Geraakt door de ontbossing in Indonesië als gevolg van de palmolieteelt startte Marcel van Wing de Flower Farm. Het is vooralsnog een succesverhaal. Het product ligt al enige tijd in de Nederlandse supermarkten, heeft zich uitgebreid naar België en ligt sinds kort bij wijze van test ook in de schappen van Sainsbury's in het Verenigd Koninkrijk.
Hoe is de Flower Farm ontstaan?
"Vanuit frustratie, dat is het enige echte antwoord, vanuit frustratie over het feit dat de palmolie-industrie op zo'n ongelofelijk gruwelijke wijze tropische regenwouden wereldwijde naar de knoppen helpt. Dat is het activistische antwoord. Het persoonlijke verhaal is dat ik zelf in Indonesië heb gewoond en daar zag ik wat palmolie doet met de natuur. Dat raakt mij enorm. Ik had een reclamebureau en dat heb ik verkocht. De tijd en het geld dat ik had, wilde ik inzetten voor een systeemverandering in deze industrie en dus ben ik het voorbeeld gevolgd van Tony Chocolonely. Die hebben ook een issue opgepakt en daarover hun onvrede geuit door middel van chocolade. Ik wil het probleem rond palmolie op de kaart zetten."
Op de site van de Flower Farm is te lezen hoeveel palmolie al bespaard is dankzij producten van de Flower Farm, wordt die palmolie ook daadwerkelijk bespaard?
"Ja, dat denk ik wel. Het punt is dat mensen die ons product kopen niet meer margarine zijn gaan kopen. Merken als Becel en Blue Band hebben merkaandeel verloren aan de Flower Farm. De totale markt voor margarine krimpt. Veel mensen zijn geswitcht en dan kun je zeggen dat je palmolie hebt bespaard."
Is de vraag naar palmolie de laatste jaren gedaald?
"In Europa stagneert de groei van palmolie wat, zeker nu het gebruik van palmolie in biodiesel langzaam wordt afgebouwd. Maar het zit echt overal in. Het maakt niet alleen de margarine smeerbaar, maar het zit ook in koekjes, chocoladerepen, in 50% wat je in de supermarkt koopt zit palmolie. En waar Europa stappen zet om het gebruik van palmolie te verminderen, zie je het gebruik in Maleisië en Indonesië groeien. Naar schatting is de wereldwijde markt van palmolie vier keer zo groot in 2050 en dan heb je het over een totale markt van 260 miljoen ton per jaar."
Probeert The Flower Farm ook ontbossing te voorkomen door bijvoorbeeld te investeren in projecten die bomen bij-planten?
"Dat niet. Ik geloof namelijk niet in terugzetten van regenwouden als excuus voor het eerst ontbossen. Een regenwoud heeft er 13 miljoen jaar over gedaan om te worden wat het is, dat kun je niet in 20 jaar corrigeren. Die diversiteit in regenwouden is zo groot, daar hebben we nog niet een tiende van ontdekt. Ik geloof niet in het bij-planten. Ik voorkom het liever."
Jullie gebruiken shea voor de margarine. Daarvoor hoeft niet ontbost te worden, maar hoeven er ook geen plantages voor aangelegd te worden?
"Nee, dat kan helemaal niet. Die boom groeit niet in nette rijtjes en op de savanne is er ongelofelijk veel ruimte voor die boom. Wel is het verstandig dat er meer van deze bomen worden geplaatst. Het zorgt voor een groener landschap, waarbij de palmolie-teelt zorgt voor kaalte. De bomen moeten meer dan 30 jaar groeien voordat wij er sheaboter uit kunnen halen, maar als het eenmaal zover is, dan is het is dat op veel manieren goed. Zo zorgt de boom voor vergroening en biodiversiteit. Ook houden we het rapen van de vruchten, waaruit de sheaboter gewonnen wordt, in de gaten. Toezicht is een groot woord, maar we zijn lid van een organisatie die zich bezighoudt met het verbeteren van de werkomstandigheden."
"We willen het liefst een directe lijn krijgen. We zijn nu groot genoeg waardoor we net als Tony's werkomstandigheden een eigen voorraad sheaboter krijgen die we helemaal naar de bron kunnen volgen. Dat is een project dat ik nu aan het opstarten ben. Ik ben best kritisch op shea, ik ben niet persé pro shea, maar ik ben ook niet contra palm. Ik ben tegen ontbossing en bij palm weet ik zeker dat er ontbost wordt en voor shea niet. Dat kan ik garanderen met m'n hand op de bijbel. Duurzame palm is bullshit, kokos is nog grotere bullshit. Dat is de moeilijkheid van dit soort dingen, je moet het ene slechte niet vervangen met het andere slechte. Stoppende rokers moet je geen vapes geven en mensen die minder willen drinken bied je geen lijntje coke aan. Een deel is ook gewoon greenwashing, want palmolie is een gigantische industrie. Die levert in totaal zo'n $85 miljard op waarvan zo'n $30 miljard voor Maleisië, het is meer dan 10% van hun totale economie."
"Shea is ook niet zonder problemen. Zo zijn er problemen met kinderarbeid, maar voor de mensen in Afrika is het veiliger om de kinderen mee te nemen als ze gaan rapen dan ze alleen in het dorp achter laten. Het is een vorm van bescherming. Dat moet verbeterd worden. De Europese wetgeving over het bijmengen van palmolie in biodiesel, die pas in 2030 in gaat, moet er sneller komen. Op die manier komt er genoeg palmolie vrij voor die doelen waarvoor het de enige oplossing is. Dan hoeft er geen bos meer gekapt te worden. Ook hoop ik dat er in de toekomst meer alternatieven komen zoals vetten gewonnen uit algen."
Is shea lastig op te schalen?
"Shea is zeker lastig op te schalen. Het duurt, zoals ik al zei, 30 jaar voordat de bomen volgroeit zijn. We zouden het kunnen opschalen door vervoer te regelen zodat mensen verder van hun dorp kunnen oogsten. Maar hoe pak je dat aan? Je moet kilometers over de savanne rijden om een karitéboom tegen te komen en je wilt quinoa-problemen voorkomen. We willen niet dat het te populair wordt. Daarom ook de alternatieven die ik net noemde, waaronder algen. Die zijn minder belastend voor de natuur, je hoeft er namelijk geen land voor te ontginnen. Die techniek moet verder ontwikkeld worden, maar de palmolie-lobby is misschien wel zo sterk dat alle serieuze investeringen in de kiem worden gesmoord."
Wat is de toekomst van de Flower Farm?
"Ik hoop dat wij uitgroeien tot het formaat dat we een stem hebben in deze wereld, vooral als het gaat om ontbossing en palmolie. Het is geweldig dat we palmolie besparen om te bewijzen dat het kan, maar het zijn druppeltjes op de hete plaat. Het heeft geen enkel grootscheeps effect, maar de discussie heeft wel effect. Als meer mensen over het palmolie-probleem gaan praten en vervolgens producten met palmolie gaan vermijden, dan ontstaat er een movement en misschien wel een systeemverandering. Als die zich doorzet, dan komen we wellicht op een punt dat we ook de opkomende landen een voorbeeld kunnen geven."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
