Rundvlees, ananassen en bananen, het is maar een greep uit de producten die in containerschepen voor de havens aan de oost- en Golfkust van de VS liggen te wachten. In de havens werd de afgelopen dagen gestaakt. In de nacht van 3 op 4 oktober hebben de stakers het werk weer hervat, maar de file van schepen is niet gelijk weggewerkt.
45.000 havenarbeiders bij 36 (container)havens hadden het werk neergelegd, onder meer in New York en Houston. Het is de eerste grote havenstaking sinds 1977. Er werd al sinds juni niet meer onderhandeld over een nieuwe zesjarige cao. Maandag liep de oude arbeidsovereenkomst af. Behalve een betere beloning en ziektekostenverzekering, wil havenvakbond ILA niet dat de terminals automatiseren. Dat is problematisch voor havenorganisatie USMX.
Door een voorlopige deal over de lonen is er een einde gekomen aan de staking. Dat betekent niet dat de kou helemaal uit de lucht is. Vooral de automatisering van de havens is een heel teer punt omdat dit op termijn ten koste gaat van de werkgelegenheid voor havenarbeiders.
Kosten landbouw
JPMorgan heeft berekend dat de staking de Amerikaanse economie $5 miljard per dag kost. Volgens de American Farm Bureau Federation gaat het om een ex-, en importwaarde van landbouwproducten van $1,4 miljard per week die niet vervoerd worden.
Woensdag deden 272 brancheorganisaties aangevoerd door belangenorganisatie voor de retail NRF net als in juni en vorige maand een oproep aan de Amerikaanse politiek. Eerder om een staking te voorkomen, nu om deze te beëindigen. Ook scheepvaartanalisten riepen op tot overheidsingrijpen, zoals Peter Sand van dataplatform Xeneta. "Het stoppen van handel die de VS binnenkomt op zo'n grote schaal, zelfs voor een korte periode, is zeer schadelijk voor de economie. Daarom is overheidsingrijpen nodig om de kwestie op te lossen", zei hij aan de vooravond van de staking.
Biden grijpt niet in
Biden was niet van plan om zo vlak voor de verkiezingen hardhandig in te grijpen, en schaarde zich achter de stakers in een verklaring. "Zeevervoerders hebben sinds de pandemie recordwinsten geboekt en in sommige gevallen is hun winst met meer dan 800% gestegen ten opzichte van hun winst vóór de pandemie", aldus de president. "Het is alleen maar eerlijk dat werknemers, die zichzelf tijdens de pandemie in gevaar hebben gebracht om de havens open te houden, ook een betekenisvolle stijging van hun loon zien." Ook kondigt hij aan dat zijn regering 'zal controleren of er sprake is van prijsopdrijving ten gunste van buitenlandse zeevervoerders, waaronder die in het bestuur van USMX'.
Zeker 54 containerschepen wachten
De stakingsdreiging hing al een tijdje in de lucht en daarom kwam het piekseizoen dat normaal tot begin november duurt, dit jaar vroeg. Scheepsvolgdiensten melden dat er ten minste 54 containerschepen lagen te wachten voor de havens aan de oost- en golfkust van de VS. Voor de staking waren dat er slechts drie. Het is alle hens aan dek om die wachtrij weg te werken. Die wachtende schepen komen namelijk bovenop de reeds geplande schepen. Het zal nog wel even duren voordat alle achterstanden zijn weggewerkt en de havens weer draaien volgens het schema volgens experts.
Containerprijzen
Drewry verwacht dat de komende weken de tarieven van containervervoer van China en Europa naar havens aan de Amerikaanse oostkust zullen oplopen vanwege de havenstakingen daar. Deze week was daar nog niets van te merken. De tarieven voor Rotterdam - New York bleven bijvoorbeeld stabiel. Door grote prijsdalingen op lijnen vanaf China daalde de World Container Index met 5% naar $3.489 voor een container van 40 voet.
De nieuwe tweewekelijkse index van Drewry, de Intra-Asia Container Index, daalde 12% tot $589 per 40voeter. Ondanks de daling is dit nog steeds 63% hoger dan een jaar geleden. Drewry verwacht dat de neerwaartse trend deze maand doorzet.
In Canada werd ook gestaakt bij zes grote graanterminals in de haven van Vancouver. Daar is een voorlopige overeenstemming bereikt over nieuwe arbeidsvoorwaarden, waarna zeshonderd havenarbeiders na vier dagen het werk weer hervatten.
