Dossier | Oekraine

Rusland en Oekraïne zijn gezamenlijk goed voor 29% van de tarwe-export. Door de oorlog tussen de twee landen is deze ‘graanstroom’ opgedroogd en dat leidt tot paniek op de markt. “De markt staat echt in de fik”, stelt Bauke Wierda van Royal Koopmans. “Zo’n extreme situatie hebben we nog niet eerder meegemaakt en dat zorgt voor veel onzekerheid in de bakkerijsector.”

De tarwenotering op de CBoT liet ook afgelopen nacht weer een stevige plus zien. Het wordt voor handelaren steeds duidelijker dat de oorlog in Oekraïne geen kortdurend effect heeft op de graanhandel, maar dat de gevolgen langer doorwerken. Sturen de Amerikaanse boeren hun bouwplan daarop bij?

'Het nuttigste soort der grassen, die het hoofdvoedsel levert van miljoenen der bewoners van de beschaafde wereld', zo beschreef M. Buysman in 1899 de tarwe in het Album der Natuur. Nog altijd is tarwe de meest verbouwde graansoort ter wereld. Het is de basis voor meel en bloem, brood en crackers, deegwaren, couscous, witbier en diervoeder. Belangrijke tarweproducenten zijn Rusland en Oekraïne. Rusland is de op één na grootste exporteur van tarwe, Oekraïne de vierde grootste, samen goed voor een derde van de uitvoer. Verschillende regio's in de wereld zijn afhankelijk van deze productie, niet alleen Europa maar ook het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

De tarwenotering op de Matif stijgt nog steeds. De stemming op de markt is dusdanig gespannen dat de vraag bijna niet langer is of de €400 per ton doorbroken wordt, maar wanneer.

Van de grondstof- en energiemarkten laat de Europese gasmarkt misschien wel de grootste prijsschommelingen zien. Anders dan bijvoorbeeld olie of graan is het voor Europa erg moeilijk om over te schakelen op andere leveranciers dan Rusland. En dat komt op de markt tot uiting.

De grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne leidt tot grote verstoringen in de voedselketen. Zo zetten de kostenstijgingen van kunstmest, veevoer en energie druk op de volumes en de marges van voedselproducenten.

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne laat de energieprijzen door het dak gaan. Eerder deze week acteerden de koffieprijzen daar al op door een neerwaartse beweging in te zetten. Inmiddels neemt de spanning op de koffiemarkt toe.

De tarwenotering op de CBoT heeft de psychologische grens van $1.000 per bushel doorbroken. Waar kunnen we graan krijgen? Dat is de vraag die handelaren stellen. Zo lang daar geen antwoord op komt, kan de markt nog stappen omhoog blijven zetten.