Jantine van de Kraats van Boerenbok wil dat de consumptie van geitenvlees over tien jaar net zo gewoon is als het consumeren van geitenkaas. Het stak haar dat geitenbokjes in Nederland al vrij snel worden geslacht, om te worden geëxporteerd en zo in Zuid-Europa op de menukaart belanden. "Er is nog geen markt, dat proberen we op te bouwen. Het is een gezond stukje vlees, en dat willen wij graag hier verkopen. De doelstelling vanuit de overheid is circulaire landbouw en dan moeten we ook onze 'bijproducten' nuttigen."
Wat was de reden om met Boerenbok, 'karakteristiek mannenvlees', te starten?
"Ik werk - samen met mijn man - in drukke perioden (zoals lammertijd) al jaren mee op de geitenhouderij van mijn schoonouders. Wat je ziet, is dat de vraag naar geitenzuivel over de afgelopen twintig jaar is gestegen. De consument eet graag geitenkaas of drinkt geitenmelk. Deze groei kent ook een keerzijde. Er worden meer geitenbokjes geboren. Omdat de mannetjes geen melk geven, worden ze vaak al na een aantal dagen naar de mesterij gebracht. Hier worden ze in vier weken tijd gemest, en vervolgens geslacht voor export naar Zuid-Europa. Ergens is dat zo raar, want het is een gezond stukje vlees."
"Melk wordt immers verwerkt tot kaas, maar met het vlees gebeurt niets. Elk bokje wordt gezien als een kostenpost, en de consumenten in bijvoorbeeld Griekenland mogen ervan genieten (95% van het bokjesvlees komt in Zuid-Europa terecht). Dit past niet in het idee van circulaire landbouw. Om die reden ben ik in 2018 zelf een aantal bokjes gaan mesten. Na vier maanden bracht ik ze naar de slachterij; dat voelde tegenstrijdig, maar het gaf ook de geruststelling dat de bokjes het goed hadden bij ons."
Hoe ben je met de verkoop gestart?
"Op een evenement in onze regio (Harskamp) draaide ik een evenement; winterfair. Hier heb ik het bokjesvlees voor het eerst verkocht. Daar verkocht ik 'broodjes bokburger', om te testen of het mensen aansprak. Later hebben we het product aan de man gebracht in de horeca. Ik sprak met chef-koks, waarvan de meesten enthousiast waren. Vaak als ze het product proeven, dan raken ze overtuigd om het in gerechten te verwerken. Ook wordt het gebruikt bij barbecues. Als de kok om is, dan volgt de klant. Sommige koks twijfelen of vlees bij hun klant aansluit; dan komt er geen samenwerking. Maar de meesten zijn overtuigd. Het assortiment bestaat uit gangbare en herkenbare producten als bokburgers, bokworstjes, sateh kambing, gyros en stoofvlees. Ook is het vlees in technische delen leverbaar en kan naar eigen inzicht en creativiteit gerechten worden bedacht."
Hoe werkt de verkoop?
"Ik werk met Landwinkels samen in de regio Veenendaal, De Bilt, Nijmegen en Arnhem. We zitten dus vooral in Gelderland, maar particulieren kunnen ook online bij ons bestellen. Daarnaast leveren wij aan lokale restaurants en de groothandel. Wij streven ernaar om de hele bok van kop tot kont te verwerken."
Wat zijn de reacties van de consument?
"Het ligt eraan wie je treft. Sommigen zijn direct enthousiast, anderen associeren het met een sterke geur. Die mensen moet je echt over een drempel heen helpen met het verhaal. Bij een Landwinkel in Veenendaal kreeg ik laatst te horen dat iemand al van ons gehoord had. Dat zijn de enthousiaste klanten."
Wat is het verdienmodel?
"De verkoop lag natuurlijk een tijd stil door de coronacrisis. Toen heb ik de focus verschoven. Ik heb namelijk ook nog een andere baan. Sinds vorige maand is de verkoop echter weer aangetrokken, en kunnen we lekker aan de slag. Het doel is uiteindelijk om heel Nederland te bereiken. Ik ben nog in gesprek met collega-boeren en de verwerkende industrie om het aanbod uit te breiden. Ik heb nu een beperkt aantal bokken, dus de vraag moet wel overeenkomen met het aanbod. Wanneer wij met meer geitenhouders en de verwerkende partijen samenwerken, dan kunnen we het vlees jaarrond aanbieden. Dit willen in de winter vorm geven. Het is nog wel de vraag hoe groot dit uiteindelijk gaat worden. Nú zit de productie, verwerking en logistieke verwerking nog in Gelderland."
Jij bent ook nog actief in een stichting om local for local te stimuleren?
"Ik ben betrokken bij 'Eerlijk eten uit de streek'; een stichting die zich lokaal inzet om de keten te verkorten. Wij zoeken directe verbinding tussen de consument en de producent. Mensen kunnen zich ook abonneren op een groentetas, met allerlei producten uit onze streek. Het is belangrijk om te kijken waar voedsel vandaan komen, zodat de lokale ondernemer wordt gesteund. Ik ben begaan met voedselproductie; het is een prachtige business."
Hoe zie je de toekomst van geitenvlees?
"Een nichemarkt blijft het sowieso. Als je kijkt naar het aantal bokjes dat geboren wordt in Nederland, dan zijn dat er 100.000 per jaar. Die wegen rond de 30 kilo, dus heb je 300 ton vlees op jaarbasis. Dat is op landelijk niveau helemaal niet veel. Als elke inwoner 150 gram bokkenvlees eet per jaar, dan worden alle in Nederland geboren bokken ook in Nederland gegeten."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
