De moderne ondernemer is zich bewust van het belang van duurzaam ondernemen. Technologie en data worden daarom steeds belangrijker. Dat blijkt ook uit het derde Foodinar van ING België, dat op donderdag 23 september werd georganiseerd. "De toekomst is green and digital en in de gehele voedselketen is dat besef er", meldt Jürgen Vangeyte, directeur van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO). Tegelijkertijd liggen er ook nog veel kansen, zoals het uitwisselen van data tussen verschillende ketenpartijen.
Steeds meer partijen in de voedselketen maken gebruik van technologie. De melkveehouder kiest voor een melk- of voerrobot, de akkerbouwer gebruikt precisielandbouw om bijvoorbeeld gerichter te kunnen spuiten en in de voedingsmiddelenindustrie worden machines uitgerust met sensoren om zo de efficiëntie te vergroten. Er is alleen nog één grote uitdaging: al die technieken worden grotendeels afzonderlijk van elkaar gebruikt. Dit terwijl data-uitwisseling de hele voedselketen beter, duurzamer en efficiënter kan maken. "Kennis delen, is kennis vermenigvuldigen", zo beweert Johan Heylen, de commercieel directeur van kalfsvleesproducent Vanlommel, tijdens het Foodinar van ING België.
Data-uitwisseling van groot belang
Maar 'kennis delen, is kennis vermenigvuldigen' is nog niet bij iedereen in de keten gemeengoed. "We merken dat wanneer wij informatie vanuit het begin van de keten nodig hebben, er soms nog een soort koudwatervrees is", vult Heylen aan. "Er heerst een angst om die stap van 'delen' te zetten." Ook bij aardappelverwerker Agristo zien ze dat. COO Kristoff Wallays: "Voor ons is het zeer belangrijk om in de toekomst veelvuldig data uit te wisselen met onze belangrijkste partners: de telers. Zo kunnen we eerder inzicht krijgen in de aardappelen die worden aangeleverd. Zo kunnen wij er meer toegevoegde waarde uithalen." Kortom: het is een win-winsituatie. Heylen: "Als de leverancier het goed doet, doen wij het ook goed. Maar dat geldt andersom ook. Als wij het goed doen, heeft de leverancier het ook goed."
Niet alleen met de eerste schakel van de voedselketen is data-uitwisseling belangrijk. Wallays: "Het is net zo goed belangrijk om data uit te wisselen met de partijen na ons, de retail en de groothandels. We willen bijvoorbeeld een beeld krijgen van hun voorraad. Uiteindelijk kunnen wij dan onze supply chain verbeteren. Zelfs de verpakkingsindustrie kan ervan profiteren." Het grootste obstakel is echter 'vertrouwen'. Hij vervolgt: "Er moet vertrouwen zijn dat de toegevoegde waarde uiteindelijk over de hele keten wordt verdeeld. Dat is dé grote uitdaging voor de toekomst." Vangeyte is het daarmee eens: "De agrarisch ondernemer moet ervaren dat hij niet enige is die investeert. Als die omschakeling komt, dan gaan ze wel overstag."
Ook voor de consument kan data-uitwisseling van grote toegevoegde waarde zijn. Door data te koppelen, kan immers de traceerbaarheid van een bepaald product ingevuld worden. Denk aan de vele foodbedrijven die inmiddels QR-codes toevoegen aan de verpakking om zo het pad van de agrarisch ondernemer naar het schap te weergeven. "Met het oog op een kritischere consument is dat ook nodig. En nog een voordeel. Bedrijven kunnen goed aantonen hoe duurzaam ze zijn als alle schakels in de keten hun gegevens delen", meldt Vangeyte. Wallays vult aan: "Het efficiënter inzetten van resources is echt belangrijk. Data kan daar ook een heel grote rol inspelen. Denk aan het verminderen van water- en energieverbruik."
Steeds beter toegankelijk
Vaak wordt echter gesteld dat data en technologie alleen toepasbaar is voor de grote bedrijven in de sector. Die gedachte komt voort uit de hoge investeringskosten die terugverdiend moeten worden. Zo'n 12% van de deelnemers aan het Foodinar ziet de kosten als grootste beperkende factor, na het veranderingsproces bij het personeel (63%) en het vertrouwen in een effectieve werking (25%). Volgens Wallays hoeft dat niet zo te zijn. "Als de organisatie openstaat voor nieuwe technologieën en het volledig omarmt, dan is de kans van slagen heel groot. Ik denk zelfs dat de efficiëntie in de digitale transformatie beter is op een klein of middelgroot bedrijf."
Overigens is de verwachting niet dat robots uiteindelijk al het mensenwerk gaan overnemen. Heylen: "Dat hoop ik ook niet." Wallays vult aan: "Mens en technologie zullen nauwer met elkaar gaan samenwerken, maar helemaal uitbannen van de mens zal niet gebeuren." Al met al hebben de drie ervaringsdeskundigen één advies aan iedereen die nog twijfelt: "Begin er gewoon aan. Laat je niet afschrikken." En het merendeel van de deelnemers lijkt daarnaar te luisteren: 60% geeft aan zeker op de trein van technologie te willen springen, waarbij sensoren, data-analyse en robotica bovenaan het investeringslijstje staan.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
