Bij het Chinees-Nederlandse Ausnutria is een grote reorganisatie gaande. De groeibriljant in geitenmelkzuivel ziet de resultaten onderuit gaan en heeft bovendien de interne financiële controle processen niet op orde. Ondertussen wordt het management steeds meer Chinees.
Sinds de oprichting in 2003 heeft Ausnutria in de ruim twintig jaar van zijn bestaan uitzonderlijk gepresteerd. Van een nietszeggend bedrijfje dat in 2003 werd opgericht door ene Yan Weibin uit Changcha City, groeide het uit tot een internationaal kindervoedingsbedrijf, gespecialiseerd in geitenzuivel. Bijna jaar op jaar ging het beter. De omzet van Ausnutria piekte in 2021 op €1,2 miljard. De winst liep daarbij op naar bijna €144 miljoen. Beter werd het voorlopig evenwel niet.
Stagnatie China
De omzet over 2022 daalde naar €1.054 miljoen, de winst kelderde naar €29,3 miljoen. Dat zijn nog steeds zwarte cijfers, maar de tegenvallende resultaten op vooral de belangrijke Chinese afzetmarkt door een stagnerende economie, maakten stevige kostenbesparingen nodig en een reorganisatie van de activiteiten. Daar zit het nu middenin.
De reorganisatie treft ook het Nederlandse deel van Ausnutria, al werkten eind 2022 slechts 741 van de 4.290 personeelsleden van het bedrijf daar. Bijna 3.300 werkten er in China zelf. Het overgrote deel van de productie vindt wel in Nederland plaats.
Meeste capaciteit in Nederland
In 2020 had Ausnutria blijkens een presentatie van Yan Weibin een productiecapaciteit van bijna 170.000 ton (sindsdien nog uitgebreid). Daarvan stond 95.000 ton capaciteit in Nederland, 45.000 ton in Australië en Nieuw-Zeeland. In China kon 28.000 ton worden geproduceerd. Ondanks de reorganisatie zal de bouw van een nieuwe grote, en elektrisch verwarmde droogtoren in Heerenveen doorgaan, zo meldde Ausnutria vorig najaar.
Het was evenwel niet alleen de markt waarmee Ausnutria werd geconfronteerd, maar ook met zichzelf. En dan met name in het Chinese deel ervan. Tot 2011 ontwikkelde Ausnutria zich vooral binnen China en was het hoofdzakelijke een handelsbedrijf. In genoemd jaar nam het de Nederlandse kindervoedingsproducent Hyproca over. De eigenaren daarvan, met als belangrijkste aandeelhouders Ids Jorna en Bart van der Meer, kregen een minderheidsbelang in Ausnutria Nederland, via Dutch Dairy Investors (DDI), plus een belang in het Chinese moederbedrijf. Met deze overname begon een fase van snelle verdere groei en overnames in Nederland, maar ook daarbuiten.
Rimpels
Helemaal zonder rimpelingen ging dat overigens niet. In 2012 werd Ausnutria door de beurs in Hongkong op het strafbankje geplaatst wegen geknoei met de cijfers. Het aandeel mocht ongeveer twee jaar lang niet meer worden verhandeld. In die tijd hielp Bart van der Meer het bedrijf om orde op zaken te stellen, waarna de handel in het aandeel Ausnutria weer op gang kon komen. Bij deze interne schoonmaak moest oprichter Yan Weibin een stapje terugdoen. Niet hij maar Bart van der Meer werd CEO.
Yan Weibins reputatie had een kras opgelopen, zoals dat ging bij veel Chinese ondernemers uit die periode. Yan Weibin was een van de vele Chinese ondernemers uit die tijd die op een onduidelijke manier snelle successen boekten. Hij zat ook in het vastgoed, de agrotechniek en data en was ook goed met de regionale politiek. Ondanks het stapje terug bleef hij wel grootaandeelhouder in Ausnutria.
Van der Meer schept orde
Na de schoonmaak door Van der Meer leek er tot 2021 vervolgens geen wolkje meer aan de lucht. Ausnutria groeide als kool en verkocht jaar op jaar toenemende volumes kindervoeding naar China, zowel op basis van geitenmelk als van koemelk. In Nederland werd daarvoor een grote nieuwe fabriek gebouwd in Heerenveen. Die zou eerste een aantal van de bestaande productielijnen vervangen, maar dat gebeurde niet. Alle capaciteit was nodig.
Slechts een enkele activistische investeerder, zoals het Canadese Blue Orca Capital, stelde vragen bij het succesverhaal, in 2017 onder meer in een bijtende analyse. Het leek Ausnutria niet te deren, tot de zomer van 2023. Toen was het bedrijf inmiddels in handen gekomen van het eveneens Chinese Yili. Het begon in 2022 met een aandeel van bijna 60%, wat in 2023 toenam tot zo'n 70%.
Korte terugkeer Yan Weibin
Afgelopen zomer bleken dus opnieuw boekhoudproblemen, problemen bovendien die deels leken op de problemen die tien jaar daarvoor ook al waren geconstateerd en toen gerepareerd. De nieuwe fouten hadden betrekking op de periode 2020 tot en met maart 2023, maar leken ditmaal wel minder ernstig. Ausnutria kwam niet meer op het strafbankje van de beurs in Hongkong, maar wel werd een nieuw onderzoek ingesteld, door Ausnutria zelf (of door Yili). Daarnaast werd Yan Weibin, die per begin 2023 juist Van der Meer weer had opgevolgd als CEO, opnieuw vervangen, naar het lijkt nu definitief. Ook moest hij afstand doen van zijn positie als voorziter van de raad van commissarissen en nog veel andere functies (hij had vanaf begin 2023 eigenlijk alle topfuncties gestapeld). Zijn meerderheidsbelang was hij echter al kwijt. Ook zijn medemanager Ng Siu Hung (mevrouw Ng) moest het veld ruimen. Van der Meer bleef wel aan als uitvoerend manager.
Yili-management doet het anders
Yili zette in september vorig jaar een eigen manager aan het roer, Ren Zhijang. Hij is nu dus de nieuwe CEO en zal samen met Van der Meer en de nieuwe CEO voor Ausnutria Nederland, Richard Hickson, de verdere koers van het bedrijf uitzetten. Laatstgenoemde kwam over van Westland Milk Products, wat eveneens onderdeel is Yili en is waarschijnlijk door de Chinezen naar voren geschoven. De Nederlandse invloeden binnen het management worden er door de wisselingen in elk geval niet groter op, gezien voormalig CEO Jeroen Kiers vorig jaar niet vrijwillig moest plaatsmaken.
Het nieuwe management gaat snijden in de uitgaven. De vraag is wat dit betekent voor de positie van Ausnutria in de Nederlandse geitenzuivel, waar het de dominante partij is, onder meer door de reeks bedrijven die het controleert, door de belofte altijd 0,4 cent meer voor geitenmelk te betalen dan de concurrentie en door de markt 'schoon' te houden. Ausnutria eist tot nu toe van leveranciers dat die al hun reststromen, zoals wei aan hem leveren.
Beurswaarde flink verdampt
De mindere resultaten laten de beurskoers niet koud. In de topjaren piekte het aandeel ooit boven 17 Hongkongse dollar. Begin 2024 is de koers onderweg om door 2,50 Hongkongse dollar te zakken. Eind vorig jaar had Ausnutria een koers-winstverhouding van meer dan 20, wat betrekkelijk hoog is. Zeker in relatie tot andere deelnemers op de Hongkongse beurs. Dit duidt er waarschijnlijk op dat de koers, ondanks de al stevige oorwassing, nog altijd overgewaardeerd is. Een andere optie is dat beleggers latent toch nog vertrouwen hebben in het bedrijf.
