Bart van Olphen zit al bijna twintig jaar in de vis, zoals hij het zelf omschrijft. Voorheen als eigenaar van een viswinkel, iets recenter als oprichter en CEO van Fish Tales, dat duurzaam gevangen vis verkoopt, als schrijver van kookboeken over vis en als viskok op YouTube en nationale televisie. Ook stond hij in de keuken van een met Michelin-sterren bekroond restaurant in Parijs en had hij meerdere grote en kleine ondernemingen.
Waar komt je liefde voor vis vandaan?
"Mijn liefde voor vis ontstond nog voordat ik een viswinkel opende. M'n ouders gingen graag op vakantie en vaak gingen we dan naar Frankrijk. En op vakantie moest er altijd wel lekker gegeten worden. Het hoefde niet duur en luxe te zijn zolang het maar lekker was. En dus kwam ik al op vroege leeftijd in aanraking met vis. Op latere leeftijd werd horeca mijn passie en vis vormde daar een onderdeel van. Eind jaren '90 stond ik in de keuken van een driesterrenrestaurant aan de Place de la Madeleine in Parijs en daar ontdekte ik hoe veelzijdig vis is en eenvoudig het is om ermee te koken. Het was daar ook traditie om na sluitingstijd nog ergens 's nachts vis te gaan eten."
"Vanuit die liefde voor vis ben ik ook met Fish Tales gestart. Tijdens mijn tijd als uitbater van een viswinkel maakte ik kennis met de termen 'duurzaam gevangen vis' en 'niet duurzaam gevangen vis'. En sindsdien is het mijn missie geworden om te kunnen blijven genieten van wat de oceaan ons geeft."
Fish Tales is de uitlaatklep van die missie, maar dat is maar een bedrijf, hoe zorg je voor structurele verandering in het visschap?
"Door allereerst heel consequent te zijn. Als het doel is om oneindig van vis te blijven genieten dan moet elk product van duurzame afkomst zijn, zowel vanuit een marine biologisch perspectief als vanuit een sociaaleconomisch perspectief. Zowel voor de vissen als voor de vissers moet er toekomstperspectief zijn. Naar schatting leeft 15% van de vissers en visverwerkers onder erbarmelijke omstandigheden. Dat is iets wat we willen verbeteren. In de toekomst willen we ook aandacht besteden aan zaken als dierenwelzijn."
"Er is nog een lange weg te gaan, maar door consequent te zijn zorg je ervoor dat je die impact kan maken. Daarom stunten we niet met onze prijzen en als de vis overbevist dreigt te raken dan stoppen we met vissen. Door dat uit te dragen weten mensen dat ze op ons merk kunnen vertrouwen. Vooral bij de jongere doelgroep scoren we extreem hoog ten opzichte van de andere merken in de markt van ingeblikte vis. Puur omdat we niet traditioneel zijn. Van oudsher is het merkenveld binnen de vis heel traditioneel. Dat zie je in de look en feel, maar ook in de transparantie. Als je geluk hebt zie je uit welke oceaan het komt, maar vaak zijn die oceanen groter dan Europa. We hebben ook een impact omdat we al die aspecten anders aanpakken."
Je hebt met Fish Tales grootse plannen en hebt inmiddels ook uitgebreid naar de VS, gaat je missie voor duurzame visserij niet ten koste van die groeiambitie?
"Nee absoluut niet. In bijna elke commerciële markt domineert vraag over aanbod, door wat er nu gebeurt in Oekraïne gaan we ons realiseren dat aanbod wel degelijk bepalend is. Los van de afgelopen twee jaar is het bij vis zo dat vraag er niet toe doet. Bij vis telt alleen wat er aangeboden wordt. Als je aardbeien teelt en de vraag is hoog dan plant je er een extra veldje bij. Bij vis gaat dat niet. Er is een beheerplan waardoor je kan bepalen: tot zover en niet verder vissen we. Onze producten zijn duurzaam omdat ze een limiet hebben. Zo produceert onze tonijnvisserij in Indonesië 16 tot 18 miljoen blikjes per jaar. Dat is de grens, met een ruime marge en daarmee blijft die visserij duurzaam."
Je hebt kookboeken geschreven die vertaald zijn in onder meer het Engels, Duits en Chinees, je bent op tv te zien geweest en je recepten stonden in The New York Times. Heb je nog dromen die je wilt vervullen?
"Alle dingen die ik doe: boeken, media, internationale uitbreiding, tv-optredens moeten uiteindelijk leiden tot de uitkomst van mijn droom, namelijk dat we met z'n allen op een duurzame en leuke manier vis gaan consumeren. We willen niet met de vinger wijzen, maar soms moet je mensen even laten schrikken om ze wakker te schudden. Als je mensen laat zien wat een bewuste keuze is en wat ze met vis kunnen doen, dan kunnen ze onbezorgd genieten en op een positieve manier een impact maken. Een van de redenen voor onze uitbreiding naar Amerika, waar het overigens heel goed gaat, is dat Amerika de grootste consument van bliktonijn ter wereld is, maar meer dan 90% van alle verkochte vis in blik is niet duurzaam. Als we dat kunnen veranderen hebben we een gigantische impact. We hebben het in vijf tot acht jaar voor elkaar gekregen om Nederland beter te laten consumeren, dat hebben we niet alleen gedaan, maar we hebben wel een belangrijke rol gespeeld. Vijftien jaar geleden was duurzame vis een bedreiging voor de supermarkten, nu is het een mogelijkheid om bepaalde consumenten te trekken."
Even terug naar jou, wat betekent food voor je?
"Al vanaf jongs af aan ben ik bezig met food. Of het nou gaat over thuiskoken of uit eten gaat, ik heb een fascinatie voor eten en dan met name eten wat je dus rauw opvist of uit de grond trekt en waar je vervolgens iets mee doet. Ik heb altijd al een aversie gehad tegen pakjes, zakjes en voorbereid voedsel. Vroeger was de gastronomie mijn passie, nu geldt: simpeler, lekkerder en beter. Eten speelt continu een rol in mijn leven. Ik kom net terug van vakantie en dan gaat het continu over eten. Mensen ergeren zich daar wel eens aan want dan ben ik 's middags al aan het kijken waar ik 's avonds wil gaan eten. Ik ben er continu mee bezig. Mijn missie is niet om de oceaan te redden, dat is een gevolg van mijn missie om oneindig van vis te kunnen blijven genieten. En om dat te doen moeten we duurzaam vissen. We kunnen de oceaan ook redden door geen vis meer te eten, maar dan kan niemand meer genieten van vis en worden alle vissers en visverwerkers werkloos."
Ben je bovenal kok, schrijver of ondernemer?
"Ik heb een missie en daaromheen ben ik gaan ondernemen. De drie dingen liggen redelijk met elkaar in balans. Het schrijven van kookboeken is gerelateerd aan koken en met het ondernemerschap kan ik de impact maken die ik wil maken, zodat ik altijd vis kan blijven koken en eten. Voor mij is niet duurzaam gevangen vis onlogisch en dat moet veranderen. Als wilde vis op is dan komt het niet meer terug. Het is het enige product dat we nog massaal uit de wildernis onttrekken. Ik wil ervoor zorgen dat we daar oneindig van kunnen genieten. Al vijftien jaar lang ga ik op bezoek bij vissers en visserijen en zij kwamen naar me toe en zeiden: 'Waar je ons echt mee kan helpen, is ervoor zorgen dat mensen onze producten kopen'. In alles wat ik doe probeer ik een impact te maken, door mensen te laten proeven, media optredens te doen en uiteindelijk ervoor te zorgen dat mensen de producten kopen."
Denk je dat je de wereld kan veranderen?
"Het antwoord hierop is een volmondige ja. Als ik dat niet zou denken zou ik hier niet mogen of kunnen zitten. Ik ben er 100% van overtuigd dat iedereen die onderneemt en een plan heeft en ervan droomt, de wereld kan veranderen. Als je twijfelt of je iets kan veranderen moet je nu stoppen. Het kan alleen met volle overgave. Dat is iets waar ik de mensen hier continu van bewust wil maken. Geloof in wat je doet en dan kan het. Passieve houdingen dragen niet bij aan het veranderen en verbeteren van de wereld, daarvoor is actie nodig."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
