Donald Trump wordt in januari geïnstalleerd als de 47e president van de Verenigde Staten. Na zijn eerdere ambtstermijn tussen 2017 en 2021 neemt hij dan opnieuw intrek in het Witte Huis. Met Trump aan het roer krijgt de Verenigde Staten een president die garant staat voor veel onrust en spektakel. Ook op de foodgerelateerde grondstofmarkten gaat zijn aantreden impact hebben.
Met een stevig mandaat van de Amerikaanse kiezer kan Trump zich opmaken voor zijn fel begeerde tweede ambtstermijn. Anders dan in 2016 ging hij dit keer ook aan de haal met de zogeheten populair vote, wat betekent dat het merendeel van de Amerikanen op hem gestemd heeft. Daarnaast behalen de Republikeinen naar verwachting ook een meerderheid in de Amerikaanse Senaat en het Huis van Afgevaardigden. Niets staat de president nog in de weg om het beleid een flinke zwieper te geven.
De grondstoffen- en valutamarkten houden dan ook hun adem in. De Amerikaanse dollar verzwakte behoorlijk in aanloop naar de verkiezingen, maar intussen staat de Amerikaanse munt weer op hoogste niveau in maanden. De waardestijging was het grootst in jaren.
'Tarief' is Trumps favoriete woord
Wat Trump allemaal in petto heeft, zal de toekomst moeten uitwijzen. Wel kun je er vergif op innemen dat de nieuw gekozen president opnieuw met importtarieven op de proppen komt. Tegenover persbureau Bloomberg zei Trump vorige maand nog dat 'tarief' zijn favoriete woord is. In zijn campagne heeft hij te kennen gegeven opnieuw flinke importheffingen te willen invoeren van 10% op alle goederen die de VS binnenkomen. China, die hij ziet als de aanstichter van de economische achteruitgang in de VS, heeft hij extra op de korrel. Chinese goederen zouden zelfs met 60% belast moeten worden wanneer ze de Amerikaanse grens overgaan. Hierdoor zouden de Amerikaanse belastingen omlaag kunnen, zoals hij heeft beloofd. Analisten denken dat Trump met de tarieven zichzelf lelijk in de vingers snijdt, omdat hij hiermee de inflatie alleen maar verder aanjaagt.
Toch laat Trump zich waarschijnlijk niet tegenhouden. Tijdens zijn eerdere bewind voerde hij stevige importheffingen in op Europese en Chinese goederen, zoals auto's en staal. China sloeg met gelijke munt terug met heffingen op Amerikaanse landbouwgoederen als soja, varkensvlees en zuivel. Ook Europa trof tegenmaatregelen. Dit zette de grondstofprijzen flink onder druk en kostte Amerikaanse boeren zwaar geld. Trump fikste dit door boeren hiervoor te compenseren in hun portemonnee, waarmee de pijn vakkundig werd weggemasseerd. Het kostte de Amerikaanse belastingbetaler wel liefst $28 miljard.
Met buurlanden Mexico en Canada sloot Trump aan het eind van zijn eerste ambtstermijn overigens wel een vrijhandelsakkoord: USMCA. Dit is de opvolger is van het vroegere NAFTA, wat hij het slechtste handelsverdrag ooit noemde. Met het huidige USMCA is Trump echter niet meer tevreden en hij wil daarom in heronderhandeling met beide buurlanden.
Ook wil Trump werk maken om vijf miljoen illegale arbeidsmigranten uit te zetten. Voor de foodsector is dit een spannende ontwikkeling, want maar liefst 1,7 miljoen ervan werken op Amerikaanse boerderijen, in slachthuizen of andere plekken die gerelateerd zijn aan voedingsmiddelen.
Opvallende landbouwminister
Vermoedelijk gaat voormalig presidentskandidaat Robert F. Kennedy junior het nieuwe landbouwbeleid straks vormgeven, althans dit heeft Trump aan hem beloofd. Opvallend is dat Kennedy's keuzes maakt die niet direct te rijmen zijn met waar Trump voor staat. Kennedy geeft op zijn eigen YouTube-kanaal aan in te zetten op kleinschalige boerderijen. Het Amerikaanse landbouwsysteem werkt volgens Kennedy heel goed voor grote bedrijven, maar de kleine boer en burgers delven wat hem betreft het onderspit. Daarnaast is het systeem voldens Kennedy te sterk ingericht op maximale winst en te weinig op de gezondheid van Amerikaanse burgers. Kennedy wil daarom beleid voeren dat erop is gericht de burger minder bewerkte voeding te laten eten. Daarnaast wil hij de verkoop van gewasbeschermingsmiddelen die in andere landen niet meer gebruikt mogen worden, gaan verbieden. Ook wil hij inzetten op regeneratieve landbouw. Van Trump is juist bekend dat hij niet zoveel op heeft met duurzaamheid.
Oorlog in Oekraïne
Een spannende ontwikkeling in agrarische context is de oorlog in Oekraïne. Zoals bekend is Trump geen fan van de NAVO en mogelijk wil hij zelfs het Amerikaanse lidmaatschap opzeggen. Hij is er beu van dat Amerika het 'politieagentje van de wereld' is. Vermoed wordt dat de Amerikaanse steun in de vorm van wapenleveranties straks flink wordt afgeschaald, of zelfs stopgezet. De vraag is of een verzwakt Oekraïne stand kan houden tegen het aanhoudende oorlogsgeweld van de Russen. Dit kan behoorlijke implicaties geven op de mondiale granenmarkt.
