Het aanstellen van melkveehouder Alex Datema als nieuwe directeur Food&Agri bij de Rabobank mag gerust een verrassing worden genoemd. Een grote verrassing zelfs, want Datema is nou niet direct het stereotype bankdirecteur in pak en stropdas. Hij is een man uit de praktijk, wat in zekere zin voor hem pleit. Toch roept het aantreden van deze vergaderboer in sommige agrarische gelederen waarschijnlijk ook vraagtekens op, want Datema is een man met een uitgesproken visie op de landbouw. Een extensievere landbouw welteverstaan.
Voor degenen die Datema niet kennen: Hij is melkveehouder in Groningen, waar hij samen met een compagnon ruim 100 koeien melkt. Het is geen melkveehouder waarvan er dertien in dozijn gaan. Hij noemt zichzelf een typische vergaderboer. Daarnaast is hij sinds 2016 voorzitter van BoerenNatuur, een belangenclub die zich inzet voor meer natuurinclusieve landbouw op gangbare melkveebedrijven in de vorm van weidevogel- en landschapsbeheer. Vanuit die hoedanigheid mag hij aanschuiven aan de stikstoftafels van landbouwminister Piet Adema. Als man uit de praktijk past hij niet in het rijtje van zijn voorgangers in de personen van Carin van Huët, Ruud Huirne en Dirk Duijzer. Eerstgenoemde legde eind vorig jaar haar werk neer, naar verluidt omdat ze zich niet meer kon vinden in het beleid van de bank. Met de keuze voor Datema wordt opnieuw duidelijk dat de Rabobank blijft inzetten op een groenere koers.
Opvallende keuze
Dat Rabobank bij Datema is uitgekomen, is om meerdere redenen opvallend. Niet in de laatste plaats omdat hij geen economische achtergrond heeft en tevens geen ervaring als leidinggevende van een complexe organisatie. Dit zouden randvoorwaarden moeten zijn om deze functie te kunnen bekleden, zou je denken. Hoewel Rabobank duidelijk een maatschappelijke functie heeft, blijft het een geldverstrekker die financieringsplannen moet toetsen.
Datema heeft ook niet de uitstraling van een bankier, al kan dat juist verfrissend werken. Dit is waarschijnlijk precies de reden waarom Rabobank het met hem ziet zitten. Met zijn agrarische achtergrond is hij mogelijk in staat om de kloof tussen de bancaire wereld en de praktijk te verkleinen. In zijn kennismakingsinterview geeft hij aan zich in te willen zetten voor nieuwe financieringsmodellen voor boeren. De nieuwe directeur Food & Agri zal overigens nog de handen vol hebben aan het mede-ontwikkelen van nieuwe financieringsmodellen. Erover praten is mooi, ze effectief maken is wat geloofwaardigheid brengt. Ook intern zal Datema waarschijnlijk de nodige scepsis moeten overwinnen bij zijn nieuwe collega's.
Hoewel Datema een man van de praktijk is, houdt hij er wel een eigenzinnige agrarische visie op na. Zoals aangegeven pleit hij voor een meer natuurinclusieve landbouw. Ook heeft hij een duidelijk visie op het stikstofprobleem, maar die wordt niet door iedereen gedeeld. Hij werd ooit thuis opgezocht door een aantal melkveehouders die niets in zijn aanpak zagen en hem wilden intimideren. Kortgezegd pleit hij voor extensivering met minder melkproductie per hectare, maar dat is tegen het zere been van de intensievere boeren. Die categorie boeren financiert Rabobank ook volop, al werd dat de laatste jaren wel wat minder. De financieringsregels werden vorig jaar zomer verder aangescherpt, waarbij de bank de focus verlegde op de duurzame koplopers in de landbouw.
Kritiek op Rabobank
Ironisch genoeg vandaag exact een jaar geleden haalde Datema op Twitter nog uit naar de Rabobank, toen de bank de transitie naar een duurzamere landbouw tijdelijk in de ijskast zette en koos voor voedselzekerheid. Dit vanwege de oorlog in Oekraïne die toen net was begonnen. Hij noemde dat bijzonder kortzichtig. Binnenkort mag hij zelf aan de bancaire beleidsknoppen gaan draaien. In zijn nieuwe rol zal Datema waarschijnlijk meer op zijn woorden moeten letten. Uitspraken van een Rabobank-directeur liggen nu eenmaal gevoeliger dan die van de voorzitter van BoerenNatuur, waarvan de standpunten bij voorbaat wel in te vullen zijn.
Dit is artikel is medegeschreven door redacteur Klaas van der Horst.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
