Het National Institute of Statistics in Portugal verwacht een olijfolieproductie van 225 miljoen liter, ofwel 230.000 ton. Dat is een recordniveau. Het lijkt positief nieuws, maar laat je niet voor de gek houden. De uitdagingen in de sector zijn immers ook groot.
Afgelopen seizoen werd in Portugal een olijfolieproductie van 100.000 ton gerealiseerd en nog één seizoen eerder kwamen de Portugese olijfolieproducenten niet verder dan 150.000 ton. De goede weersomstandigheden en de afwezigheid van ongedierte hebben het sterkste bijgedragen aan de positieve resultaten, zo meldt onder meer de International Olive Council in een marktbericht. Analisten verwachten dat de productiegroei de komende jaren nog veel verder door kan zetten.
In het Zuid-Europese land is de afgelopen jaren namelijk fors geïnvesteerd in nieuwe en geïrrigeerde plantages. Die investeringen kunnen op korte en middellange termijn zelfs resulteren in een jaarlijkse opbrengst van 200.000 ton in alleen de regio Alentejo. Op dit moment telt Portugal zo'n 361.483 hectare aan olijfgaarden, wat 3% van het wereldareaal is. De zelfvoorzieningsgraad komt uit rond de 150% en de positieve handelsbalans bedraagt €250 miljoen. Portugal is daarmee de op drie na grootste olijfolie-exporteur wereldwijd.
Uitdagingen genoeg
Die groeicijfers lijken mooi, maar er zijn ook steeds meer uitdagingen. Eén daarvan is de dalende consumptie van olijfolie. De invoer in de Europese Unie daalde in het begin van oogstjaar 2021/2022 met 20,9%, tot 180.146 ton. De drie belangrijkste importeurs lieten allemaal een daling zien, zo blijkt uit cijfers van de International Olive Council: Australië (-8,5%), Brazilië (-27,2%), Canada (-40,4%). Spanje zal als grootste exporteur de grootste klap krijgen, maar Portugal speelt ook een grote rol. Ongeveer 10% van de totale import wordt geleverd door Portugal. Daarmee is het land de op twee na grootste exporteur, na Spanje en Italië.
Het gemiddelde jaarlijkse verbruik van olijfolie daalt ook in Portugal in rap tempo. Momenteel wordt het jaarlijkse verbruik ingeschat op 7,8 liter per persoon. Daarmee staat het land achter Italië, Spanje en Griekenland. Insiders zijn van mening dat er meer onderzoek gedaan moet worden naar de reden achter de consumptiedaling. De International Olive Council is hier recent mee begonnen, maar uitkomsten zijn nog niet bekend. Twee andere uitdagingen (waar we eerder ook al over schreven) zijn klimaatverandering – de droogte in het land heeft inmiddels al invloed op de kwaliteit van de olijven én dus van de olijfolie – en kostprijsverhogingen.
Effect op de prijzen
Bovenstaande zaken hebben gevolgen voor de prijsvorming van olijfolie. De hoge kostprijs wordt in de grootste producerende landen al doorberekend. De prijs komt in Spanje gemiddeld uit op €324,50 per 100 kilo. Dat is 20,7% boven het prijsniveau van één jaar eerder. Ook in Griekenland is dat effect zichtbaar: +22,8% tot €310 per 100 kilo. De prijs voor extra virgin olijfolie komt in Portugal uit rond de €335 per 100 kilo. Dat is eveneens iets hoger dan één jaar geleden; toen lag de olijfolieprijs in de buurt van €295 per 100 kilo.
De vraag onder handelaren is wel of de onbalans tussen vraag en aanbod de komende maanden nog effect gaat hebben op de markt. Uitspraken durven zij niet te doen, met het oog op de volatiele markten van het dit moment.
