Ondanks een enorm rundveeareaal is Zuid-Afrika een relatief kleine speler op de wereldmarkt. Door zwak toezicht van de overheid en constant heersende dierziekten durven weinig landen het aan om vlees uit het land te importeren. Saudi-Arabië ziet echter kansen op de markt. Daarbij blijkt de beperkte omvang van de Halalmarkt opmerkelijk genoeg een voordeel.
Op het eerste oog is het vrij opmerkelijk dat Saudi-Arabië de importen uit Zuid-Afrika toestaat. In theorie heeft de Zuid-Afrikaanse export grote potentie. Uit de meest recente data blijkt dat 80% van het Zuid-Afrikaanse landbouwareaal voor extensieve veehouderij wordt gebruikt. Wel is de leeftijd van deze data exemplarisch voor één van twee de grote beperkende factoren van de Afrikaanse markt. Namelijk dat de overheid door de moeizame politieke situatie in het land relatief weinig controle heeft over de sector. De meest recente data van de Zuid-Afrikaanse overheid over de Afrikaanse veesector komt uit een rapport uit 2015. In het rapport worden verschillende schattingen gedaan over de markt, omdat de laatste officiële veetelling is overigens nog een stuk ouder. Die dateert uit 2007. Wel houdt het Amerikaanse Ministerie van Landbouw (USDA) cijfers over de Zuid-Afrikaanse rundvleesproductie bij. In 2023 kwam de productie uit op 1 miljoen ton.
Een tweede beperking is dat Zuid-Afrika vrijwel constant wordt geplaagd door veeziekten. In 2003 besloot Saudi-Arabië, net als vele andere landen, de exporten vanuit het Afrikaanse land stil te leggen vanwege een uitbraak van mond-en-klauwzeer en sinds die tijd is het land nooit veeziektevrij geweest. Daardoor hebben vrijwel alle grote importlanden de grenzen voor Zuid-Afrikaans vlees gesloten. In tegenstelling tot binnenlandse agrarische data houdt Zuid-Afrika wel exportstatistieken bij. Daaruit blijkt dat Zuid-Afrika in juni slechts 23.295 ton rundvlees exporteerde. Voor de Saudische toelating was dat cijfer nog aanzienlijk lager. In juni 2023 exporteerde Zuid-Afrika slechts 15.330 ton rundvlees.
Halal blijkt voordeel
Dat de Saudische markt zich beperkt tot de halalmarkt blijkt in dit geval in het Zuid-Afrikaanse voordeel. Door deze beperking is slechts een relatief klein deel van de Zuid-Afrikaanse export geschikt en kan Saudi-Arabië parallel aan de autoriteiten in het land gemakkelijker toezicht houden op de sector. Het Arabische land heeft sinds begin dit jaar afgevaardigden naar slachterijen en veebedrijven gestuurd en kwam tot nu toe de conclusie dat de condities bij 12 bedrijven aan de Saudische eisen te voldoen.
De kans op kruisbesmetting is niet zo groot, zo oordeelt het Arabische land. Dat heeft te maken met een sterke tweedeling in de Zuid-Afrikaanse markt die geworteld is in de apartheid. Uit het laatste overheidsrapport uit 2015 over de Zuid-Afrikaanse veemarkt blijkt dat Zuid-Afrika zo'n 13,6 miljoen runderen telde. Ongeveer 50.000 commerciële veebedrijven (die vrijwel exclusief in handen zijn van witte Zuid-Afrikaanse boeren) houden 7,8 miljoen van deze runderen. De overige runderen werden in die tijd door grofweg 3 miljoen kleinschalige (vaak zwarte) zelfvoorzienende boeren gehouden. Hierin zit de crux. Dierziekten komen hoofdzakelijk bij de zelfvoorzienende boeren voor. Dat maakt de commerciële sector een stuk minder kwetsbaar voor besmettingen.
Daarnaast is de Halalsector in het overwegend christelijke land niet erg groot en volledig geconcentreerd binnen de 50.000 grote commerciële bedrijven. Door enkel toelating te verlenen aan grote slachterijen die met deze commerciële sector werken, is Saudi-Arabië in staat om zelf controles binnen het land uit te voeren. Dit maakt de relatief geïsoleerde markt met weinig concurrentie van andere importeurs aantrekkelijk.
