De eerste helft van 2024 zit er bijna op en dus een mooi moment om een tussenbalans op te maken in de ontwikkeling van de melkprijzen bij de diverse verwerkers in ons land. Halverwege de rit is de lijn opwaarts en het stijgingsniveau gaat bovendien sneller dan menigeen in de markt had verwacht. FrieslandCampina bepaalt het tempo, al is de vraag wel of de zuivelcoöperatie niet opnieuw te veel hooi op de vork neemt. Arla en Cono hebben moeite om te volgen.
Het jaar begon nog met een kater. Voor de leden van FrieslandCampina althans. De zuivelcoöperatie uit Amersfoort verlaagde in januari de garantieprijs met liefst €1,56 tot €44,75 per 100 kilo melk. Wel verdiende deze neerwaartse mutatie wel een nuance. FrieslandCampina had vorig jaar december namelijk te fors verhoogd in relatie tot de referentiebedrijven en werd zodoende tot een stevige correctie gedwongen. In de maanden daarna volgde herstel die tot op heden nog aanhoudt. Met de verhoging voor juli erbij is de garantieprijs opgeklommen tot €48 per 100 kilo.
Vreugdenhil, A-ware en DOC Kaas
De verhogingsdrang bij FrieslandCampina zorgde in de voorbije maanden soms wel voor verbazing bij de concurrentie. In het licht van de grondstofwaarde zou de zuivelcoöperatie nogal vooruitstrevend zijn in het verhogen van het melkgeld, zo luidde soms informeel de 'kritiek'. Het was echter kiezen of delen voor andere verwerkers. Om in de huidige krimpmarkt een aantrekkelijke afnemer te zijn, kan de melkprijs immers niet te veel achterop raken. Dit begrijpt Vreugdenhil misschien nog wel het best. In juni oversteeg de basis-melkprijs van de poederproducent die van FrieslandCampina. Ook DOC Kaas heeft in de eerste helft van 2024 behoorlijk verhoogd en is inmiddels de top 3 binnengedrongen. Over een langere periode bekeken is A-ware echter de beste uitbetaler na FrieslandCampina.
Kijken we verder dan is en blijft Lactalis Leerdammer de middenmoter die ze in de jaren hiervoor vaak ook waren. In de onderste regionen valt Arla op die behoorlijk is teruggezakt. Een jaar geleden voerde Arla de Melkprijsvergelijker nog aan, maar inmiddels zijn ze hekkensluiter. Wel moet worden vermeld dat de Scandinavische zuivelcoöperatie royale standaard nabetalingen hanteert die in de praktijk het negatieve verschil compenseren.
Cono Kaasmakers blijft achter
Cono Kaasmakers heeft in de eerste helft van 2024 niet kunnen aanhaken bij de rest. Jarenlang voerde de trotse zuivelcoöperatie uit de Beemster de ranking aan, maar sinds de zomer van 2022 liggen de verhoudingen anders. Ook nu de hoge voedselinflatie is gaan liggen, blijkt dat de zuivelcoöperatie het lastig heeft. Klaarblijkelijk heeft Cono langer nodig om de teruggevallen afzet (dan wel geslonken marges) te laten herstellen. Jerry Griep is vanaf juli inmiddels een jaar de CEO en bij zijn aantreden sprak hij de ambitie uit om terug te keren naar de kop van de Melkprijsvergelijker. Tot op heden is dat niet gelukt, al is hem meer tijd gegund om dit te realiseren. Wel zijn de leden van de coöperatie tamelijk ongeduldig.
De vraag die rest is of FrieslandCampina in de afgelopen maanden niet al te enthousiast de melkprijs heeft verhoogd. In 2023 knelde de hoge garantieprijs immers ook al en moesten rode cijfers worden geschreven. Eind juli komt de zuivelcoöperatie met de halfjaarcijfers die voor het eerst volledig op het conto van CEO Jan Derck van Karnebeek kunnen worden geschreven. Het aanboren van het eigen vermogen zoals in 2023 gebeurde om de melkprijs te stutten, is natuurlijk geen houdbare constructie, zo begrijpen ze in Amersfoort vast ook. Kredietbeoordelaar Fitch wil bijvoorbeeld snel betere cijfers zien.
Interessante krachtmeting
Voor melkveehouders in ons land is de krachtmeting tussen verwerkers interessant om te volgen. Zoals gezegd zinspelen veel fabrieken op extra aanwas en maken zich zorgen om de grondstofvoorziening in de vorm van melk. De vraag is dan ook of de melkprijzen zonder de verwachte krimp in dieraantallen ook zo hard waren gestegen als het afgelopen half jaar. De paar euro extra melkgeld die er bij veel verwerkers bijkwam, is voor een gemiddeld melkveebedrijf op jaarbasis bekeken al gauw €30.000 extra omzet, wat onder de streep een verschil kan maken. Dit terwijl de zuivelmarkt helemaal niet zo positief was. Het moge duidelijk zijn, de competitie tussen melkverwerkers is in volle gang. Dat belooft nog wat voor de tweede helft van dit jaar.
