De sterk gestegen suikerexport van Oekraïne naar Europa kan leiden tot een lagere suikerprijs. Echter, dat leidt bij suikerproducenten ook tot onrust vanwege oneerlijke concurrentie. De suikernoteringen in London en New York eindigen ondanks forse stijgingen eerder dit jaar, toch op een vergelijkbaar prijsniveau met het begin van 2023.
De Oekraïense suikerexport naar de EU is het afgelopen seizoen vertienvoudigd, van circa 40.000 ton in 2021/2022 tot ruim 400.000 ton suiker in 2022/2023. Ook in het huidige seizoen, dat 1 oktober van start ging, is de export uit Oekraïne al aardig op dreef. Tot 13 december werd er ruim 125.000 ton ingevoerd van Oekraïne naar de EU volgens de recente cijfers van de Europese Commissie (EC). De verwachting van Oekraïense producenten, maar ook de EC, is dat Oekraïne het exportvolume van afgelopen seizoen ruim voorbijgaat en het daaropvolgende seizoen nog verder uitbreidt. Daar maken verschillende suikerproducenten en belangenorganisaties zich zorgen over. Een te grote invoer kan de suikerprijzen drukken en volgens enkele Oost-Europese landen waaronder Polen, gebeurt dat nu al. Zo heeft de Poolse vereniging van suikerbietentelers hun ministerie gevraagd om een verbod op de import van Oekraïense suiker omdat de regionale prijzen daalden. Zij spreken van oneerlijke concurrentie op de suikermarkt.
Bietenteelt Oekraïne groeit
De grotere toename in suikerexport is simpel te verklaren. Sinds de Russische invasie in Oekraïne is de suikerbietenteelt in het land fors gestegen vanwege de hogere winstgevendheid en mogelijkheden voor export vergeleken de graan- en oliehoudende zadenteelt. Daarnaast werden de invoerrechten geschrapt door de EU van verschillende grondstoffen, wat de export naar de EU gunstiger maakt.
De grote volumes suiker uit Oekraïne helpen de EU het suikertekort op te lossen waar zij het afgelopen seizoen mee kampte. Datzelfde gaat - in mindere maten - op voor het huidige seizoen nu er ook een suikertekort wordt verwacht. Maar in de komende seizoenen kan Europa met een goede oogst orgen voor goede balans van de suikerbehoefte in Europa. De hoeveelheden uit Oekraïne zouden dan voor een overschot zorgen. Daar spreken verschillende lidstaten hun zorgen over uit bij de Europese Commissie. Daarnaast moet worden opgemerkt dat de productiefaciliteiten in Oekraïne worden uitgebreid. Betrokken lidstaten vragen om die redenen aan de EC om over een exportquota in te stellen.
Aan de andere kant ligt de Europese prijs voor suiker ver bovengemiddeld en dat wordt gevoeld in de portemonnee van de consument. De gemiddelde Europese prijs voor witte suiker op de spotmarkt ligt op €841 per ton in oktober, wederom een stijging ten opzichte van september.
Oekraïne grootste leverancier
In het huidige seizoen wordt er ook een suikertekort verwacht voor de EU, maar wel aanzienlijk minder dan vorig seizoen. Toen lag de productie op 14,6 miljoen toen en werd er 2,6 miljoen ton suiker geïmporteerd. Daarnaast werd er toen ook nog 23% minder suiker geëxporteerd vanuit Europa. Dit jaar wordt er een productie verwacht van 15,8 miljoen ton suiker. In totaal staat de import van Europa dit seizoen al op 413.000 ton suiker en staat Oekraïne zelfs op nummer 1 als grootste leverancier met een aandeel van 29%. Brazilië geldt de laatste jaren als grootste exporteur maar heeft nu een aandeel van 24%.
Termijnmarkt suiker maakt flinke duik, maar hersteld
Sinds eind november zijn de suikernoteringen op de termijnmarkt behoorlijk gedaald, voornamelijk het gevolg van de goede productie- en exportcijfers van suiker uit Brazilië. Ook de groeiende suikerrietteelt en de huidige omstandigheden laten de zorgen afnemen over de suiker beschikbaarheid op lange termijn. India, na Brazilië de grootste suikerexporteur, besloot om de productie van ethanol te beperken waardoor er meer suikerriet wordt omgezet tot suiker. Ook dat drukte de notering naar beneden. Het witte suikercontract in Londen opende vandaag op $610 per ton, circa 17% lager dan eind november. Het ruwe suikercontract in New York daalde zelfs met 20% in dezelfde periode.
De grootste daling op de termijnmarkt er uit en van een vrije val is de afgelopen dagen geen sprake meer. Inmiddels staan de noteringen op dezelfde hoogte als januari 2023.
