De Nederlandse voedselketen staat flink onder druk, onder meer door de oplopende kosten, de laatste coronabeperkingen in de foodservice en andere ontwikkelingen. De CEO van Tesco, John Allan, waarschuwde recent dat de voedselprijzen in het Verenigd Koninkrijk dit jaar met 5% stijgen. En dan is hij waarschijnlijk nog optimistisch.
In Nederland zaten we in de maand januari al op een consumentenprijsinflatie voor voedingsmiddelen van rond de 4%. Omdat de Nederlandse supermarkten de verkoopprijzen nog niet in alle categorieën hebben verhoogd, zal de inflatie de komende weken ongetwijfeld verder stijgen.
De reden voor de prijsverhogingen zijn de kostenstijgingen waar de sector mee te maken heeft. Bijna alle kostenposten zijn de afgelopen zes tot zeven maanden omhoog geschoten. De gasprijs heeft de meeste media-aandacht gekregen. Maar ook de kosten voor grondstoffen, verpakkingen, transport en personeel zijn om diverse redenen gestegen. Waarschijnlijk blijven veel van deze prijzen de komende maanden min of meer op het huidige hoge niveau liggen. De druk van de hoge kostprijzen neemt voorlopig dus eerder toe dan af.
Voedingsproducenten gaven eind oktober aan ongeveer 9% tot 10% hogere verkoopprijzen nodig te hebben om alle gestegen kosten te kunnen dekken. Er is veel concurrentie tussen de supermarkten en zoals verwacht hebben de hoofdkantoren van de Nederlandse supermarktketens dus lang niet alle prijsverhogingen geaccepteerd. De productboycotten die in de media voorbijkomen, zoals met Lays, Peijnenburg of Quaker, laten zien dat veel leveranciers nog volop in onderhandeling zijn met supermarkten.
Over het algemeen lijken de grotere merkproducenten en versleveranciers de prijsverhogingen er redelijk goed doorheen te krijgen bij de inkopers van de supermarkten. Voor kleinere merkspelers en huismerkleveranciers is dat lastiger. Omdat de kostenstijging voor deze laatste groep producenten niet minder is, zullen de marges, en mogelijk ook de omzet, bij deze spelers dit jaar waarschijnlijk onder druk komen te staan.
Het land gaat open, maar corona is niet voorbij
Tijdens de persconferentie van 15 februari kwam minister Ernst Kuipers met goed nieuws. Nederland mag weer open. Toch heeft het coronavirus dit jaar al een stempel op de keten gedrukt. Zo is de foodservice deze winter hard geraakt door de tijdelijke lockdown. Vergeleken met 2021, waarin we veel lockdowns hadden, groeit de horecasector komend jaar meer dan 30%. Dit lijkt indrukwekkend, maar de totale omzet in de sector ligt nog steeds ruim €1 miljard lager dan in 2019.
Ondanks de versoepelingen in de coronamaatregelen zullen de catering, evenementenbranche en restaurants die het moeten hebben van toeristen nog wat langer last houden van de coronacrisis. Daar staat tegenover dat online de omzetwinst van de afgelopen twee jaar grotendeels zal kunnen vasthouden, zowel binnen food retail als in de maaltijdboxen en maaltijdbezorging.
Het herstel van de foodservice markt gaat snel. De consument 'viert' vrijheid door uit eten en drinken te gaan en de groeikanalen, zoals thuisbezorgen, bieden veel kansen. Tegelijkertijd zien we de inflatie in de horeca sneller oplopen dan in de supermarkten. Het prijsverschil wordt nog groter, terwijl de consument de hogere kosten voor levensonderhoud in de portemonnee merkt. Als de euforie van dit moment wegebt, kan dat tot een lagere vraag in de horeca leiden.
We verwachten in de foodservice verdere opschaling, professionalisering, retailisering (denk dan aan verdere automatisering en standaardisatie van processen) en daardoor ketenvorming en dus meer fusies en overnames. Daarnaast zal het thuisbezorgen van voedsel leiden tot meer investeringen in onder andere digitalisering van de foodservice.
Internationaal zien we dat die digitalisering leidt tot twee brede ontwikkelingen:
1. Integratie van systemen
Verschillende systemen versterken elkaar. Om flexibel te functioneren, moet alle technologie, zowel voor als achter de schermen, op elkaar afgestemd zijn. Het is dus belangrijk om van systeemintegratie de komende jaren prioriteit te maken.
2. Opnieuw de controle pakken in bezorgen
Het 'thuis-uit-eten' is tijdens de lockdowns nog populairder geworden. Het bestelproces en de bezorging werden afgelopen jaren vaak uitbesteed aan bezorgplatforms, maar daar beginnen restaurantketens van terug te komen. De Verenigde Staten lopen hierin voorop. Vanuit strategisch oogpunt zetten verschillende Amerikaanse restaurantketens in op een versnelde uitrol van hun eigen bestel-apps. Natuurlijk is een eigen app niet voor alle horeca-ondernemers haalbaar. Maar voor ondernemers in de foodservice is het belangrijk om kritisch na te gaan denken over de winstgevendheid van bezorgorders, klantloyaliteit en het behoud van toegang tot relevante data over hun gasten.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
