De omzet van de levensmiddelenindustrie groeit minder hard dan de kostenstijging. De inkoopprijzen zijn halverwege vorig jaar weliswaar gestabiliseerd of gedaald, maar liggen nog altijd ruim boven de periode voor corona en de oorlog in Oekraïne. Dat blijkt uit de Monitor Levensmiddelenindustrie 2023 die de FNLI heeft gepresenteerd.
De rode draad in de monitor zijn de ongebruikelijke prijsstijgingen voor energie, grond- en hulpstoffen. De energieprijzen waren in augustus 2022 op het hoogtepunt. Ondanks een daling, met name in het voorjaar van 2023, waren de energieprijzen in juli 2023 nog altijd anderhalf keer hoger dan in de eerste helft van 2021, aldus de monitor. Een substantieel deel van de bedrijfskosten voor de sector bestaat uit agrogrondstoffen. De internationale prijzen daarvan waren in maart 2022 op het hoogtepunt. Daarna zijn de prijzen geleidelijk gedaald. In juli van dit jaar waren de prijzen van agrogrondstoffen 9% hoger dan in januari 2021.
Ook de personeelskosten stegen. Cao-lonen stegen geleidelijk in 2021 en steeds sneller in 2022 en 2023. In juli 2023 waren de cao-lonen ruim 11% hoger dan januari 2021, aldus de FNLI. Verpakkingsmaterialen zijn na het hoogste niveau in de zomer van 2022 in prijs gedaald, maar lagen afgelopen juni nog altijd veel hoger dan in januari 2021: gegolfd papier en karton (+33%), kunststof (+29%), holglas (+16%) en lichte metalen (+33%).
De kosten voor vervoer en opslag stegen tot het derde kwartaal van 2022. In juni 2023 waren de kosten voor goederenvervoer over zee 53% en binnenvaart 33% hoger dan in januari 2021. De vervoerkosten over de weg stijgen sinds 2021 gestaag. In juni 2023 lagen deze prijzen 20% hoger dan in januari 2021.
Nederland goedkoopste van Europa
De prijsstijging in de winkel van voedingsmiddelen was groot. Vergeleken met januari 2021 betaalden consumenten in de winkel in juni 2023 25,8% meer. De prijzen voor fruit en alcoholische dranken stegen met circa 13,5% het minst. Oliën, vetten en zuivel laten met bijna 40% de grootste prijsstijgingen zien.
De FNLI maakt ook een vergelijking met andere Europese landen. Opvallend is dat de gemiddelde kosten van levensmiddelen in 2022 in Nederland het laagst waren van alle eurolanden. Met €0,98 kon hier dezelfde hoeveelheid boodschappen gekocht worden waar gemiddeld in Europa €1 voor moest worden neergeteld. Niet-alcoholische dranken, oliën en vetten en vlees kostten in Nederland wel meer dan gemiddeld in Europa. Brood, granen en vis waren het laagst geprijsd in Nederland. Ook in Spanje waren levensmiddelen relatief goedkoop, in tegenstelling tot Duitsland, België, Frankrijk en Italië. Een Nederlander gaf gemiddeld 9,8% procent van het inkomen uit aan levensmiddelen, de gemiddelde Europeaan 12,6%.
Meer export
De invoerwaarde van de levensmiddelenindustrie groeide (grotendeels door de inflatie), maar de uitvoerwaarde steeg harder. De belangrijkste bestemmingen blijven Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk.
Impact op winstmarges
De omzet blijft in de groei achter en dat komt tot uiting in de bruto toegevoegde waarde, die in 2022 trager groeide. "De lonen, en investeringen en winsten moeten uit een kleinere marge worden betaald", aldus Cees-Jan Adema, directeur van de FNLI in de monitor. Het economisch belang van de levensmiddelenindustrie van de Nederlandse economie blijft wezenlijk met bijna 4% in 2022, stelt hij. Wel is het volgens Adema de vraag 'welke impact de nieuwe realiteit – hoge inflatie, veranderend consumentenpatroon, prijsonderhandelingen met afnemers, loon- en rentestijgingen – heeft op de winstmarges van de levensmiddelenindustrie'.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
