Na de Amerikaanse markt voor vleesvervangers, is ook de Britse markt in zwaar weer beland. De verkoop in de supermarkten kromp sinds het toppunt van de populariteit met meer dan 10%. Daarnaast lijkt het ene na het andere bedrijf in de problemen te raken. Opvallend is vooral dat veel kleine bedrijven de markt verlaten. Toch biedt één categorie in de retail nog kansen.
Uit cijfers van databureau Assosia blijkt dat de verkoop van vleesvervangers in de supermarkt sinds maart met 10,9% zijn gedaald. Dit is een flinke omslag, want die maand vormde min of meer het hoogtepunt van de populariteit van vegetarische en veganistische alternatieven. Vergeleken met het jaar ervoor groeide de Britse markt voor veganistische alternatieven met 9,6%.
Vooral een stevige correctie jaagt de krimp van de vraag naar vleesvervangers aan. Vergeleken met een jaar geleden is de markt van merkproducten met 8,4% gekrompen. Hoewel de meeste bedrijven in de sector altijd verlieslatend geweest zijn, staat de sector er op het moment wel heel slecht voor. New Nutrition Business heeft de twintig grootste bedrijven in de Britse sector onder de loep genomen. De conclusies bleken niet mals. Negen van de twintig bedrijven maken verlies. In totaal lopen de verliezen van deze bedrijven op tot £130 miljoen (omgerekend €151,1 miljoen), terwijl de totale omzet op £70 miljoen (€81,4 miljoen) bleef steken.
Te veel kleine spelers
Volgens ingewijden in de markt is het niet vreemd dat de verkoop een stuk minder hard loopt. De Britse markt wordt volgens hen getypeerd door veel kleine bedrijven die sterk vergelijkbare producten verkopen. Volgens kenners is de kwaliteit van de producten wisselend. Een gemiddelde Nederlandse supermarkt heeft rond de veertien merken in het koelschap liggen. In het Verenigd Koninkrijk verkoopt de gemiddelde retailer maar liefst veertig merken. Het lijkt er dan ook op dat de markt al een tijdje verzadigd is en consumenten in de war raken van een groot aanbod van lage kwaliteit.
Verschillende bedrijven gingen al aan deze trend ten onder. Het bekendste voorbeeld is wellicht het naderende faillissement van Meatless Farm, maar er zijn heel wat meer voorbeelden. Sinds de klad erin zit verdwenen onder meer Vigilantes, Plant & Bean en Love Seitan van de markt. Toch zijn het niet alleen kleine spelers die de markt verlaten. Sommige spelers herkende de verzadiging vroegtijdig en zagen de bui al hangen. Zo besloot het gerenommeerde Garden Gourmet van Néstle al in maart 2023 terug te trekken van de Britse markt.
Toch zijn er signalen dat kwaliteit voor consumenten niet de belangrijkste motivatie is om minder vleesvervangers te kopen. Krimp geldt namelijk niet voor de hele markt en de prestaties van private label springen er duidelijk uit. De waarde van de markt is met 12,5% gestegen en de verkoopvolumes namen met 2,1% toe. Helemaal verbazen mag dat niet, want door onder meer de Brexit en de gewoonte om hypotheken voor zeer korte tijd vast te zetten wordt Groot-Brittannië buitenproportioneel hard geraakt door inflatie.
Kipalternatieven
Opvallend genoeg lijkt één categorie van kant-en-klare vleesvervangers in het koelschap zich zelfs binnen de retail aan de krimp te onttrekken, en dat zijn kipvervangers. Uit cijfers van onderzoeksbureau IRI blijkt dat de verkoop van deze producten vergeleken met een jaar geleden met maar liefst 22% is gegroeid. Dit mag niet helemaal verbazen aangezien de categorie op de Britse markt nog behoorlijk nieuw is. Tot voor kort lag hier een gat in de markt. Kip is namelijk de populairste vleessoort in Groot-Brittannië. Daarnaast zijn kipalternatieven al jaren beschikbaar en wordt de kwaliteit van kipvervangers in de industrie geroemd.
Recent sprak FrieslandCampina zijn vertrouwen uit in de Britse markt voor kipalternatieven. Ondanks de moeizaam lopende marktomstandigheden lanceert de Nederlandse melkgrootmacht onder de naam Tender'lish een Britse evenknie van zijn bekende merk Vivera. Het lijkt er dan ook op dat juist de consolidatie van de Britse markt in de ogen van grote spelers kansen biedt.
