De economie van de Europese Unie moet in 2050 klimaatneutraal zijn. Hoe het er nu uitziet, gaat in Nederland het merendeel van de sectoren dat niet halen. De voedings- en genotsmiddelenindustrie is pas in 2055 klimaatneutraal. Dat staat in een nieuw rapport van ABN Amro. Er is volgens het rapport grote behoefte aan innovatieve technologie, vooral op het gebied van warmte.
Het rapport richt zich op 21 sectoren die samen goed zijn voor meer dan 75% van de broeikasgasuitstoot. Er wordt gekeken wel effect de beschikbare koolstofarme technologieën hebben op de klimaatdoelen van 2030 en 2050.
Als belangrijke technieken noemt de bank: energie-efficiëntiemaatregelen, elektrificatie, productie van hernieuwbare energie, grondstoffensubstitutie en isolatie van gebouwen. Hiermee zou de doelstelling voor 2030 haalbaar kunnen zijn. In het basisscenario haalt een groot aantal sectoren dat echter niet. "In de zeer energie-intensieve Nederlandse industrieën, zoals voedingsmiddelen, aardolie en basismetalen, is de uitdaging nog relatief groot", aldus het rapport.
Niet snel genoeg
De CO2-uitstoot van de levensmiddelenindustrie lag met 3,7 miljard kilo in 2021 12% lager dan in 1995. Dat gaat niet snel genoeg. De sector moet nog zo'n 52% van de emissies die hij uitstoot overbruggen tot aan 2030, stelt de bank, die er wel bij zegt dat de sector actief is met verduurzaming. "Vanuit consumenten, supermarktketens, overheid en ngo's groeit de druk op de sector om de uitstoot van broeikasgassen verder te verkleinen." Knelpunt daarbij is de grote onzekerheid van investeren in nieuwe technieken door netcongestie voor stroomaansluiting, beperkte bouwruimte en lange terugverdientijden.
Verwarming en koeling kost veel energie
De grootste bron van emissie binnen de sector is energieverbruik, voor verwarming, koeling en productie. Door betere energie-efficiëntie is het energieverbruik voor warmte de afgelopen tien jaar teruggelopen, terwijl de productie is toegenomen. Het gebruik van aardgas en elektriciteit is echter vrijwel constant gebleven.
Voor versnelling van decarboniseren ziet ABN Amro drie manieren: energie-efficiency, reduceren van afvalstromen en vervanging van brandstoffen door biogas, groen gas, waterstof of koolstofvrije elektriciteit. Het vervangen van brandstoffen levert de meeste CO2-reductie op. De sector is volgens de bank ook 'gebaat bij emissiereductiemethodes waar geen technologie bij betrokken is, zoals verandering van consumentengedrag, ketensamenwerking, tegengaan van voedselverspilling en afvalmanagement'.
Het verschilt per soort bedrijf in de foodsector hoe groot de uitdaging is. Hierbij geldt volgens het rapport 'dat hoe hoger de temperaturen zijn die bereikt moeten worden, hoe complexer het wordt om te decarboniseren'.
In het basispad wordt het doel om klimaatneutraal te zijn in 2050 door de sector niet gehaald en ook het klimaatdoel voor 2030 niet. In het passieve scenario zijn de doelen vanzelfsprekend nog verder uit zicht. Maar ook in het meest proactieve pad wordt het doel van 2050 nog maar net gehaald.
Behoefte aan doorbraaktechnologieën
Hoewel er veel opties zijn om CO2-uitstoot terug te dringen, blijft er volgens de bank er in de voedingsmiddelenindustrie behoefte aan doorbraaktechnologieën (die er nog niet zijn) die op grotere schaal de uitstoot reduceren. Het is volgens het rapport 'goed mogelijk dat in de komende jaren innovatieve netto-nul-technologieën succesvol worden geïntroduceerd'. Hierdoor zou de sector veel eerder klimaatneutraal kunnen worden. Veel zal hierbij volgens het rapport afhangen van ontwikkelingen in de warmtetechnologie.
