Zonnebloemolie blijft onderwerp van gesprek in de voedingsmiddelenindustrie. En dan gaat het niet zozeer meer om de prijsvorming, maar vooral om de wereldwijde zoektocht naar alternatieven.
Nieuwe cijfers van The Global Economy laten zien dat de gemiddelde prijs voor zonnebloemolie in maart met ongeveer 58% is gestegen, tot $2.361 per ton. Afgelopen maand bleef de prijs nagenoeg stabiel, op $2.280 per ton. Ter vergelijking: de gemiddelde prijs stond in februari op $1.500 per ton en in december op $1.360 per ton. De huidige prijsniveaus, in combinatie met een zeer beperkte beschikbaarheid, dwingt supermarktketens in onder meer het Verenigd Koninkrijk, Italië, Griekenland en Spanje ertoe om op zoek te gaan naar alternatieven.
Ingrediëntenlijst hoeft niet aangepast te worden
Eerder deze week gaf Tesco bijvoorbeeld aan dat zonnebloemolie in de komende weken in diverse producten vervangen kan worden door andere plantaardige oliën, zoals koolzaadolie. Net zoals in Nederland hoeft niet direct van etiket gewisseld te worden. Wel is het belangrijk dat supermarktketens hun consumenten erop wijzen dat etiketten mogelijk niet kloppen. "Het is niet mogelijk om op tijd alle etiketten aan te passen, waardoor bijvoorbeeld de ingrediëntenlijst op het etiket niet meer klopt", aldus minister Henk Staghouwer afgelopen week. Vanaf 1 januari 2023 moeten de etiketten wel zijn aangepast.
Verschillende andere landen, waaronder Albanië en Duitsland, kiezen ervoor een aankoopbeperking in te stellen. In het eerstgenoemde land mogen consumenten bijvoorbeeld vijf tot maximaal zes liter zonnebloemolie aanschaffen per keer. Zo hopen de supermarktketen langer te kunnen voldoen aan de vraag. Met een groot tekort wordt in dit land overigens geen rekening gehouden. Volgens een aantal ketens hebben consumenten paniekaankopen gedaan en is er geen structureel grote vraag naar zonnebloemolie.
Verenigde Staten kan voldoen aan vraag
Wereldwijd wordt in seizoen 2022/2023 een productie van 50,7 miljoen ton zonnebloempitten verwacht. Dat is 12% minder dan één jaar eerder. De vraag naar zonnebloemolie stijgt datzelfde jaar naar 18,1 miljoen ton, wat vrij stabiel is. Wel wordt verwacht dat de handel toeneemt (+2% tot 9,1 miljoen ton), gedreven door extra vraag uit de Europese Unie. De eindvoorraad valt volgens het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) 16% lager uit, tot 2 miljoen ton.
Marktinsiders verwachten dat de Verenigde Staten er momenteel het beste vanaf komen. Dat land kan, volgens de analisten, met de eigen binnenlandse productie voldoen aan de vraag. Overigens zullen de prijzen ook daar stijgen, in lijn met de wereldmarkt.
