Om verder wegzakken van de peso te voorkomen werkt de Argentijnse overheid met vaste wisselkoersen. Daar trekt de markt zich weinig van aan en nu is er een parallel systeem ontstaan. De overheid heeft de koers vastgesteld op 350 peso voor 1 Amerikaanse dollar, terwijl op de vrijmarkt tot 1.000 peso moet worden betaald voor 1 Amerikaanse dollar.

Om de agrarische sector, die onder de overheidswisselkoers valt tegemoet te komen heeft de Argentijnse overheid een gunstiger programma opgetuigd: de sojadollar. Milei heeft in zijn verkiezingscampagne gezegd dat zodra hij president is de valutaregels schrapt en de belastingen zal verlagen. 10 december wordt Milei geïnaugureerd en die paar weken willen telers en exports wachten. Sojamolens en graanterminals draaien volgens bronnen van Reuters daarom nu slechts op 25% van hun capaciteit.