Met terugwerkende kracht krijgt jubileumjaar 2021 bij FrieslandCampina toch nog wat glans: Na jaren van afkalvende winst laten de resultaten eindelijk weer verbetering zien. Hoe dit komt? De grondstoffenrally heeft ook de zuivelcommodities niet overgeslagen, de afzetdivisie van bulkzuivel draait zodoende minder slecht dan voorheen. Daarbij zijn de kosten gedaald. Toch laten de prestaties nog veel te wensen over.
Over de nettowinst die vorig jaar met 117% tot €172 miljoen steeg, zijn CEO Hein Schumacher en CFO Hans Janssen waarschijnlijk niet ontevreden. Als je echter dieper op de cijfers inzoomt, dan is het lek bij FrieslandCampina nog niet boven. De forse winsttoename is vooral een resultante van het snijden in de kosten. Afgelopen jaar verdwenen er maar liefst 1.800 banen, fors meer dan de duizend stuks die aanvankelijk beoogd waren. Dit scheelt jaarlijks zo'n €100 miljoen aan kosten. Een bijkomend voordeel was dat de herstructureringsoperatie iets meer dan €100 miljoen kostte, terwijl er €150 miljoen voor begroot was.
Met de herstructurering heeft het zuivelconcern een slepend probleem aangepakt, want al jaren was sprake van overbemanning. In de markt werd weleens gekscherend gegrapt dat het ministerie van Zuivel in Amersfoort is gesitueerd. Door te snijden, is de organisatie wat slanker geworden. Er ligt nu, volgens Schumacher, een goed fundament voor de toekomst om verder op te bouwen. Dit is nodig ook. De winst komt namelijk nog niet in de buurt van enkele jaren geleden; toen werd met gemak meer dan €300 miljoen op de balans bijgeschreven. Na 2016 begon de afkalving, met 2020 als absoluut dieptepunt. In dat jaar werd slechts €79 miljoen winst geboekt, wel met de coronacrisis als verzachtende omstandigheid. Dit was echter zo weinig dat leden-melkveehouders konden fluiten naar winstdeling. Dit jaar krijgen de leden wel weer een kleine fooi.
Bulkzuivel nog steeds zwaar verliesgevend
Sinds de zomer gaat het beter, vooral met de 'Trading'-divisie. Deze divisie verhandelt overwegend merkloze bulkzuivel als boter, kaas en in mindere mate melkpoeder. Het bedrijfsresultaat steeg met 56%, al maakt de divisie daarmee nog steeds €100 miljoen verlies. Al jaren trekt de afzet van bulkzuivel een zware wissel op de resultaten. Bij de herstructurering kreeg de toen nog nieuwe divisie de opdracht mee om bulkzuivel winstgevend te verhandelen. Dat is dus nog niet gelukt. Door de gestegen bulkzuivelprijzen – als gevolg van schaarste – gaat het nu wel minder slecht. In de commodityhandel lijkt het logge FrieslandCampina echter (nog) niet opgewassen tegen de meer wendbare zuivelhandelsbedrijven die hiermee vaak wel dikke winsten maken.
Dat deze divisie verlies schrijft, komt mede door de relatief hoge melkprijs die aan de leden-melkveehouders wordt uitgekeerd. Dit zorgt voor een negatieve marge. Afgelopen jaren zag FrieslandCampina honderden leden vertrekken naar de concurrentie. Hierdoor is nu sprake van overcapaciteit in sommige fabrieken, wat de winstgevendheid uiteraard niet ten goede komt. Een verdere uitstroom van leden verergert dit probleem, vandaar die concurrerende melkprijs als bindmiddel. Los van vertrekkers hangt ook het stikstofdossier als het zwaard van Damocles boven de melkveesector. Dit zet de dieraantallen – en daarmee de melkaanvoer – onder druk. Zodoende ambieert FrieslandCampina sinds kort weer de toestroom van nieuwe leveranciers om in de toekomst verzekerd te zijn van voldoende grondstof in de vorm van melk.
Babymelkpoederafzet onder druk
De drie resterende divisies (Ingredients, Specialised Nutritions en Food & Beverage) draaiden minder goed dan vorig jaar. Ingredients en Specialised Nutritions hebben last van een teruglopende vraag naar babymelkpoeder in China. Naast minder geboortes, kampt FrieslandCampina met opkomende Chinese concurrentie. In het verleden was China een 'cash cow', maar die tijden zijn vervlogen. Mogelijk dat FrieslandCampina daarom overweegt om babymelkpoedermerk Friso van de hand te doen. Hoewel de top het nu nog een strategische heroverweging noemt, lijkt verkoop het meest waarschijnlijke scenario. Food & Beverage zag de omzet stijgen, maar de winst teruglopen. Hierbij heeft FrieslandCampina de pech dat het bedrijf een reservering van €58 miljoen moest treffen in verband met een vonnis in Thailand.
De afdronk van de jaarresultaten is dat FrieslandCampina de kosten beter onder de knie heeft, nu de winstgevendheid nog. De verwachtingen voor 2022 spatten er wat dat betreft nog niet van af. FrieslandCampina streeft ernaar het resultaat op peil te houden, met kostenstijging en inflatie als grootste uitdagingen. Een omzetstijging van 2% tot 4% moet mogelijk zijn. Hogere marges liggen niet voor de hand, zo tempert de top van het zuivelconcern de verwachtingen.
