De olijfolieprijzen zijn de afgelopen maanden aanzienlijk gedaald door een goede oogst in belangrijke producerende landen. Spanje kent een forse stijging in de productie en ook Turkije verwacht, ondanks stijgende kosten voor boeren, een recordproductie. Nu de prijzen dalen en de consumentenvraag stijgt, wordt voorspeld dat zowel de wereldwijde als de Europese consumptie in het komende jaar zal toenemen.
In de afgelopen maand zijn de prijzen voor olijfolie gedaald. Op 26 februari kostte olijfolie €3,66 per kilo, een daling van 3,7% ten opzichte van de voorgaande maand. Op jaarbasis zijn de prijzen zelfs met 55,9% afgenomen.
Deze prijsdaling is te danken aan een grote oogst in de meeste producerende landen na twee opeenvolgende jaren van afname. Volgens de Internationale Olijfraad (IOC) zal de olijfolieproductie in marktjaar 2024/25, dat in oktober begint, naar verwachting met 31,6% toenemen tot 3,38 miljoen ton.
Tot december was al 71,2% van de verwachte olijfolieproductie in de EU geoogst volgens cijfers van de Europese Commissie. Griekenland en Spanje waren op dat moment nog bezig met een aanzienlijk deel van hun oogst.
Hoewel de meeste Europese landen in 2024/25 een hogere olijvenoogst hebben dan vorig jaar, is dat in Italië niet het geval. De zuidelijke regio's van het land hadden te kampen met aanhoudende droogte en hittegolven, wat heeft geresulteerd in een lagere opbrengst. De Europese Commissie voorspelt een daling van 26,8% van de Italiaanse olijfolieproductie op jaarbasis tot 240.000 ton in 2024/25.
Spaanse oogst drukt prijzen
De grote olijvenoogst in Spanje is een van de belangrijkste oorzaken van de recente prijsdalingen. Dit na twee oogsten die werden getroffen door droogte en extreme hitte. Dankzij mildere weersomstandigheden en meer neerslag in het voorjaar waren de groeiomstandigheden voor olijfbomen beter, wat heeft geleid tot een stijging van de olijfolieproductie.
Volgens het Spaanse ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselproductie produceerde Spanje tussen oktober en 31 januari 1,24 miljoen ton olijfolie, een stijging van 44,9% ten opzichte van dezelfde periode in 2023/24 en een toename van 86,2% vergeleken met 2022/23.
Hierdoor is de vooraad olijfolie met 44,1% gestegen ten opzichte van vorig jaar, tot 1,06 miljoen ton. De export bereikte op 31 januari 278.100 ton, een stijging van 17,9% ten opzichte van het voorgaande seizoen.
Turkse boeren kampen met uitdagingen
In Turkije wordt een recordproductie van olijfolie verwacht. Toch vormen de dalende prijzen een uitdaging voor boeren volgens landbouwkamer Foça, die stelt dat de prijzen niet in verhouding staan tot de stijgende kosten. De IOC schat dat de olijfolieproductie in Turkije in 2024/25 met 109,3% zal stijgen tot 450.000 ton.
Ondertussen zijn de olijfprijzen bij de perserijen met 49,2% tot 55,9% gedaald ten opzichte van vorig jaar en liggen ze in februari tussen de 130 en 150 lira (€3,40 à €3,50) per kilo. De productiekosten zijn echter met 50% gestegen op jaarbasis, waarbij boeren gemiddeld 180 lira (€4,75) nodig hebben om een liter olijfolie te produceren. Stijgende arbeidskosten zijn de belangrijkste factor achter deze kostenstijging.
Turkije heeft aanzienlijke voorraden als gevolg van het exportverbod dat tussen juli 2023 en oktober 2024 van kracht was. Er bestaat echter bezorgdheid over een mogelijke achteruitgang van de kwaliteit van de olijfolie, waardoor de prijzen nog lager zouden kunnen worden.
Daling van de prijzen leidt tot hogere consumptie
Doordat de olijfolieprijzen dalen en consumenten hiervan profiteren, wordt verwacht dat de vraag en consumptie zullen stijgen. Hoewel sommige retailers aarzelen om hun prijzen te verlagen, hebben anderen dat in oktober en november al gedaan, stelt persbureau DPA. De Duitse supermarktketen Aldi verlaagde de prijs van het huismerk olijfolie met 24,5% tot €6,79 per fles in oktober. De prijsdaling was nog groter voor biologische olijfolie, met een verlaging van 30,4% tot €6,95 per fles.
In de afgelopen twee jaar ontmoedigden de hoge olijfolieprijzen de consumptie, wat leidde tot een daling van 19,8% in de EU-vraag, tot 1,2 miljoen ton tussen 2021/22 en 2023/24. Nu de prijzen dalen en de beschikbaarheid toeneemt, voorspelt de IOC dat de Europese consumptie met 6,7% op jaarbasis stijgt tot 1,33 miljoen ton in 2024/25. Wereldwijd zal de consumptie van olijfolienaar verwachting met 10,2% toenemen tot 3,06 miljoen ton.
