Op het hoofdkantoor van Jumbo in het Brabantse Veghel zal er deze dagen vast geen jubelstemming heersen. De grootgrutter zag de winst vorig jaar imploderen en ligt bovendien overhoop met tal van leveranciers van diverse grote A-merken. De enige succesnummertjes lijken de betere prestaties van La Place en de gestegen verkoop van vleesvervangers, waarmee Jumbo op koers ligt om haar eigen opgelegde klimaatambities waar te maken. Voor de rest is het vooral negativiteit wat de klok slaat.
Door de hogere voedselprijzen steeg de omzet nog wel, maar de winst holde met liefst 70% achteruit tot een schamele €22 miljoen. Daarmee blijft er van de toch al flinterdunne winstmarges in retailland weinig over. Ook niet voor een dividend voor aandeelhouder familie Van Eerd die hier vanaf ziet. Een netto-winstmarge van 0,19% is nu niet bepaald riant te noemen. De schrale troost hierbij is dat de klanten van Jumbo zich niet kunnen beklagen dat ze worden afgezet. Desalniettemin staat het marktaandeel onder druk. Jumbo kreeg er vorig jaar elf vestigingen bij, maar zag het marktaandeel licht teruglopen tot 21,1%. Concurrent Albert Heijn liep bovendien verder uit en staat nog altijd eenzaam aan de top.
Een deel van de winst glipt Jumbo uit handen door winkeldiefstallen. Eerder dit jaar liet CEO Ton van Veen weten dat dieverij het bedrijf €100 miljoen kost. Dat was toen nog meer dan de winst in 2022 en dat noemde hij (terecht) ongezond. Door fors gedaalde baten is dat nu zelfs bijna vijf keer de winst.
Imagoschade?
De lagere winsten maakt dat Jumbo niet meer op grote voet kan leven. De ongetwijfeld prijzige sportsponsoring van schaats- en wielerploeg Team Jumbo-Visma en coureur Max Verstappen werd stopgezet. Ook de ambitieuze doelstelling om in België op te schalen naar honderd winkels is losgelaten. Dit alles onder de noemer 'focus op kernactiviteiten'. Wat de verschraling van de naamsbekendheid met het marktaandeel doet, zal de toekomst uitwijzen. Daarbij beklijft natuurlijk ook nog de vraag of klanten zijn weggelopen door de vermeende witwaspraktijken van voormalig topman en aandeelhouder Frits van Eerd. Het onderzoek is eind vorig jaar afgerond, het OM buigt zich nu op een eventuele veroordeling. Eerder zeiden diverse retaildeskundigen dat de imagoschade voor Jumbo waarschijnlijk wel mee zal vallen, maar de tegenvallende cijfers wijzen voorlopig het tegendeel uit.
Scherp op de kosten
Van Veen, die Van Eerd vorig jaar als topman opvolgde, is voornemens om het tij te keren. Intussen is de supermarktketen zelf al tot de conclusie gekomen dat ze in al die jaren minder onderscheidend zijn geworden ten opzichte van de concurrentie. Klanten associëren Jumbo niet meer als het goedkopere alternatief met een breed scala aan A-merken. Bij de eveneens povere halfjaarcijfers gaf Van Veen al aan terug te willen naar de oorspronkelijke succesformule, waarvoor klanten in de rij stonden. Dit is waarschijnlijk makkelijker gezegd dan gedaan.
Vastgelopen prijsonderhandelingen
Kostenefficiëntie lijkt de enige remedie te zijn. "We letten scherp op onze kosten, zodat we onze belofte 'euro's goedkoper' blijvend kunnen waarmaken", zo wordt aangegeven. Deze strategie lijkt overigens wel erg serieus te worden genomen. Jumbo ligt op moment namelijk overhoop met tal van grote leveranciers, onder meer Unilever, Danone en Iglo. Distrifood meldde eerder deze week dat Jumbo bepaalde A-merken niet meer aanvult. Jumbo zelf zwijgt in alle toonaarden over deze kwestie, zoals gebruikelijk bij dergelijke onderhandelingen. De grootgrutter lijkt in toenemende mate een voorbeeld te nemen aan Franse supermarkten die bijna voortdurend in de clinch liggen met hun leveranciers. In de afgelopen jaren had Jumbo vaker dergelijke disputen met leveranciers. In tijden van (hoge) inflatie wordt het spel klaarblijkelijk extra hard gespeeld. Om meer slagkracht te generen, sloot Jumbo zich vorig jaar aan bij Everest en Epic Partners. Dit zijn twee sterke internationale inkooporganisaties die voor Jumbo de hete kolen uit het vuur moeten halen.
Succes met vega
In een jaar vol tegenslag wist Jumbo wel een succesje te boeken met de verkoop van vleesvervangers. Er wordt daags na de publicatie van de jaarcijfers zelfs een separaat persbericht aan gewijd. De verkopen stegen vorig jaar met 15%. De verklaring voor de snelle groei is de belofte dat klanten voor vleesvervangers nooit meer betalen dan voor de dierlijke variant. Bijna trots meldt Jumbo dat de vleesverkopen met 3% omlaag gingen. Dit is ook het resultaat wat wordt beoogd, want Jumbo heeft het doel dat in 2030 60% van de verkochte eiwitten van plantaardige oorsprong afkomstig is en 40% van dierlijke ingrediënten. Het bereiken van dit doel is hiermee dichterbij gekomen. En dus gaan er ook nog dingen goed bij de geplaagde grootgrutter. Tegelijkertijd is er nog veel werk aan de winkel om Jumbo weer de flair te geven die het ooit had als de grote uitdager van Albert Heijn.
