De Braziliaanse vleesgigant JBS werd afgelopen weekend getroffen door een hack op het informatiesysteem. Hierdoor kwam de computernetwerken van ’s werelds grootste vleesverwerker stil te liggen en moest de vleesverwerking op diverse locaties stopgezet worden. Inmiddels is bekend dat de cyberaanval waarschijnlijk uit Rusland komt. Hoe groot waren de gevolgen van de hack bij JBS? En kunnen we dit soort aanvallen vaker verwachten?
Op zondag 30 mei bevestigde het Braziliaanse JBS dat meerdere servers – die de systemen in Noord-Amerika en Australië ondersteunen – getroffen waren door een georganiseerde hack. Als gevolg daarvan kwam het slachtproces in een groot aantal fabrieken in Australië en Noord-Amerika stil te liggen. In de slachtcijfers van het Amerikaanse ministerie van Landbouw is dat ook zichtbaar. Op dinsdag 1 juni werden 94.000 runderen geslacht, een daling van 22% met een week eerder. Het aantal varkensslachtingen lag op diezelfde dag 20% lager. Al met al heeft de verstoring niet lang geduurd, want op woensdag 2 juni werden de meeste activiteiten alweer hervat. Toch heeft het een impact gehad op de sector. Want, wat als de onderbreking langer had geduurd?
Verstoren van de voedselvoorziening
Het lijkt voor hackers steeds interessant: het platleggen van bedrijven die van groot belang zijn in de huidige energie- en voedselvoorziening. De hack bij JBS is daar een voorbeeld van, maar eerder deze maand werd ook al een hack uitgevoerd op een bedrijf dat 45% van de brandstof in het oosten van de Verenigde Staten beheert. Het had paniekaankopen van gas tot gevolg. En ook in de vleesmarkt ontstond angst over hogere vleesprijzen. Hier is het uiteindelijk niet van gekomen, omdat de activiteiten al redelijk snel weer opgestart konden worden. De uiteindelijke gevolgen vielen mee.
Toch is deze ontwikkeling gevaarlijk, stellen analisten. De vleesverwerkende industrie is namelijk sterk geconcentreerd en kent slechts een handvol grote spelers, waaronder JBS. De Braziliaanse verwerker is inmiddels in meer dan zes landen actief en werkt vooral samen met de écht grote namen, zoals Costco. Velen zouden dan zeggen dat we als oplossing dan maar versnipperd moeten werken, maar dat werkt niet en heeft veel nadelige effecten, stellen analisten. Het feit dat de wereldwijde voedselvoorzieningsketen zo is zoals die is, komt de consument namelijk ten goede. Zo kunnen de kosten laag gehouden worden en hebben consumenten het hele jaar toegang tot vleesproducten.
Een oplossing moet echter wel gevonden worden, vinden verschillende partijen. Het is volgens hen nu goed afgelopen, maar… "stel dat de sluitingen langer hadden geduurd, dan had dat grote gevolgen gehad", stellen zij. Australië is een van de grootste vleesexporteurs. Op de wereldmarkt had een langere sluiting voor fors hogere vleesprijzen kunnen zorgen. Rundvlees noteerde al $1,45 per cwt hoger tot $325 per cwt, het hoogste niveau in 52 weken. Het karkas van varkensvlees steeg met $1,27 per cwt naar $125, het hoogste niveau voor deze periode ooit. Kortom: als deze stijgingen realiteit zijn in slechts twee dagen, wat is dan het gevolg na weken of misschien wel maanden?
Herhaling is te verachten
Verschillende beveiligingsexperts stellen dat het van belang is dat de ICT bij dit soort grote bedrijven op orde is. Want, zo stellen zij, dit gaat zeker nog vaker voorkomen. "Voor een hacker wiens doel is om betaling af te dwingen, is een voedselproducent en/of voedselverwerkingsbedrijf (zoals JBS) een zeer goed doelwit. Als de hack succesvol is, dan kan dit leiden tot grote problemen: van de boer tot de supermarkt. De betalingsbereidheid is dus groot. Maar zelfs als bedrijven in de sector deze ervaring aangrijpen om de budgetten voor ICT te verhogen, dan zullen kwetsbaarheden blijven bestaan." Met andere woorden: alertheid is geboden, maar het gouden ei is nog niet gevonden.
