"Een manier om inflatie te bestrijden, is door lonen te verlagen en de Amerikanen armer maken. Ik denk dat ik een beter plan heb: verlaag jullie kosten, niet de lonen. Maak meer auto's en halfgeleiders in de VS. Meer banen waarin je een fatsoenlijk inkomen uit kunt verdienen, in plaats van afhankelijk te zijn van logistieke ketens in het buitenland. Laten we het in de VS maken. Mijn plan inflatie te bestrijden, gaat jullie kosten verlagen." Het bovenstaande is een stukje uit de State of the Union toespraak van Joe Biden eerder deze week. Het is knap hoeveel economische onzin en tegenstrijdigheid hij in dat kleine stukje tekst wist te proppen.
Minder afhankelijk worden van het buitenland is gewoon een eufemisme voor 'protectionisme'. Daar is geen enkele economie beter van geworden op middellange termijn. Om dat als het economische ei van Columbus te benoemen, getuigt niet bepaald van economisch inzicht. Lonen die worden verlaagd, dat komt niet voor. In de VS zijn de lonen in de afgelopen decennia niet één keer gedaald. En wat betreft het briljante idee om de inflatie te bestrijden door kosten te verlagen…
Staatsvijand nummer één
Toen ik Biden hoorde, moest ik onmiddellijk denken aan zijn voorganger Gerald Ford en het jaar 1974. Net als nu was de inflatie ook toen zeer hoog. Zo hoog dat president Ford die tot de staatsvijand nummer één uitriep. Hij begon een campagne die te bestrijden. Miljoenen badges met daarop WIN (Whip Inflation Now, ofwel Versla de Inflatie Nu) werden gemaakt en weggegeven.
Ford's plan bevatte vele maatregelen om de inflatie terug in het hok te krijgen, zoals meer carpoolen, de thermostaat iets lager zetten of een eigen moestuintje beginnen. Zijn voorganger, president Richard Nixon, bevroor in 1971 een tijdlang alle lonen en prijzen om de inflatie te bestrijden. Die bevriezing duurde niet lang en zette geen zoden aan de dijk. Winkeliers die geen hogere prijzen mochten vragen, haalden hun producten uit de schappen en verkochten die op de zwarte markt. Het resultaat: inflatie, alleen niet zichtbaar in de statistieken. Prijzen bevriezen om de inflatie te bestrijden, is van dezelfde orde als het voorstel van de ooit door enkele cabaretiers opgerichte Rhinoceros Party in Canada om criminaliteit uit te bannen door alle wetten af te schaffen.
Inflatieprobleem niet geraakt
Het vrijwel unanieme oordeel van economen over het WIN-campagne luidt inmiddels dat het een van de meest stupide economische beleidsdaden ooit is. Het zette geen zoden aan de dijk, omdat het de kern van het inflatieprobleem niet raakte. Namelijk dat er te veel geld in omloop was. Het is géén toeval dat de inflatie hét probleem werd in de VS en daarbuiten, na de zomer van 1971. Toen president Nixon de dollar loskoppelde van goud (dé economische gebeurtenis van afgelopen 100 jaar in mijn ogen, zoals beschreven in 'Keerpunt 1971'). Dat besluit maakte het mogelijk te veel geld bij te drukken en dát leidde tot aanhoudende inflatie. Die bestrijd je dan niet met moestuintjes, carpooling of een graadje lager in je huis, maar door de geldpersen minder hard te laten draaien.
Dat is uiteindelijk gebeurd in de VS, toen in 1979 Paul Volcker (iemand die erbij was toen Nixon het besluit van 1971 nam en mij "you write a good book" toeriep toen we elkaar voor het laatst zagen) werd aangesteld als voorzitter van de Fed. Hij ging direct naar de geldpersen, wat de inflatie terug in het hok kreeg.
Ik vrees dat Bidens briljante plan 'verlaag de kosten en produceer meer in eigen land' gedoemd is te mislukken. Protectionisme, blijkbaar de kern van zijn economisch programma, werkt aantoonbaar, inflatieverhógend en níet inflatieverlágend. Hogere inflatie remt op termijn economische groei af en dus de groei van werkgelegenheid en verarmt de werkende Amerikaan. Gelooft u dat niet? De feiten sinds 1971, vandaar 'keerpunt' spreken voor zich.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
