Geopolitieke spanningen tekenen op het moment de energiemarkten. Door spanningen in Rusland en het Midden-Oosten stabiliseerde de gasprijs op een hoog niveau. Dit resulteerde deze week bovendien in de hoogste elektriciteitsprijs van 2024.
De prijs van gas is na de aanzienlijke toename van vorige week weer stabiel. Op woensdag 13 augustus werd gas voor het laagste bedrag van de week, €38,88 per megawattuur verhandeld. Op maandag 19 augustus bereikte de TTF het hoogste niveau van de week, bij een stand van €39,83.
De gasprijs mag dan wel gestabiliseerd zijn, maar het niveau is duidelijk hoger dan de rest van het jaar. Zelfs als je het laagste punt van de week van 14 augustus van €38,88 neemt, was de gasprijs sinds december 2023 niet meer zo hoog. Zorgen over de Oekraïense inval in Rusland geven nog altijd voeding aan de hoge gasprijs. Door zware gevechten bij de laatste Russische pijplijn die nog gas naar Europa transporteert, ontstond er angst voor schade aan de pijplijn. Daarnaast was de inname van het gebied rond meetstation Sudzha door Oekraïne een onzekere factor die de prijs opdrijft.
Stabilisatie op hoog niveau
De stabilisering van de gasprijs volgde nu de ergste schrik eraf is. Door de goedgevulde gasreserves is er geen acuut risico op tekorten. Op het moment zijn de Europese gasreserves voor 90,1% gevuld. Daarmee is het de vraag in hoeverre de reserves volledig gevuld worden. Zorgen zijn er niet zozeer voor aankomende winter, maar de winters erna. Daarbij helpt het lage tempo van de vulling van de gasreserves niet mee. Aangezien de vulling nog altijd minder snel dan gemiddeld verloopt, kan de EU in tegenstelling tot vorig jaar nog niet achteroverleunen.
Daarbij helpt niet dat de LNG-markt voor Europa nog altijd ongunstig is. De hitte blijft de markt voor vloeibaar gas in zijn greep houden en ondertussen zorgt de geopolitieke spanning tussen Israël en Hamas voor risico's bij leveranties uit Qatar. Dit heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van de spotprijzen voor Aziatische LNG. De toonaangevende Japans-Koreaanse benchmark bereikte een niveau van $14,47 op maandag 19 november. Dit is het hoogste punt sinds december.
Elektriciteitsprijs stijgt met gasprijs mee
De hogere gasprijs trekt de elektriciteitsprijs duidelijk ook naar een hoger niveau. Afgelopen week bereikte de Epex maar liefst drie keer een niveau van boven de €100. Een dergelijke hoge prijs kwam sinds 3 juni niet meer voor. Woensdag 14 augustus bereikte de markt een prijs van €107,65, de hoogste stand sinds 11 december. Daarnaast kwam elektriciteit niet onder de prijs van €72,78 uit. Eind november 2023 was de laagste notering van de week voor het laatst op een dergelijk hoog niveau.
Voor een deel is de hoge elektriciteitsprijs te wijten aan relatief lage opbrengsten uit hernieuwbare bronnen. Het aandeel van zon en wind lag met 54,15% lager dan deze zomer gebruikelijk was. Vooral het aandeel van windenergie was met 14% vergeleken met de rest van deze zomer aan de lage kant.
Toch drijft vooral de hoge gasprijs de prijs van elektriciteit op. Dat blijkt ook uit het relatief lage aandeel van gascentrales, vergeleken met de opwek uit hernieuwbare bronnen. De markt was deze week duidelijk op zoek naar alternatieven. Zo werden de kolencentrales bijgeschakeld. In totaal leverde dit 2,1% van alle elektriciteit op. Daarnaast was het aandeel van biomassa met 6,2% ongeveer twee keer zo hoog als gebruikelijk. Ondanks al deze maatregelen om de prijs te drukken, kwam de prijs van stroom door de hoge gasprijs uit op het hoogste niveau van 2024.
