De vraag naar lokale producten stijgt en daar sluit robotbouwer Lely op aan met de mini-zuivelfabriek. De melk wordt op eigen erf verwerkt en gebotteld, om vervolgens aan de man te worden gebracht onder het merk 'Mijn Melk'. Bij een vierde melkveehouder is zo'n mini-zuivelfabriek geplaatst en zijn melk ligt deze week in de schappen.
Trots staat Reijer, vierde generatie melkveehouder van de familie Rotgans, naast de manshoge afbeelding van de melkfles waar zijn eigen naam op prijkt: Boer Reijer. De eerste echte fles met melk is voor zijn opa, naar wie hij vernoemd is en die vroeger de boerderij bestierde. Deze week ligt de melk in de winkel. Gemolken en verwerkt op zijn boerderij in het Noord-Hollandse Hippolytushoef.
De vierde mini-zuivelfabriek van landbouwrobotfabrikant Lely, de Orbiter, is vrijdag 1 oktober officieel in gebruik genomen. Waar de melk gewoonlijk opgehaald wordt om in een grote fabriek verwerkt te worden, wordt de melk nu gepasteuriseerd en gehomogeniseerd op het eigen erf. Dat eerste doodt bacteriën en het tweede zorgt ervoor dat er geen vetlaag op de melk ligt. De Orbiter is gekoppeld aan de Lely Astronaut, een melkrobot waarbij koeien gemolken worden wanneer zij dat zelf willen. Beide machines communiceren met elkaar. Zo is er duidelijk van welke koe de melk is en ook wat bijvoorbeeld het eiwitgehalte is. De melk gaat altijd binnen een etmaal de fles in en ligt eerder in de winkel dan wanneer deze door melkverwerkers wordt opgehaald. In het geval van Albert Heijn blijkt dat vijf dagen, maar het kan ook sneller.
Melk met een eigen gezicht
André van Troost, topman van Lely geeft aan dat de melk veilig en traceerbaar is en dat de boer op deze manier meer kan verdienen aan zijn product. "Het is op dit moment absoluut niet makkelijk om melkveehouder te zijn In Nederland. We streven ernaar om meer waarde toe te voegen door melk op het erf te verwerken. De melk verdwijnt niet in een anonieme melkplas, maar zo geef je melk een eigen gezicht."
De vraag van consumenten naar lokaal geproduceerde producten en traceerbaarheid stijgt, geeft de CEO aan. "Consumenten kiezen steeds vaker voor producten waarvan de herkomst bekend is." Behalve voor een betere winstgevendheid, zorgt de boerderijmelk volgens Van Troost ook voor meer waardering voor melk en het werk van boeren. "De korte keten is essentieel nu de kloof tussen boeren en de maatschappij groeit."
Boer Reijer Rotgans geeft aan dat in deze tijd het vergroten van het melkveebedrijf met 155 koeien geen optie is. Daarom zoekt hij het in verbreden. "Het is een trend om de eigen lokale producten te zien in het schap. Het is ook altijd mijn droom geweest om zelf te kunnen produceren en verwerken."
In principe kan er 800.000 liter per jaar verwerkt worden met de mini-zuivelfabriek. Over de prijs laten ze zich bij Lely niet uit, maar het is wel duidelijk dat die een aantal keer hoger ligt dan die van de melkrobots. Voor Lely zijn de vier Orbiters die nu in werking zijn ook een soort proeftuin. Van Troost: "Voor ons is het ook leren." Lely heeft namelijk internationale ambities met de Orbiter. "Je kunt denken aan afgelegen delen van Afrika of Nieuw-Zeeland." Maar ook dichterbij ziet Lely mogelijkheden. "In Engeland is de vraag naar lokaal geproduceerd voedsel sterker dan hier, net als in Duitsland."
In tegenstelling tot de andere robots van Lely, wordt de Orbiter niet door de agrarisch ondernemer aangeschaft. De melkveehouder betaalt een vaste prijs per liter. Lely zorgt verder niet alleen voor de technische ondersteuning, maar ook op het gebied van het vermarkten van het product. Er is een merk en platform: Mijn Melk. In 2018 begon de eerste Mijn Melk-boer. Met Rotgans erbij zijn het nu vier boeren waarvan de melk gezamenlijk wordt gepromoot. Zo staat er deze week op verschillende plekken in het land een kar waar de melk geproefd kan worden.
Mijn Melk bij meer dan duizend supermarkten
Voor de verkoop zijn er overeenkomsten met onder andere Picnic, Spar, Jumbo, Albert Heijn en lokale retailers. Naast volle en halfvolle melk is er ook cappuccino melk, eiwitrijke melk en room. Er wordt gewerkt aan uitbreiding van het assortiment. Mijn Melk ligt momenteel in de schappen van meer dan duizend supermarkten. De boer moet wel zelf contact leggen met retailers, geeft Rotgans aan. "Het contract is tussen de boer en de supermarkt, zij zijn de ondernemers", verduidelijkt hoofd processing van Lely, Sergio Ooijens. Wat Lely doet is 'contacten leggen en een stukje marketing'.
'We gaan echt niet het melkschap overnemen'
Begeeft de robotbouwer zich met een eigen merk niet op het terrein van de melkleverancier? "We gaan echt niet het melkschap overnemen", reageert de Lely-CEO desgevraagd. De reststroom bij de familie Rotgans gaat bijvoorbeeld nog gewoon naar FrieslandCampina. "Die wil de ontwikkeling van boeren ook niet in de weg staan. Zo'n grote bedreiging zijn wij ook niet."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
