Het marktsentiment is wat cacao betreft gekeerd, met name door een nieuwe prognoses van een wereldwijd cacao-overschot voor 2024/25 in plaats van cacaoschaarste zoals in de afgelopen vier jaar. Het marktsentiment is hierdoor flink verbeterd en de cacaoprijzen op de Intercontinental Exchange (ICE) zijn gedaald naar het laagste niveau sinds december. Wel blijven bedreigingen voor de beschikbaarheid, onder meer weersextremiteiten en smokkel, bijdragen aan de aanhoudende marktvolatiliteit.
Cacaoprijzen op de ICE zijn gedaald naar het laagste niveau sinds de piek halverwege december. Ondanks fluctuaties daalden de cacaoprijzen in Londen in een week met 4,77%, tot £6.426 per ton op 3 maart. Ondertussen werd cacao in New York verhandeld tegen $8.212 per ton, een daling van 3,18% ten opzichte van de voorgaande week.
Hoewel de prijzen nog steeds hoger liggen dan vorig jaar (+9,5% in Londen en +34% in New York) is het verschil kleiner geworden. Sinds een jaar geleden stijgen de prijzen, maar recent is er een daling te zien. Sinds 18 december zijn de cacaoprijzen in Londen met 35,26% gedaald en in New York met 35,64%. De volatiliteit is echter toegenomen sinds de piek op 18 december, met een afwijking van 9,1% van het gemiddelde (variatiecoëfficiënt, CV).
De prijsdaling wordt gedreven door een betere verwachting van de cacaobeschikbaarheid en een bescheiden toename van cacaovoorraden in ICE-gecertificeerde magazijnen in de VS. Op 3 maart waren de cacaovoorraden met 2,09% gestegen ten opzichte van de voorgaande week, tot 1.463.836 zakken. Ondanks dat dit het hoogste niveau in twee maanden is, liggen de voorraden nog steeds 64,8% lager dan vorig jaar.
ICCO-rapport voedt marktsentiment
De verwachting van een verbeterde wereldwijde cacaobeschikbaarheid wordt versterkt door een rapport van de International Cocoa Organization (ICCO) van 28 februari. Dit rapport heeft een belangrijke rol gespeeld in de recente daling van de cacaoprijzen. Voor 2024/25 voorspelt de ICCO een stijging van de wereldwijde cacaoproductie op jaarbasis met 7,8%, tot 4,84 miljoen ton. Daarnaast verwacht de ICCO een wereldwijd surplus van cacao van 142.000 ton in 2024/25, een significante omslag ten opzichte van de tekorten van de afgelopen vier jaar.
Hoewel de markt richting een overschot beweegt, blijft de daling van de beschikbaarheid van cacao een zorg, vanwege het tekort van 441.000 ton in 2023/24.
De hoge cacaoprijzen hebben invloed op de vraag, zoals blijkt uit de hoeveelheden verwerkte cacao. De ICCO voorspelt een daling van 4,8% in de verwerking van cacao tot 4,65 miljoen ton voor 2024/25. Chocoladeproducenten zullen waarschijnlijk de prijzen verhogen voor consumenten. De hoge cacaoprijzen en toenemende volatiliteit hebben chocoladeproducenten ertoe aangezet om kosten door te berekenen aan consumenten. In België meldt chocolatier Leonidas in The Brussels Times dat zijn prijzen te hebben verhoogd als reactie op de stijgende cacaokosten. Het bedrijf streeft er echter naar om prijsstijgingen minimaal te houden om betaalbaarheid en verkoopvolumes te behouden. Ondanks lagere marges per eenheid ziet Leonidas een stijging in verkoopvolumes.
In Zwitserland blijft chocoladeproducent Lindt gebruikmaken van zijn sterke prijszettingskracht om hoge cacaoprijzen het hoofd te bieden. Volgens Reuters steeg de operationele winst van Lindt in 2024 tot 884 miljoen Zwitserse frank (€943,5 miljoen), 0,4% boven de verwachtingen van analisten. Het bedrijf schrijft dit toe aan strikt kostenbeheer, operationele efficiëntie en prijsaanpassingen.
Ook Tony's Chocolonely heeft een deel van de cacaokosten doorberekend aan consumenten. Het bedrijf sluit verdere prijsstijgingen niet uit. Tony's en Leonidas benadrukken daarnaast het belang van duurzaamheid in de hele keten en het aanpakken van uitdagingen in de cacaobeschikbaarheid. Dit omvat maatregelen voor klimaatadaptatie en eerlijke prijzen voor cacaoboeren, zodat zij kunnen investeren in hun plantages.
Er wordt verwacht dat de volatiliteit van de cacaoprijzen innovatie in de chocolade-industrie aanwakkert, zoals de ontwikkeling van chocolade zonder cacao en een volledigere benutting van de cacaovrucht, waarbij cacaopulp steeds vaker wordt gebruikt in producten.
Potentiële cacaoschaarste blijft een zorg
In het ICCO-rapport staat dat de recente prijsstijging meer wordt gedreven door speculatie en angst voor schaarste dan door daadwerkelijke cacaotekorten. Toch blijven de factoren die de prijsstijgingen veroorzaken een reële bedreiging voor de chocolade-industrie.
De vertraging in de cacao-aanvoer naar Ivoriaanse havens is een belangrijke indicator van potentiële cacaoschaarste. Op 22 december bedroeg de cacao-aanvoer naar Ivoriaanse havens 972.000 ton, een stijging van 30% ten opzichte van het voorgaande jaar. Op 23 februari hadden Ivoriaanse havens 1,37 miljoen ton cacao ontvangen, een stijging van 18% ten opzichte van het vorige seizoen. De afname van de groei in cacao-aanvoer wijst erop dat de beschikbaarheid van cacao steeds beperkter wordt.
Uitbraken van plantenziekten en ongunstige weersomstandigheden hebben ook de cacaoproductie van verouderde plantages in Ivoorkust getroffen. Er worden herbeplantings- en agroforestry-initiatieven uitgevoerd, maar het effect daarvan zal pas op langere termijn merkbaar zijn.
Cacaosmokkel blijft probleem
Cacaosmokkel blijft een urgent probleem, aangezien de stijgende internationale prijzen sterke prikkels bieden voor illegale handel. Ondanks dat de Ivoriaanse regering de vaste prijs voor cacao heeft verhoogd tot 1.800 CFA-frank per kilo (€2,74) en Ghana tot 48 cedi (€2,94) per kilo voor het seizoen 2024/25, liggen deze prijzen aanzienlijk lager dan wat smokkelaars aan boeren bieden (€6,10 tot €7,62 per kilo).
De Ivoriaanse regering schat dat tussen de 100.000 en 200.000 ton cacao naar buurlanden is gesmokkeld. Autoriteiten intensiveren de inspanningen om deze illegale handel te beteugelen.
