13,6%. Zo hoog was de inflatie in Nederland in augustus, heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze ochtend gemeld. Het is nu zo lang geleden dat de prijzen zo hard stegen in Nederland, dat het zomaar kan zijn dat ondergetekende de enige Nederlandse econoom is die zulke hoge inflatie heeft meegemaakt.
Volgende week vergadert het bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB). In de eurozone bedraagt de geldontwaarding 8,9%. De kans is groot dat dat de komende maanden verder oploopt. Het bestuur gaat praten over met hoeveel de rente te verhogen om de inflatie te beteugelen. En dat stuit veel (zelfbenoemde) economische experts tegen de borst. Er zijn twee argumenten die worden genoemd waarom de ECB de rente niet moet verhogen. Het eerste argument is dat de economie van de eurozone op een recessie afstevent. Dan moet je geen zout in de wonden wrijven, aldus de monetaire goegemeente. Het tweede argument is dat de inflatie vooral wordt veroorzaakt door de hoge gas- en stroomprijzen en dat renteverhogingen van de ECB daar niets aan kunnen doen. Beide argumenten klinken ontzettend plausibel. Desondanks zijn beiden je reinste onzin.
Niet een jaar aan de taak voldaan
Neem het eerste argument. De ECB had niet in zo'n situatie gezeten als de bank eerder, toen de economie groeide, de rente had verhoogd in plaats van die op -0,5% te houden. Ten tweede: de ECB heeft NIET als taak de economie te behoeden voor een recessie, klimaatverandering te bestrijden of wat dan ook. De énige taak van de bank is zorgen voor prijsstabiliteit. Die definieert de bank met een inflatie van 2% per jaar. De ECB voldoet daar niet aan. Niet alleen nu niet, maar sinds 1999 heeft de bank er eigenlijk niet één jaar aan voldaan.
Met betrekking tot het tweede argument. Centrale bankiers hebben een inflatiemaatstaf die kerninflatie heet. Dat is inflatie zonder volatiele energie- en voedselprijzen. Ook dat inflatiepercentage ligt ver boven het streefpercentage van de ECB. Oftewel: inflatie wordt lang niet alleen door de hoge gas- en stroomprijzen veroorzaakt, maar heeft ook een andere reden. Die is, in mijn optiek, het te lang te laag houden van de rente door de ECB.
Geen economische pijn voorkomen
Daarnaast: iedere monetaire econoom weet dat een centrale bank nooit iets kan doen aan de inflatie hier en nu. Het duurt even voordat rentewijzigingen effect sorteren op geldontwaarding. Doorgaans duurt het zo'n anderhalf tot twee jaar. Dus als een centrale bank de rente verhoogt om inflatie aan te pakken, kijkt ze twee jaar vooruit. Anno 2022 betekent dat dat de ECB haar vizier op 2024 heeft. En met betrekking tot 2024 is de kans groter dat de inflatie eerder hoger dan lager dan 2% gaat zijn. Als de ECB nu niets of te weinig doet, dan loopt de bank het gevaar dat die tijdelijk hoge inflatie permanent wordt, via hogere inflatieverwachtingen en snellere loonstijgingen. Ten aanzien van de economische pijn van renteverhogingen nu: als de ECB ermee wacht, dan moet de mate waarin ze de rente moet verhogen in de toekomst - om die permanent hogere inflatie uit de economie te verdrijven - aanzienlijk hoger zijn. Oftewel: voorkomen van enige economische pijn nu, betekent een veel hevigere pijn in de toekomst.
Samenvattend: nee, renteverhogingen van de ECB doet niets aan de hoge energieprijzen van nu. Maar volgende keer als u iemand dat argument hoort opdreunen voor de stelling dat de ECB de rente niet (veel) moet verhogen, dan moet u weten dat die persoon geen kaas heeft gegeten van monetaire economie. Hoewel de ECB met haar renteverhogingen nu niets aan de hoge energieprijzen doet, moet de bank toch de rente gaan verhogen. Want dat niet doen, dát is pas onverantwoord en gevaarlijk voor de economie en onze welvaart op termijn.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
