Duits voedingsadvies werkt vooral heel polariserend

In het Duitse voedingsadvies wordt geadviseerd hoofdzakelijk plantaardig te eten, met vooral nadruk op groenten en fruit. Wereldwijd besloten voedingscentra van bijvoorbeeld Canada en Denemarken hun bevolking al van hun dieet uit groenten en fruit op te bouwen. Voor vlees en zuivel is in de adviezen steeds minder ruimte. Hoewel niet elke voedingswetenschapper achter deze lijn staat, volgen de landen de adviezen van het gros van de prominente universiteiten zoals Harvard.

Mediastorm
Al snel bleek de beslissing controversieel. In de Duitse boulevardkrant Bild was te lezen dat de Academie voor Preventieve Zorg (DAPM) in Duitsland vraagtekens heeft bij de nieuwe richtlijnen. In de krant is te lezen dat de DGE gezondheid uitruilt voor milieu. Volgens de organisatie vormen de richtlijnen een gevaar voor minimaal 30 miljoen Duitsers. Het advies om 5 porties granen van 300 gram te eten zou gevaarlijk zijn voor mensen met (pre) diabetes, omdat het zich vertaalt naar 45 tot 50 gram suiker. In het artikelen wordt zonder het direct te benoemen subtiel gesuggereerd dat de keuze om meer granen te eten direct samenhangt met de keuze voor minder dierlijke voeding. Ook vakbladen besteedden aandacht aan de kritiek. De kritiek vond snel zijn weg naar Duitse vakbladen zoals Topagrar die het advies eveneens veel te plantaardig vinden.

Gekaapt door politiek
Na de publicaties volgde de politiek snel. Uit de gelederen van het CDU kwamen vrijwel direct verwijten richting Minister Cem Özdemir ervan de DGE voor zijn groene agenda in te zetten. Zelfs als hij er niet bewust op inzet, speelt de DGE wat hem betreft in op Özdemirs agenda. Later deed de partij hier nog een stapje bovenop en noemde de CDU de lage hoeveelheid dierlijke voeding en grote hoeveelheid graan "dogmatisch, verouderd, technisch incorrect en ongezond."

Als er al sprake zou zijn van linkse invloeden, dan heeft het DGE weinig liefde voor bevriende sectoren. Niet alleen de vlees en zuivelsector zijn ontevreden. Het stoort bedrijven als Oatly en organisaties als Proveg dat alternatieven voor vlees en zuivel niet in de adviezen zijn opgenomen. Volgens het Duitse voedingscentrum is er nog te weinig onderzoek naar dergelijke producten gedaan, waardoor het nog niet mogelijk is om alternatieven mee te nemen in de adviezen. Al wil de DGE hier snel verandering in brengen. Het Duitse voedingscentrum geeft aan dat adviezen gezien de groeiende consumptie van vlees- en zuivelalternatieven niet kunnen uitblijven.

Controversiële theorie
Uit gesprekken met vooraanstaande Academische artsen die de invloed van voeding op de gezondheid bestuderen, blijkt dat hier volgens sommigen een kern van waarheid in zit. Wel blijft vooral het idee dat de motieven binnen de Duitse discussie niet zuiver zijn. Sommige artsen geven aan dat de hoeveelheid graan die wordt geadviseerd zeker niet optimaal is, ook voor mensen die geen (pre)diabetes hebben. Overigens geven de artsen niet het advies om meer vlees te eten. Volgens hen zou het logischer zijn om minder graan en meer koolhydraatrijke groenten, zoals aardappels, te adviseren. Dan wordt het zetmeel namelijk verpakt met vezels, waarvan mensen meer zouden moeten eten. Overigens is deze positie zeker niet oncontroversieel. Een grote meerderheid artsen ziet geen enkel bezwaar in het bouwen van een dieet op volkoren granen, omdat zij uit voedingskundige onderzoeken afleiden dat volkorengranen de suikerspiegel amper verhogen.

Het advies om minder dierlijke producten te eten is onder artsen een stuk minder controversieel. Hoewel er zeker legitieme kritiek op individuele keuzes binnen het nieuwe advies, lijkt de kritiek op de grote hoeveelheden graan in de nieuwe adviezen vooral een gelegenheidsargument om de lagere hoeveelheid in het advies te bekritiseren. De achterliggende boodschap is dat de nieuwe voedingscirkel een ideologisch project van de Groenen is.

Gevaarlijk spel 
Daarmee pogen media en politici om Duitse voedingsadviezen onderdeel te maken van de cultuuroorlog. Dit is niet zonder risico. Wie kaatst kan de bal verwachten en dat geldt natuurlijk dubbel als een positie op drijfzand gebaseerd is. Gebruik maken van polarisatie is een gevaarlijk spel, zeker in een tijdgeest die zo veranderlijk is als de huidige. Voor je het weet stoot je de consumenten weer van je af en daar is een voedingsadvies juist niet voor bedoeld.