Shutterstock

Opinie Marco Schouten

Een duurzaam kopje koffie door de oorlog

6 Juni 2022 - Marco Schouten

Het lijkt wel alsof ze bezig zijn om mie in een wok door elkaar te husselen. Het is alleen geen mie, maar een zorgvuldig afgewogen mengsel van vulkanische rots-stof, bananenbomen, koeienmest, aarde, houtskool en koffiebessen. Vier medewerkers steken met hooivorken in de twee meter hoge hoop om het goed te mengen. Henry, de manager van de koffie-coöperatie, kijkt er met tevredenheid naar. Dit mengsel vertegenwoordigt namelijk, nadat het vier weken heeft gecomposteerd, een mooi inkomen als biocompost.

De coöperatie, waar Henry de manager van is, heet Kimologit Farmers Cooperative Society (KFCS), telt 2.000 kleinschalige koffieboeren als leden en ligt vlak bij het stadje Kericho, in het zuidwesten van Kenia. Onder die koffieboeren is er nu veel vraag naar biocompost en biokunstmest, omdat er een groot tekort is aan kunstmest. Dit is een direct gevolg van de Russische invasie in Oekraïne.

Rusland en Wit-Rusland waren altijd grote exporteurs van kunstmest en door de Westerse sancties komt het niet meer buiten hun landsgrenzen. Direct gevolg was wereldwijd een drastisch prijsstijging voor kunstmest (en ook voor graan). In Kenia is de prijs van kunstmest sinds de oorlog met 300% gestegen. Boeren gaan op zoek naar alternatieven. Meer milieuvriendelijke oplossingen als biocompost en biokunstmest krijgen nu sinds enkele maanden veel aandacht.

Henry had al ver voor Poetin's expansieplannen het initiatief genomen om met zijn coöperatie te streven naar een klimaatneutrale koffie. Bij de productie van koffie komen relatief veel broeikasgassen vrij, waarvan bijna de helft van de CO2 uitstoot te wijten is aan het gebruik van kunstmest. Samen met enkele Nederlandse partijen als Agriterra, de Amsterdamse koffie groothandelaar Moyee en met financiële steun van de Nederlandse overheid, heeft Henry in samenspraak met zijn leden als alternatief voor kunstmest een productiefaciliteit gebouwd waar biocompost, biokunstmest en biopesticiden worden geproduceerd uit lokale afvalmaterialen.

Oorlog als keerpunt
Tot de oorlog uitbrak in Oekraïne, was er echter nog weinig vraag bij de leden naar deze nieuwe producten. De koffieboeren vertrouwden de nieuwe bio-oplossingen niet, omdat ze al jarenlang van kunstmest gebruik maakten. Dat viel Henry tegen. Hij had wel verwacht dat er in het begin weerstand zou zijn bij de boeren om over te schakelen, maar had gedacht dat meer boeren de overstap maakten. En zouden ervaren dat op de lange termijn de bio-oplossingen niet alleen milieuvriendelijker zijn, maar ook economisch slimmer.

Door de oorlog en de drastische prijsstijgingen voor kunstmest kreeg het jonge fabriekje van de coöperatie de wind in de zeilen. Nu de koffieboeren de bio-oplossingen proberen, vertellen zij dat het goed bevalt. Vooral het effect van de vloeibare biokunstmest op de koffieplant komt vaak ter sprake. De boeren vinden het opvallend hoe de plant er bijna onmiddellijk groener en gezonder uit gaat zien, nadat ze de liquide biomeststof erop hebben gespoten. Henry hoopt dat veel van de leden nu de drempel over zijn geholpen. Wanneer de oorlog in Oekraïne hopelijk ten einde is en de prijs van kunstmest weer daalt, is het zijn vaste overtuiging dat de boeren de biologische bemesting blijven gebruiken.

Voor nu ziet de koffiecoöperatie veel perspectief in de net gebouwde productiefaciliteiten voor bio-oplossingen, ook voor na de oorlog. Er is al een plek gevonden om de productie op te schalen, omdat de vraag het aanbod ver overstijgt. Goed voor het milieu, goed voor de voedselzekerheid, goed voor de coöperatie en niet in de laatste plaats: ook goed voor de portemonnee.

Marco Schouten

Marco Schouten is directeur van Agriterra en kijkt met open blik naar voedselontwikkelingen vanuit een bedrijfskundige achtergrond. Hij heeft 25 jaar internationale ervaring als manager, adviseur en academicus.

Bel met onze klantenservice 0320 - 343 368

of mail naar support@foodbusiness.nl

wilt u ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in uw inbox

Aanmelden