Zowel de Poolse als Hongaarse regering neemt maatregelen om de bevolking te beschermen tegen stijgende voedselprijzen. De Poolse regering hanteert vanaf 1 februari een btw-nultarief voor voeding, gas en kunstmest. Daarnaast verlaagt Polen de btw op elektriciteit en brandstoffen voor verwarming de komende maanden.
Volgens premier Mateusz Morawiecki kunnen veel Polen niet slapen vanwege de prijsstijgingen. "We weten dat de inflatie door externe factoren is veroorzaakt, maar we moeten een antwoord vinden en de kosten dragen." Morawiecki, voormalig bankdirecteur, wijt de hoge inflatie in Polen aan de energietransitie die de Europese Unie doorvoert naar schonere vormen van energie. Met als gevolg minder Russisch gas dat Europa bereikt.
Aandacht afleiden van belastingwetgeving
De maatregelen zijn zes maanden van kracht, en zullen zo'n € 4,4 miljard kosten. Volgens critici leiden ze de aandacht af van de nieuwe belastingwetgeving van de Poolse regering. Deze had tot doel om met name lage inkomens aan meer loon te helpen, maar door fouten bij de invoering hebben leraren en gepensioneerden dit jaar juist minder te besteden.
Ook Hongarije neemt maatregelen om de hoge inflatie te beteugelen. Per 1 februari worden de prijzen van suiker, tarwebloem, zonnebloemolie, varkensbeen, kippenborst en halfvolle melk in de supermarkten verlaagd naar het niveau van half oktober, kondigde premier Viktor Orbán aan. In november 2021 lag de inflatie in Hongarije op 7,4%. Dat was de sterkste stijging in veertien jaar tijd. Eerder begrensde de Hongaarse regering al brandstof- en energieprijzen en bevroor ze de hypotheekrente.
Btw-verlaging groenten en fruit
Ook in Nederland wordt al langere tijd gepleit voor een lagere btw voor gezonde producten, zoals groenten en fruit. De afgelopen jaren zijn gezonde producten veel harder in prijs gestegen (+21%) dan ongezonde producten, blijkt uit cijfers die het CBS in 2021 publiceerde. Hierdoor is kiezen voor gezonde voeding voor veel mensen vaak geen optie. Al jaren zetten diverse gezondheidsinstanties zich daarom in om de btw op groenten en fruit te verlagen. Ook het Groentenenfruithuis is al tijden bezig om te lobbyen voor een verlaging van de btw op groenten en fruit.
Ook supermarkt Dirk van de Broek zit bovenop de btw-verlaging, en startte vorig jaar al een petitie hiervoor. Om zijn woorden kracht bij te zetten, ging directeur Marcel Huizing dinsdag 11 januari langs bij de partijkantoren in Den Haag. "Door het nieuwe kabinet is het tijd voor nieuwe plannen. Op de agenda staat daarbij eindelijk ook een btw-verlaging op groenten en fruit die er nu écht moet komen," aldus de algemeen directeur van Dirk van den Broek.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.