Gisteren presteerde Jumbo de halfjaarcijfers voor 2023. Die stemmen ex-financieel topman en huidig CEO Ton van Veen somber. Het bedrijf moet na jarenlange groei op de rem trappen.
De consumentenomzet groeide in de eerste helft van 2023 naar €5,96 miljard, een stijging van 8,8%. In België groeide de omzet met 68% en komt deze uit op €396 miljoen. Ook La Place presteert goed en zag de omzet stijgen met 36% naar €69 miljoen. De omzet van Jumbo steeg als gevolg van onvermijdbare prijsstijgingen veroorzaakt door inflatie. Hoeveel het concern onder de streep overhoudt, wordt pas bekend bij de publicatie van het jaarverslag.
Om die prijsstijging voor klanten betaalbaar te houden neemt het bedrijf genoegen met een lagere marge op essentiële levensmiddelen en huismerkproducten. Jumbo gaat ervanuit dat de piek van prijsstijgingen voorbij zijn, schrijft het bedrijf op de eigen website.
Tegen het FD laat Van Veen weten dat hij zich nog wel zorgen maakt over de hogere prijzen van graan, suiker en varkensvlees. De prijzen van die laatste twee categorieën stijgen inderdaad. Dat geldt dat niet voor de prijzen van tarwe, maïs en rijst. In een artikel dat vorige week verscheen, werd duidelijk dat een dalende tarweprijs vanwege de langlopende contracten waar bakkers aan vast zitten voorlopig nog niet zorgt voor goedkoper brood bij de bakker of in de schappen van de supermarkt. Ook hebben bakkers te maken met hogere kosten voor energie en personeel, hetzelfde geldt voor de molenaars die het meel leveren. Bij Jumbo bevinden ze zich in een vergelijkbaar schuitje. Ook daar zijn de kosten gestegen door onder meer hogere lonen en huren.
Donkere wolken
Er hangen donkere financiële wolken boven de Jumbo. Het bedrijf moet een groot aantal kostenstijgingen zien te verwerken. De kostenpost salarissen zal dit jaar met €90 miljoen stijgen door loonverhogingen die in de cao zijn afgesproken. Daar komt de stijgende huur als gevolg van de inflatie nog bovenop. En dus wordt de broekriem flink aangehaald.
Eerder werd al bekend dat het bedrijf stopt met sportsponsoring. Dat was voornamelijk een paradepaardje van de vorig jaar overleden grondlegger Karel van Eerd. Ook zorgde de arrestatie van zoon Frits van Eerd vanwege witwaspraktijken in de autosport ervoor dat het bedrijf anders naar sponsorcontracten ging kijken. Jaarlijks geeft het bedrijf €20 miljoen aan het ondersteunen van sporters en sportploegen, dat het bedrijf vanaf 2025 op de eigen rekening kan houden.
Op de loonkosten hoopt het bedrijf te besparen door het distributiecentrum voor versproducten te mechaniseren. Ook moet het aantal externe medewerkers op het hoofdkantoor flink worden ingeperkt.
Euro's goedkoper
De grote omzetstijging ten spijt, in vergelijking met de concurrentie zag het bedrijf het marktaandeel in Nederland iets dalen. De omzetgroei van het Brabantse supermarktconcern (8,8%) bleef namelijk achter bij de totale omzetgroei van de Nederlandse supermarkten (9,4%). Daarom wil de supermarktketen het verschil met Albert Heijn vergroten. In een interview met Van Veen in het Algemeen Dagblad gaf de CEO toe dat het bedrijf te weinig onderscheidend is ten opzichte van de grote concurrent. Jumbo wordt niet langer als goedkoop gezien. De eerste van de 'zeven zekerheden' van Jumbo dat de supermarktketen euro's goedkoper is, gaat niet langer op. Het is iets dat Van Veen graag zou herstellen. De vraag is echter in hoeverre dat mogelijk is. In het FD geeft hij namelijk aan dat hij de prijzen graag zou verlagen, maar hiervoor geen ruimte ziet.
Belgisch hoop
Toch gloort er hoop aan de horizon. De Belgische expansie lijkt eindelijk vruchten af te werpen na een aantal moeizame jaren. In de eerste jaren verloor het bedrijf €45 miljoen aan de expansie en eind vorig jaar besloot Jumbo nog eens €20 miljoen in de uitbreiding te steken. Het bedrijf heeft nu 31 vestigingen bij de zuiderburen en zag de omzet met 68% groeien.
Ook wil Jumbo terug naar de basis, schrijft het bedrijf in het halfjaarverslag. ''We willen terugkeren naar de basis van onze formule, toen we de markt wisten te verrassen met een betaalbaar, ruim en relevant assortiment én de allerbeste service. We gaan ons veel meer focussen op 'Jumbo zoals Jumbo bedoeld is': volledig gericht op en gebouwd rondom de wensen van de klant'', zegt Van Veen in het halfjaarverslag. Een vergelijkbaar sentiment uit Van Veen onlangs in het AD waarin hij zegt dat Jumbo weer Jumbo moet worden en iets nederiger kan zijn.
In de ogen van Van Veen moet Jumbo terug naar het gedachtegoed van Karel van Eerd: niet kijken naar wat de concurrent doet, maar wat de klant vraagt. Terug naar de kern dus. Dat bekent dat de prijzen weer omlaag moeten en het assortiment vereenvoudigt wordt. Dus geen 28 soorten tomatenketchup en 56 soorten suiker meer in de schappen.
Duurzaamheid
Op één gebied kijkt de supermarktketen wel naar de concurrentie. Waar Albert Heijn en Lidl zich al een aantal jaar profileren met een focus op duurzaamheid was daar bij Jumbo lange tijd geen sprake van. Daar komt verandering in. Het bedrijf wil vaart maken met de verdere verduurzaming van de bedrijfsvoering. Daarom committeert Jumbo zich aan de doelstellingen van het Science Based Targets-initiatief zoals die zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs. Dat houdt onder meer in het volledig CO2-neutraal maken van de bedrijfsvoering per 2040. In 2030 moet er al een reductie van 85% zijn bereikt. De eerste stap die klanten gaan merken is het verdwijnen van de gratis zakjes voor aardappels, groenten en fruit. Daarvan wordt op 31 juli afscheid genomen.
Daarmee lijkt het erop dat Jumbo ruim vier maanden na de officiële benoeming van Van Veen als CEO terugkeert naar de basis en vandaaruit een nieuwe weg in slaat. Gedaan is het met de sportsponsoring, concerten van de Toppers en 56 soorten suiker. Daarvoor in de plaats komt een assortiment wat zoveel mogelijk lokaal is, herbruikbare zakjes voor groenten en fruit en lagere prijzen (zodra daar ruimte voor gevonden wordt).
