Sinds de Brexit is de handel in voeding tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie duidelijk afgenomen. In relatieve termen nam de Europese export minder sterk af dan de Britse, maar de Europese kippen- en varkensvleesexport daalden aanzienlijk. De rundvleesexport daalde ondertussen een stuk minder sterk.
Sinds de Brexit is de export van kippenvlees naar het Verenigd Koninkrijk stevig gedaald. In de eerste negen maanden van het jaar exporteerde de Europese Unie 610.000 ton pluimveevlees naar het land. In 2024 daalde de uitvoer met 17% tot 510.000 ton. Wel is het goed om daarbij in het oog te houden dat 2019 een absoluut topjaar was voor de pluimveevleesexporten naar het land. Sinds het referendum nam de export tot dat moment opmerkelijk genoeg nog met 9% toe.
In de export naar het Verenigd Koninkrijk zijn vrijwel alle de bekende marktpatronen van de Europese markt ook terug te zien. De Nederlandse export naar het land is sinds de Brexit aanzienlijk gedaald. Sinds 2019 daalden de pluimveevleesexporten met 41,6%, van 238.000 ton tot 139.000 ton. In 2019 was Nederland nog verantwoordelijk voor 38,8% van de export naar de Britse markt. In 2024 was dat nog 27,3%.
Bij deze ontwikkeling is de Brexit van beperkt belang. Sterker nog, de export naar Groot-Brittannië daalde minder sterk dan de uitvoer naar andere derde landen. In dezelfde periode daalde de Nederlandse kipexport naar derde landen - inclusief de export naar het Verenigd Koninkrijk dat in dat jaar nog bij de Europese Unie behoorde - met gemiddeld 46,8%. Dit is het gevolg van een aanzienlijke daling van de productie in verband met de overschakeling van de sector naar de productie van kip met het 1-ster Beter Leven keurmerk.
Naast de daling van de export is de toename van de export vanuit Polen een belangrijke factor. De uitvoer uit dat land nam sinds de Brexit juist toe. In de eerste drie maanden van 2024 steeg de export vergeleken met dezelfde periode in 2017 met 39,7% toe. De export in 2024 bedroeg 195.000 ton. Daarmee is het Oost-Europese land goed voor 38,3% van de export naar het Verenigd Koninkrijk.
Varkensmarkt zet eveneens forse stap terug
Net als de pluimveevleesmarkt zet de varkensmarkt een forse stap omlaag. In 2019, het jaar voor de Brexit, exporteerde de Europese Unie in de eerste drie kwartalen 730.000 ton varkensvlees. In dezelfde periode van 2024 daalde de export tot 650.000 ton, een daling van 11,4%.
Ook voor de varkensmarkt geldt dat de grote Europese marktontwikkelingen ook in de uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk doorweken. Net als op de pluimveevleesmarkt daalde ook de export van Nederlands varkensvlees naar de Britse markt, maar minder sterk dan de pluimveevleesexport. De uitvoer daalde in de eerste drie kwartalen van 2024 vergeleken met dezelfde periode in 2019 met slechts 3,7% tot 118.500 ton varkensvlees. Daarmee neemt Nederland de positie van Denemarken over als grootste exporteur naar de Britse markt. Dit is het gevolg van de aanzienlijke krimp van de Deense varkensstapel. De varkensvleesexport van dat land daalt in dezelfde periode met 22,9% tot 106.500 ton.
Op nummer drie komt de Ierse varkensexport. In de eerste drie kwartalen van 2024 exporteerde het land 96.500 ton. Wel daalde de export aanzienlijk. In 2024 nam de uitvoer met 12,3% toe. De export vanuit Duitsland is inmiddels tot de vierde plaats gedaald. Historisch gezien is Duitsland de op een na grootste varkensvleesexporteur naar het Verenigd Koninkrijk. De export vanuit Duitsland daalde sinds de export met 23,8% tot 93.000 ton.
Rundvleesexport herstelt wat
De rundvee-export nam sinds de Brexit een stuk minder sterk af. In 2019 exporteerde de Europese Unie in de eerste drie kwartalen ruim 890.000 ton rundvlees naar het Verenigd Koninkrijk. In dezelfde periode van 2024 daalde de export met 10,5% tot ongeveer 800.000 ton. In tegenstelling tot de situatie pluimveevleesmarkt steeg de rundvleesexport de laatste jaren. Sinds 2022 nam de export met 5,4% toe.
Net als op de pluimveevleesmarkt zorgt een grotere export vanuit Polen voor een verschuiving van de verhoudingen. De export uit dat land nam in deze periode toe door de groeiende melkveehouderij in het land. Sinds de Brexit nam de export in de eerste negen maanden van het jaar met 55,4% toe tot 95.500 ton. Ierland blijft ondertussen verreweg de grootste exporteur en voert 28,9%, of in absolute getallen 229.000 ton rundvlees naar het buurland uit.
Dit ging vooral ten koste van de export van de nummers drie tot en met vijf. De export vanuit Spanje daalde met 25,1% tot 77.500 ton. De Nederlandse export kreeg ondertussen bijzonder harde klappen en nam met 39,7% af tot 52.500 ton. De Franse export daalde in de eerste drie kwartalen zelfs nog iets harder, met 40% tot 49.290 ton. De verwachting is dat de uitvoer vanuit dat laatste land de komende jaren wat hersteld. De Franse rundvleesexport lag dit jaar wat lager door een tekort aan vleesrunderen.
