Consumenten in de supermarkt zullen het nog niet merken, maar na een piek in mid januari en nog eens een herleving een maand later is de olijfolieprijs in Spanje duidelijk op zijn retour. Ook elders is de extreme duurte passé. Turkije kampt zelfs met overschotten aan olie.
De voornaamste oorzaak zijn de veranderde weersomstandigheden. Afgelopen winter is er meer regen gevallen in Spanje, waardoor olijfbomen konden herstellen en er weer een betere oogst valt te verwachten. Vergeleken met het hoogtepunt in januari is de prijs zeker €2 per kilo gedaald in Spanje. Over langere tijd bezien is de prijs nog steeds wel hoog, maar het extreme is eraf.
Terwijl Spanje bovendien in seizoen 2023/2024 een slechte oogst had, werd in buurland Portugal een heel redelijke oogst binnengehaald. Dit heeft volgens kenners ook te maken met het feit dat de olijfteelt in Portugal de laatste jaren stevig wordt gemoderniseerd, terwijl dat in Spanje veel minder het geval is. Daardoor is de Portugese teelt nu bijvoorbeeld minder droogtegevoelig. Wel is de productie in Portugal met een hoeveelheid van 150.000 tot 160.000 ton nog altijd veel kleiner dan de ongeveer 700.000 ton die in Spanje werd geoogst.
Exportverbod leidt tot voorraad
Vorig najaar zag de situatie er evenwel nog weinig opwekkend uit. Overal leken de oogsten te krimpen; in Spanje, Italië, Griekenland en Turkije, dat alvast een exportverbod had afgekondigd. De Turkse olijfolietelers zitten daardoor nu met een voorraad van zo'n 200.000 ton olijfolie, grotendeels uit het oude seizoen, dat ze nog steeds niet vrij mogen verkopen.
Tunesische bulk-export
In Tunesië is ook genoeg product voorhanden, maar daar worden telers en handelaren vaak gedwongen om de olie onvoordelig in bulk te verkopen naar bijvoorbeeld Italië, waar het in een blend gaat met Italiaans product en dan met een mooi etiket op de fles naar de consument gaat als 'Produce of Italy'. De Tunesische telers hebben het nakijken door gebrek aan eigen bottelerijen en flessen.
