Krijg tijdelijk 30 dagen gratis toegang tot alle marktinformatie van Foodbusiness. Vraag direct een trial aan
Na 28 jaar ReMarkAble, waarin commerciële B-to-B communicatie centraal stond, ben ik sinds 1 januari actief aan beide kanten van de tafel en schuif ik aan bij zowel links progressief Nederland (de 'profeten'), alsook bij de innovators (de 'tovenaars') van de land-, tuinbouw en visserij. Stichting AAN TAFEL! heeft als doel de kloof tussen stad en platteland te dichten. Een ambitieus doel, zoveel is duidelijk na een 'rondje langs de velden'. Ik hoef me de komende jaren geen zorgen te maken over het nog te verzetten werk. Alles draait om communicatie zo leert een half jaar tafelgesprekken; vooral een gebrek eraan.
AAN TAFEL! faciliteerde tot dusver acht tafelgesprekken en publiceerde deze publiekelijk; met name online. Zo was een gesprek tussen Anna Hilhorst, directeur Wakker Dier en Helma Lodders, voorzitter Vee & Logistiek Nederland, allereerst zinvol vanwege het feit dat de dames elkaar tot het tafelgesprek nooit hadden ontmoet. Er volgde een mooi tafelgesprek, waarbij ze het op verschillende punten - zoals te verwachten was - niet eens waren, maar er was ook sprake van toenadering. Hoe kan het Convenant Dierwaardige Veehouderij inhoud krijgen? Wat is de definitie van 'dierwaardig' en hoe maken we dit meetbaar? Opvallend is het verschil in perceptie. In dezelfde ligboxenstal ziet Hilhorst koeien die lijden, terwijl Lodders een veestapel ziet in blakende gezondheid. Er is kortom nog veel werk te verzetten om elkaar beter te begrijpen, elkaar beter te verstaan.
Opvallend daarnaast is hoe de twee kampen in eigen cirkeltjes ronddraaien. Zowel het platteland als de stad wentelen zich in hun eigen gelijk, waarbij aan de lopende band adviezen, visies en vergezichten worden gelanceerd. Niet zelden gaat het hierbij om 'oude wijn in nieuwe zakken'. Nieuwe namen voor bestaande, vaak eeuwenoude landbouwtechnieken staan borg voor een eindeloze stroom aan nieuwe rapporten; het businessmodel van onderzoeks- en adviesorganisaties. Het taalgebruik is wollig, langdradig en veelal wordt gepreekt voor eigen parochie. De stad en het platteland spreken een andere taal – theorie versus praktijk - en hebben het vooral over elkaar. De locaties waar representanten namens stad of platteland elkaar ontmoeten zijn zonder uitzondering prachtig; congrescentra en theaters zijn het podium voor intimi. Een bereik bij het grote publiek ontbreekt daarentegen.
Alle partijen zijn het er inmiddels wel over eens dat de Nederlandse land- en tuinbouw moet extensiveren en dat boeren, tuinders en vissers naast voedselproductie ook voor groene en blauwe diensten moeten worden beloond. Een beloning die verder gaat dan louter een kostenvergoeding. Inzet van precisielandbouw en artificiële intelligentie (AI), gecombineerd met de expertise van onder andere Wageningen Universiteit en de researchafdelingen van onze (zaad)geneticabedrijven bestendigen een toonaangevende wereldwijde rol voor het agro- en foodcomplex. In plaats van top-down middelsturing geven we bottom-up ruimte aan het vakmanschap van individuele ondernemers. Iedere voedselproducent acteert hierbij binnen bedrijfsgebonden parameters.
Binnen 'Agrarisch Natuurlijk', uitgevoerd door BoerenNatuur en ZuivelNL, worden melkveehouders uitgenodigd gedurende twee jaar de inzet voor natuur- en landschapsbeheer en kruidenrijk grasland vast te leggen. Na borging van deze gegevens worden deze kritische prestatie-indicatoren (KPI's) de basis voor de werkelijke beloning. Voor de inzet gedurende de onderzoeksperiode ontvangen de veehouders een beloning van €700 en zijn we weer twee jaar verder. Is dit de transitieversnelling die we voor ogen hebben?
Realiteitszin en haalbaarheid
De tijd van top-down systeem- en modellentaal is voorbij; knopen worden doorgehakt, keuzes gemaakt. Een nieuwe politieke werkelijkheid dient zich aan. Plannen maken is mooi, realiseren is beter. Dit is de tijd van doen. Dat komt goed uit nu er volgens het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie stevig bezuinigd gaat worden op de beleidsambtenaren. Het is tijd voor duidelijkheid én uitvoering.
Markant is de verbijstering en het ongeloof dat dit nieuwe politieke landschap losmaakt aan de linkerflank van goegemeente. Twee verkiezingen achtereen, zowel in maart als november 2023 geven blijk van een 'ruk naar rechts'. De ontsteltenis komt tot uiting in grote zorgen rondom realisatie van de klimaatdoelen, zoals vastgelegd in de 'Green Deal'. Of deze ontsteltenis terecht is zal de praktijk uitwijzen. De nieuwe coalitie wijst vooral op een nieuwe realiteit, wijzend naar de oorlog in Oekraïne en de verstrekkende consequenties op onze energie- en voedselvoorziening. Realiteitszin en haalbaarheid staan centraal.
'Money makes the world go round.'
Realiteitszin betekent dat groene idealen gepaard worden aan wat haalbaar is. Hoe vervelend dit ook mag klinken, maar geld is hierbij het krachtigste instrument. Dus geen schamele €700 voor opnieuw 2 jaar onderzoek en borging, maar nù vertrouwen geven aan blijvende boeren, tuinders en vissers en significant belonen op basis van bestaande, reeds aantoonbare natuur- en biodiversiteitsinspanningen. De benodigde informatie wordt ieder jaar al via de Gecombineerde opgave (meitelling) vastgelegd. Op basis hiervan kunnen blijvers investeren in innovaties die bijdragen aan minder emissie, natuurherstel of meer biodiversiteit. Dus alsjeblieft niet nog meer onderzoeken en adviesrapporten. Maar uitvoerende ambtenaren die ervoor zorgen dat geld daar landt, waar het het meest effectief is: bij boeren, tuinders en vissers die niet alleen zorgdragen voor voedsel, maar ook voor groene en blauwe diensten.
Herwaardering voedsel
De beschikbaarheid van voedsel is allerminst vanzelfsprekend, getuige de naamswijziging van het ministerie, waarbij voedselveiligheid is aangepast in voedselzekerheid. Het geopolitieke speelveld is immers ingrijpend veranderd en vergt gedragsaanpassingen van de consument. Dit begint met bewustwording van de werkelijke waarde van voedsel met een stimulerende rol van de overheid door de hantering van een laag btw-percentage op gezond voedsel en de stimulering van voedselinnovaties. Voedsel wordt gewaardeerd op basis van true value, vertaald in true pricing. De voedselprijs wordt hierbij vastgesteld aan de hand van werkelijke opbrengsten en werkelijke kosten, dus met inbegrip van de impact van de productie op de omgeving, het milieu, de natuur.
Tafelgesprekken en publieke aandacht voor deze voedselinnovaties van het platteland én de stad dragen positief aan deze bewustwording en werken depolariserend. Met het wegvallen van goedkoop gas uit Rusland kreeg de energietransitie een enorme boost. Iets vergelijkbaars is alleszins mogelijk in de voedseltransitie. Laten we samen trots zijn op gezonde voedselmakers van het platteland en in de stad. Door het te laten zien en het met elkaar te delen. Het kan wél!
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
