Een staking die de havens aan de oost- en westkust van de Verenigde Staten platlegt, lijkt steeds reëler te worden. Met nog ruim twee weken te gaan tot de deadline voor een nieuwe cao, lijken de partijen geen stap nader tot elkaar te komen. Sterker nog: havenvakbond ILA is zeer strijdlustige en wil zelfs internationaal havenarbeiders mobiliseren.
De vakbond voor de westkust, ILWU heeft zich al solidair verklaard. Amerikaanse retailers, producenten en handelaren maken zich ondertussen grote zorgen. Behalve om loon en de ziektekostenverzekering, gaat de stakingsdreiging vooral ook om automatisering, waar de bonden het niet over eens kunnen worden met de organisatie van havenexploitanten USMX.
ILA-voorzitter Harold Daggett zegt in een video dat hij een alliantie wil vormen met alle havenvakbonden ter wereld om een vuist te maken tegen automatisering. "Stel dat Maersk Line in Chili een volledig geautomatiseerde terminal wil bouwen, dan leggen we Maersk overal ter wereld plat", dreigt hij. "Maakt niet uit of het Maersk is, Mediterranean Shipping of CMA." De laatste havenstaking van de vakbond was in 1977. Die was een succes, met forse loonstijgingen als resultaat.
ILA vertegenwoordigt 45.000 havenarbeiders die in meer dan dertig havens werken, waaronder zes van de tien grootste van de VS. De havens waar de leden werken, zijn goed voor ongeveer de helft van de overslag in de VS.
'Stilvallen van productielijnen'
De impact van een staking is enorm. Jonathan Gold van de Amerikaanse National Retail Federation (NRF) schrijft deze week op de website van de organisatie: "Voor retailers betekent dit dat orders voor de feestdagen mogelijk niet op tijd aankomen. Fabrikanten krijgen mogelijk geen onderdelen, materialen en ingrediënten die nodig zijn voor de productie, wat zal leiden tot het stilvallen van productielijnen. En boeren kunnen hun producten niet naar overzeese markten verschepen, wat kan leiden tot omzetverlies",
Ook vreest hij voor verstoring van de verdere logistieke keten. "Een van de belangrijkste lessen die we tijdens de pandemie hebben geleerd, is hoe complex de wereldwijde toeleveringsketen is en hoe een verstoring, hoe groot of klein ook, grote gevolgen kan hebben en vertragingen kan veroorzaken", aldus Gold.
De NRF stuurde eind juni samen met meer dan 150 andere brancheorganisaties een brief naar president Biden. In september werd er bij ILA en USMX aangedrongen om de onderhandelingen (die als sinds juni zijn opgeschort) te hervatten. Volgens de retailvereniging kan Biden zijn positie gebruiken om de partijen terug aan de tafel te krijgen. En als dat niet lukt kan hij aan de hand van Amerikaanse arbeidswetgeving (Taft-Hartley Act) een afkoelperiode van tachtig dagen afdwingen. Het is echter niet gezegd dat na zo'n periode alsnog een akkoord wordt bereikt. Vakbondsman Harold Daggett heeft al laten doorschemeren dat wanneer er een gedwongen afkoelperiode komt, de havenarbeiders stiptheidsacties zullen houden. Analisten betwijfelen ook of er snel politiek ingegrepen gaat worden vanwege de aankomende presidentsverkiezingen.
In aanloop naar de eventuele staking wordt er druk geïmporteerd in de VS. Volgens een rapport dat Hackett Associates voor NRF heeft opgesteld, ligt de import in Amerikaanse havens sinds april op of boven de 2 miljoen TEU (containers van 20 voet). In september is dat naar verwachting zelfs 2,31 miljoen TEU, 'een importniveau dat sinds 2022 niet meer is voorgekomen'. Niet alleen worden bestellingen naar voren gehaald, ook wordt de oostkust als bestemming ingewisseld voor de westkust.
Spottarieven zakken verder
De spottarieven voor containervervoer zakken deze week wederom hard, met maar liefst 13%. De Drewry's World Container Index staat nu op $4.168 per 40voets-container. De dreigende staking is ook te zien in de prijzen voor vervoer van Azië naar de Amerikaanse oostkust, daarvoor zakken de spottarieven zelfs 21%. Volume wordt van de oost- naar de westkust verplaatst, waardoor er vraaguitval is. Het platform verwacht dat de vraag voor vrachtvervoer naar de oostkust de komende weken zwak blijft en de spottarieven verder dalen.
De lijn Shanghai naar Rotterdam zakte overigens ook met een behoorlijke 17% en naar Genua met 10%. Volgens analisten wijzen de tariefdalingen erop dat het piekseizoen voor zeevracht tussen Azië en Europa voorbij is. Dat begon dit jaar al in juni/juli. Bestellingen zijn dit jaar vroeg geplaatst met oog op de langere vaarroutes via Kaap de Goede Hoop (vanwege de nog altijd gevaarlijke situatie op de Rode Zee) en de bijkomende opstoppingen in overslaghavens. Volgens Freightos is de deadline voor Europese importeurs om goederen op tijd voor de feestdagen binnen te krijgen dit jaar eind september. Het maritieme dataplatform verwacht dat als de voorraden voor de decemberdagen binnen zijn, de tarieven nog verder dalen.
Binnenvaartschip vaart tegen brug Rotterdam
In Rotterdam is een 110 meter lang binnenvaartschip (Nijmegen Max) woensdagochtend (11 september) op de Nieuwe Maas tegen de Willemsbrug opgevaren. Vijf lege containers kwamen te water die uiteindelijk zonken. In de avond zijn de containers geborgen en weer op het schip geladen, aldus het Havenbedrijf. De schade aan de brug lijkt mee te vallen. Het is de vijfde keer in vier jaar dat een schip de brug ramt, volgens omroep Rijnmond. In maart zat er nog een binnenvaartschip klem onder de brug.
