Foodvalley NL is een (onafhankelijk) platform om innovaties in agro en food, die helpen om een duurzamer voedselsysteem te realiseren, beschikbaar te maken. Een belangrijk speerpunt is de transitie naar plantaardige eiwitten. Jeroen Willemsen, van 'innovation protein lead shift' (ook wel 'de eiwitcommissaris' genoemd) is blij dat de eiwittransitie versneld is. "Inmiddels zijn in ons land 250 kleinere en grotere bedrijven ermee bezig. Het is een serieuze zaak geworden."
Hoe verklaar je de toename van bedrijven die zich bezighouden met de eiwittransitie?
"Uit een inventarisatie van Foodvalley NL en Oost NL blijkt dat minimaal 250 bedrijven zich inzetten voor eiwittransitie, een verdubbeling sinds 2010. Van de kweek van algen en veldbonen tot insecten, van precisiefermentatie tot kweekvlees, tot nieuwe technieken voor de verwerking van peulvruchten. De groei is te verklaren door de groei in de vraag. Dat zorgt voor een toename in startups, de vestiging van buitenlandse bedrijven en een groeiend aantal producenten met nieuwe eiwittoepassingen. Twintig jaar investeren in een ecosysteem begint zich uit te betalen in termen van wereldwijde impact, nieuwe businessmodellen en werkgelegenheid. Ik verwacht dat het aantal bedrijven binnen vijf jaar nog eens verdubbelt. Zeker als ondernemers in de keten geïnspireerd raken door goede voorbeelden. Er is nog veel werk te verzetten."
Heeft de coronacrisis als een vliegwiel gewerkt?
"Mede door de coronapandemie zijn consumenten bewusten geworden van hun gezondheid, en is er sprake van een 'hockeystick'-effect. Veel mensen zijn aan het denken gezet over hoe we met de planeet moeten omgaan. Ik heb het altijd over de samenwerking tussen hoofd, handen en hart. Je moet eerst zaken begrijpen en voelen, voordat je over kan gaan tot actie."
Wat is het doel van Foodvalley NL?
"Wij zijn in 2004 opgezet om verbinder te zijn tussen innovatieve bedrijven en partijen die ze kunnen helpen bij opschaling en het creëren van impact. In Nederland zijn we goed in het bedenken van innovaties, maar het verwaarden ervan is nog een hele kunst. Foodvalley NL werkt nauw samen met bedrijven, overheden en onderwijs- en onderzoeksinstellingen om een vliegwiel voor innovatie te creëren."
Hoe is de financiering geregeld bij Foodvalley NL?
"Wij krijgen deels gelden van de provincie Gelderland. Daarnaast betalen onze 230 leden een kleine contributie per jaar. Die is erg laag, en dat is ook belangrijk, want het zijn veelal jonge bedrijven. Die zijn voorzichtig in hun uitgaven."
Heb je een concreet voorbeeld van een bedrijf dat jullie vooruit hebben geholpen?
"Foodvalley heeft OJah, dat zich bezighoudt met vleesvervangers, ooit een Foodvalley Award toegekend. Die waardering was belangrijk, mede omdat daarna de positionering begon, zowel in Nederland als daarbuiten. Het bedrijf had mooie innovaties, maar het lukte niet om ze 'weg te zetten' en op te schalen in productie. Daar heeft Foodvalley NL een belangrijke rol in gespeeld. Daardoor heeft hun plantaardige 'proteine ingredient Plenti' een wereldwijde markt kunnen bereiken."
Waarom is co-creatie zo belangrijk voor jullie?
"Wij zorgen ervoor dat partijen elkaar vinden, en verder komen. Zo hebben wij Duplaco, producent van algen, en Bobeldijk Foodgroup bij elkaar gebracht. Dit heeft en nieuwe afzet opgeleverd en een onderscheidend product, dat vervolgens bij supermarkten gepresenteerd is. Dit heeft de productie in een stroomversnelling gebracht. Zo hebben wij inmiddels tientallen bedrijven verder kunnen helpen met het opschalen van hun productie."
Waarom is het zo moeilijk voor bedrijven om innovaties te verwaarden?
"Veel innovaties worden bedacht in een lab, of keuken. Maar dan komt de stap verder in de keten. Het is complex om aan de eisen van producenten te voldoen; zo hebben supermarkten veel eisen voor voedselveiligheid. Daar wil je zeker als beginnend bedrijf niet op stuklopen. Veel producenten helpen vooral innovatieve bedrijven voor hun eigen merken, maar niet voor derden. Foodvalley NL kan hier wél bij helpen door partijen bij elkaar te brengen, maar wij bieden ook research & development en investeerders aan."
Hoe zorg je voor meer awareness voor de eiwittransitie in de maatschappij?
"Dat blijft een interessant spanningsveld. Foodvalley NL is betrokken bij de uitvoering van de nationale eiwitstrategie, die bedacht is door de overheid. Het doel is om uiteindelijk minder afhankelijk te zijn van de import van plantaardige eiwitten. Er wordt in Nederland ook genoeg geteeld namelijk. Supermarkten, maar ook andere afzetkanalen, spelen een belangrijke rol. Het product moet zijn weg vinden naar het schap. En de consument moet hier geld voor over hebben. Dat is ook de reden dat wij de koplopers in de eiwittransitie bij elkaar brengen; een groep van twintig agrarisch ondernemers. Hoe kunnen wij er samen voor zorgen dat het product meer gewaardeerd wordt door consumenten en verwerkers? Dat is de hamvraag waar wij ons samen mee bezig houden."
Is de toenemende trend van local for local een zegen voor de transitie naar plantaardige eiwitten?
"Zeker. De marktvraag verandert continu. Dat de consument meer lokaal wil, maakt het voor de retail in de toekomst interessanter om lokale producten in het schap te leggen. En zéker als het gaat om producten die eiwitten bevatten. Het gaat er alleen om dat het verhaal verteld moet worden, en daar is nog een wereld in te winnen. Zo is er Dutch Weed Burger, een bedrijf dat met zeewier werkt; wij werken nauw met hen samen. Zij hebben een mooi verhaal om te vertellen, en dat gebeurt nu steeds vaker bij bedrijven die hiermee bezig zijn."
Jullie zijn partner van de Dutch Food Week?
"Tijdens Dutch Food Week staan partijen uit de foodsector centraal, en wordt zichtbaar hoeveel kennis en kunde in Nederland aanwezig is. Als Foodvalley NL zullen we hier rond de week van 9 oktober aandacht aan besteden op social media, maar we organiseren verder geen events. Ook omdat de consument niet onze directe doelgroep is, maar we hebben er indirect natuurlijk wel mee te maken."
Foodbusiness is mediapartner van de Dutch Food Week. Meer weten over het programma en de overige partners? Kijk op www.dutchfoodweek.nl.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
