Het mondiale voedselvraagstuk zal inmiddels nagenoeg bekend zijn. Toch even kort een aantal feiten. De wereldbevolking groeit deze eeuw naar een kleine tien à elf miljard mensen. Alleen al tot 2050 moeten we net zo veel eten produceren als in de tweeduizend jaar daarvoor. Nadeel is alleen dat de hoeveelheid landbouwgrond structureel afneemt. Door toenemende verstedelijking, verwoestijning en verder menselijk handelen. Ook het aantal boeren neemt structureel af. Zo staat de basis van onze voedselproductie onder druk.
We moeten dus meer produceren met minder. Tegelijkertijd is er de impact op klimaat en milieu; Verspillen we ook nog eens circa een derde van al het voedsel; is er een toenemend tekort aan water; nemen weersinvloeden toe; is de positie van de arbeider in de keten in het geding; en zijn er honderden miljoenen mensen die geen toegang hebben tot voldoende nutriëntrijk voedsel, terwijl in het Westen obesitas een serieus probleem is. Kortom: de noodzaak om te verduurzamen is reëel en dat in de breedste zin des woords. Van boer tot bord en van planet tot people en profit.
De drie strategische vragen van het mondiale voedselvraagstuk:
1. Strategic sourcing
Nu kan ik mij voorstellen dat een individuele ondernemer niet direct de noodzaak voelt om het wereldwijde voedselvraagstuk op te lossen. De dynamiek in agrifood is intens en de ontwikkelingen gaan zo snel, dat je elke dag kort op de bal moet zitten om de concurrentie voor te blijven. Maar toch kan het geen kwaad om af en toe even achterover te leunen en stil te staan bij een aantal strategische vraagstukken die het mondiale voedselvraagstuk met zich meebrengt voor een onderneming. De eerste die ik wil benoemen is die van 'strategic sourcing'. Oftewel waar haal ik op langere termijn nog mijn grondstoffen en producten vandaan om mijn eigen handel te blijven draaien?
We zien internationaal dat landen én alle grote foodspelers meer en meer strategische posities innemen, met als gevolg toenemende speculaties en grotere fluctuaties in grondstofprijzen. In dit speelveld is de vraag gerechtvaardigd hoe je structurele toelevering van essentiële grondstoffen kan borgen als onderneming. Samenwerken en langetermijnverbindingen aangaan, worden steeds belangrijker voor alle ketenpartijen.
2. Gunst van de consument
De tweede strategische vraag van de mondiale voedselproductie is die van de gunst van de consument. Een deel van de consumenten wordt steeds bewuster van de footprint van hun voedsel, van de impact op het milieu, maar ook van de impact op hun eigen gezondheid. Al dan niet geprikkeld door NGO's, stellen consumenten steeds hogere eisen aan de wijze waarop voedsel geproduceerd wordt, wat er aan toegevoegd is, wat er uitgehaald is, hoe het dier behandeld is, wat de samenstelling van een product is. Radicale transparantie wordt de norm.
En de retailers begrijpen dit als geen ander. Terwijl onze overheid nog wikt en weegt over de introductie van de Nutri Score, onderzoeken een aantal Europese supermarkten de mogelijkheden van een Eco Score. Met als doel de consument meer inzicht geven in de impact van de productie van specifieke voedingsproducten op onder andere klimaat en milieu. Waar dergelijke labels toe kunnen leiden, laat het Beter Leven-keurmerk zien. Het keurmerklogo geeft met 1, 2 of 3 sterren informatie over de leefomstandigheden van dieren. Waar dit een paar jaar terug nog onderscheidend was, is het 1 ster keurmerk inmiddels de standaard in het vleesschap.
Kortom, om verbinding met de consument te houden is het noodzakelijk om nu al de juiste stappen in verduurzaming te zetten en continu door te ontwikkelen.
3. Dwingende wet- en regelgeving
Tenslotte de laatste strategische afweging en dat is die van dwingende wet- en regelgeving. Want onze overheid poldert dan wel rustig voort, op de lange termijn zal er zeker meer dwingende wetgeving gaan komen. Zo heeft Nederland zich gecommitteerd aan substantiële vermindering van CO2-uitstoot, willen we ons land op den duur volledig 'circulair' hebben, is het beleid vanuit LNV gefocust op 'kringlooplandbouw', ligt er een preventieakkoord dat een voorbode is tot meer beleid voor gezonder eten en tenslotte werkt de Europese Unie aan duurzamere spelregels waar bedrijven aan moeten gaan voldoen, de zogenaamde 'EU Taxonomie'.
Dus linksom of rechtsom, verduurzamen gaan we. Dan kan je als onderneming beter nu al stappen gaan zetten. De strategische noodzaak is daarmee helder, maar waar te beginnen en hoe? In mijn volgende column ga ik daar verder op in.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
