Run op koffie, arabica sinds 1977 niet zo duur

Vanaf eind september koelden de koffieprijzen wat af, maar sinds eind oktober zitten zowel arabica als robusta weer in een rally. Gisteren sloten de futures voor arabica, de van oudsher duurdere koffieboon, op de termijnmarkt in New York op $3,26 (meer specifiek: 326,15 cents) per pond. Dat niveau is niet meer gezien sinds 1977. Ten opzichte van het recente hoogtepunt op 26 september is het een stijging van meer dan 52 cent per pond, oftewel een toename met 19% in prijs. Kijken we precies een jaar terug, naar 27 november 2023, dan is arabica op de termijnmarkt zelfs 81,5% in prijs gestegen.

Robustaprijs in jaar tijd meer dan verdubbeld
Ook de in Londen genoteerde robusta is bezig aan een rally. Met $5.533 per ton is het recente record van $5.722 op 18 september bij deze koffiesoort (nog) niet geëvenaard. Wel is de prijs van robusta veel harder opgelopen dan die van arabica. Vergeleken met een jaar geleden is de prijs met 117,3% gestegen.

Robusta wordt veel wordt gebruikt in blends en als oploskoffie. Daar is steeds meer vraag naar. De boon is letterlijk robuust doordat deze meer resistent is tegen ziektes en bij hogere temperaturen geteeld kan worden. Deze factoren en de flink gestegen prijs maken het aantrekkelijker om de boon te telen. Vietnam is mondiaal de grootste robustaproducent, maar Brazilie is aan een inhaalslag bezig.

Topproductent Brazilië (goed voor 39% van de wereldwijde koffieproductie volgens cijfers van het Amerikaanse landbouwministerie USDA) en Vietnam (met 17% het tweede koffieland) kampen beide met slechte weersomstandigheden voor de koffieteelt.

Brazilië produceert vooral arabicabonen (68%). Het USDA stelt in zijn halfjaarrapport dat deze maand is gepubliceerd de prognose voor de totale koffieproductie van Brazilië voor 2024/25 met 5,8% naar beneden bij op 66,4 miljoen zakken van 60 kilo. Dat is nog steeds wel een (heel kleine) toename van 0,2% ten opzichte vorig seizoen. De productiegroei valt tegen door ongunstige weersomstandigheden in de belangrijkste teeltregio's tijdens de bloeiperiode van de bloesem en de ontwikkeling van de koffiebessen. Er zijn in de markt zorgen dat de productie nog meer tegenvalt.

In Vietnam hebben hoge temperaturen en droogte de productie in 2023/24 negatief beïnvloed. Ook de twee jaren daarvoor viel de oogst tegen doordat het weer niet meewerkte. Marktjaar 2024/25 is in vorige maand begonnen en verwacht wordt dat de productie daarin op hetzelfde niveau blijft. De derde koffieproducent Colombia (7% van de wereldproductie) ziet volgens het Amerikaanse landbouwministerie de productie op jaarbasis met 1,1% groeien door verbeterde weersomstandigheden en investeringen in de teelt.

Run op koffie
De koffieconsumptie neemt toe, volgens RaboResearch met 0,7% per jaar tussen 2018 en 2023. Daarnaast was de vraag dit jaar extra groot. De koffie-import van Europa uit Brazilië steeg dit jaar met 64,9%, wat de bank in verband brengt met de ontbossingswet die eind van dit jaar van kracht zou gaan. De wet is onlangs met een jaar uitgesteld, dus wellicht wordt in 2025 nogmaals gas gegeven op de Europese import uit Brazilië, een land waar veel ogen op gericht zijn als het om ontbossing gaat.

Ondertussen zijn ook handelaren uit de Verenigde Staten aan het inslaan geslagen. 20 januari is de inauguratie van Donald Trump en de president-elect heeft aangegeven importtarieven van 10% tot 20% te willen invoeren. De hoge koers van de dollar helpt de koopprikkel.