Van onbekend 'eethuisje' naar miljoenen bezoekers

Het eerste filiaal werd op 21 augustus aan de Vermiljoenweg in Zaandam geopend. Die locatie was geen toeval. Ahold haalde McDonald's naar Nederland en dat concern heeft het hoofdkantoor in Zaandam.

Ahold participeerde voor 50% in de dochteronderneming Family Food die voor de Nederlandse tak van McDonald's werd opgericht, maar deed een jaar later haar aandelen al weer grotendeels van de hand aan McDonald's. De financiële resultaten zouden op korte termijn niet voldoende interessant zijn... Een doorslaand succes was de fastfoodketen dan ook niet direct. "De eerste zeven jaar waren een ramp", zei toenmalig algemeen directeur Jan Sybesma tegen het NRC Handelsblad in 1993. "Kipkroket met appelmoes, erwtensoep - alles hebben we geprobeerd en niets werkte." De eerste twee locaties in Zaandam en Delft waren volgens hem ook buitengewoon ongelukkig gekozen.  

McDonald's, toen al decennia een succesverhaal in Amerika, was in 1971 in ons land bij het grote publiek nog nauwelijk bekend. Dat blijkt wel uit een nieuwsbericht in het NRC Handelsblad in juni 1971: "De eethuisjes zijn gespecialiseerd in wat men fast food noemt. Het publiek zal er een beperkt assortiment van kant-en-klare spijzen aantreffen die zodanig zijn verpakt, dat ze ter plaatse kunnen worden genuttigd doch ook meegenomen kunnen worden voor consumptie thuis."

250e restaurant in 2019
Sybesma week, zo zei hij in 1993 in het NRC, af van het Amerikaanse beleid om in buitenwijken te zitten en richtte zich op binnensteden, waardoor de naamsbekendheid groeide. Halverwege de jaren tachtig waren er 35 filialen. Het bekende Happy Meal voor kinderen werd pas in 1986 in Nederland geintroduceerd. Een jaar later werd de eerste McDrive hier geopend. Inmiddels zullen er weinig Nederlanders te vinden zijn die nog nooit in een McDonald's hebben gegeten, laat staan ervan gehoord hebben. In 2019 werd het 250ste restaurant van de keten geopend op Eindhoven Airport. In dat jaar werd ook het 100e McCafé geopend in Diemen (de eerste begon in 2016).

In 1975 werd nog voor 4 miljoen gulden verkocht in Nederland, een jaar later werd in Arnhem het vijfde McDonald's restaurant in ons land geopend en dat jaar verdubbelde de omzet. In 1977 waren er inmiddels tien restaurants en zou de omzet weer bijna verdubbelen. In het laatste jaar voor de coronacrisis, 2019, bedroeg de Nederlandse omzet €896 miljoen. 

Omzetdaling 13% tijdens coronajaar
Terwijl in de VS meer fastfood werd verkocht, hadden de Nederlandse McDonald's' het vorig jaar door de coronapandemie moeilijk. Er kwamen in 2020 een kwart minder gasten en de omzet daalde ruim 13% naar €841 miljoen. 

Wereldwijd is McDonald's uit het dal geklommen. Volgens de tweede kwartaalcijfers van de internationale keten is er in Q2 40,5% meer omzet gedraaid (6,9% op basis van 2 jaar). Niet in elk land zijn de cijfers positief. Zo is de omzetgroei vergeleken met 2 jaar geleden in Frankrijk en Duitsland negatief volgens de rapportage van McDonald's over het tweede kwartaal. Over ons land wordt niet bericht en McDonalds Nederland publiceert normaliter alleen jaarcijfers.   

McKroket typisch Nederlands 
Typisch voor de Nederlandse McDonald's is de McKroket. Deze werd al vanaf het begin verkocht, maar verdween van het menu. Sinds 1999 is deze versie van een broodje kroket weer verkrijgbaar. De nieuwe managing director van McDonald's Nederland, Michèle Boudria die in afwachting van de ontwikkelingen rond het coronavirus nog even in Canada blijft, zei er tijdens haar introductie naar uit te kijken om daar eens haar tanden in te zetten.

De weg naar de Nederlandse consument heeft McDonald's wel gevonden. Ahold die de keten naar Nederland haalde, maar er snel weer uitstapte, had het destijds misschien niet voorzien, maar volgens cijfers die RTL publiceerde trekken de Nederlandse vestigingen samen 3,2 miljoen bezoekers per week.