'Verbreed je horizon in zoektocht naar personeel'

Een personeelsprobleem in de transportsector is niet nieuw. Ruim voor de coronapandemie kampte Nederland, en dus ook deze sector, namelijk al met vergrijzing en ontgroening. "Veel oudere chauffeurs gingen met pensioen. Maar de groep jongeren om het werk over te nemen, wordt steeds kleiner", zo licht Blom toe. In de coronacrisis is er nog een dimensie bijgekomen: online bestellen. Het grootste tekort bevindt zich momenteel in de groep vrachtwagenchauffeurs en juist die groep heeft meer dan genoeg werk. "Iedereen ging tijdens de coronacrisis bij webwinkels bestellen. Vrachtwagenchauffeurs zijn vaak nodig om al die pakketjes op het juiste adres te krijgen."

Dat was een paar maanden terug, in combinatie met 'alleen' de leveringen aan de supermarkten, nog te doen. "Nu nemen de problemen toe, want de horeca en retail zijn weer in bedrijf. Dit terwijl die vervoersstroom richting de consument blijft bestaan", zo vertelt de adviseur Strategisch Arbeidsmarktbeleid. "De combinatie van vergrijzing, ontgroening en de groeiende economie is op dit moment hét probleem voor het personeelstekort in de transportsector."

Lege schappen niet waarschijnlijk
In het Verenigd Koninkrijk leidde de krapte op de arbeidsmarkt afgelopen maanden tot problemen in het supermarktschap. De kans daarop is in Nederland klein, stelt Blom. "De onderliggende reden voor de tekorten in de Britse supermarktschappen hangt namelijk vooral samen met de gevolgen van de Brexit. Veel buitenlandse werknemers zijn afgehaakt. Met de Europese vakbekwaameisen kan in alle lidstaten gewerkt worden, maar het is onduidelijk wat het Verenigd Koninkrijk daarmee wil doen. Werken in de Europese Unie, en niet in Verenigd Koninkrijk is daardoor aantrekkelijker geworden.  Dus nee, ik zie een leeg schap in Nederland – als gevolg van tekorten in personeel – niet zo snel gebeuren."

Wel is volgens Blom zichtbaar dat transportbedrijven en opdrachtgevers meer met elkaar in gesprek zijn. "De vervoerscapaciteit is beperkt en de brandstofprijzen zijn enorm gestegen. Als een opdrachtgever het contract zo opstelt dat een vervoerder een te kleine marge behaald of bijna verlies draait, dan zijn dat wel de bedrijven waarmee nu als eerste in gesprek wordt gegaan. Er zijn immers meerdere gegadigden voor het afnemen van de diensten, die waarschijnlijk meer willen betalen en verbeterde voorwaarden accepteren." Volgens de adviseur wordt verder meer rekening gehouden met duurzaamheid. "Een halfgevulde vrachtwagen voor een lange rit, dat verzoek wordt nu wel afgeslagen. Er worden dus andere keuzes gemaakt om zo efficiënt mogelijk te zijn."

Nieuwe doelgroepen aanboren
Om het personeelstekort in de transportsector niet te laten ontsporen, steekt Transport en Logistiek Nederland al jaren veel aandacht in het werven van nieuwe mensen, waaronder vrouwen. "Vrachtwagenchauffeur is hét mannenberoep van Nederland. Het is mooi om te zien dat inmiddels ook steeds meer vrouwen de weg naar de transportsector vinden. Op dit moment is 4,1% van de 90.000 beroepschauffeurs een vrouw. Op de mbo-opleiding voor vrachtwagenchauffeur is inmiddels 16% vrouw."

In opdracht van sociale partners organiseert het Sectorinstituut Transport en Logistiek (STL) dit jaar een 'stadiontour', met zij-instroom/rekruteringsavonden. "Wanneer je belangstelling hebt om te werken in de transportsector, dan kun je je aanmelden. We geven op die avonden onder meer voorlichting over de sector en over de vacatures voor vrachtwagenchauffeurs, logistiek medewerkers en planners.  Ook bedrijven die zoeken naar personeel zijn aanwezig. Zo'n evenement kan ook in kleiner verband worden georganiseerd door STL, dat gebeurt op aanvraag van TLN-leden. Het belangrijkste voor ons is mensen naar buiten te laten lopen met een baan of een kans op een baan." Toch kan het niet alleen daarmee het probleem oplossen. Er moet breder gekeken worden.

Een veelbelovende doelgroep die in het vizier is gekomen, zijn statushouders. "En de voorlopige resultaten zijn veelbelovend. Het Sectorinstituut Transport en Logistiek heeft hier een Europese subsidie voor aangevraagd én gekregen. We willen statushouders die met een bijstandsuitkering thuis zitten, de mogelijkheid geven om hun vakbekwaamheid en rijbewijzen te behalen. Uiteraard met aandacht voor Nederlandse taal", aldus Blom. Volgens de adviseur Strategisch Arbeidsmarktbeleid moest de horizon wel verbreed worden.

'Houd je eigen personeel binnen boort'
Iets anders wat volgens Blom heel belangrijk is, is het binnen boord houden van het eigen personeel. "Het behouden van je personeel is misschien wel belangrijker dan het werven van nieuwe mensen. En dat begint allemaal bij het zijn van een leuke werkgever. En laat dat ook zien." Blom noemt daarbij als voorbeeld de jaarlijkse barbecue of het sinterklaasfeest. "Organiseer je die? Meld dat dan ook op je website. Laat het zien. Je eigen personeel is daarnaast je beste marketing tool. Hebben zij het naar hun zin, des te groter is dan de kans dat ze vrienden of familie benaderen als er een openstaande vacature is."

Blom vervolgt: "En luister. Ook dat is belangrijk. Er is steeds meer aandacht voor de balans tussen werk en privé. Mensen willen misschien parttime werken. Een goede werkgever begrijpt dat het belangrijk is om daarin mee te bewegen." De adviseur noemt een duidelijk voorbeeld van een bedrijf dat drie parttimers op één vrachtwagen heeft gezet. "Die wagen mag de hele week niet stilstaan. Hoe ze dat met z'n drieën oplossen, mogen ze zelf weten. Heeft een van de drie zwemles van de kinderen, dan wordt onderling geruild. Dat is een goede oplossing om te kunnen voldoen aan de wensen van het personeel én in bedrijf te blijven."