De Europese Commissie heeft in juli de omvangrijke 'Fit for 55'-plannen gepresenteerd. Het doel: aangescherpte tussentijdse klimaatdoelen in 2030 realiseren: ten minste 55% minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990. Dat is hard nodig, want onlangs wees een rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) nog op de gevolgen van klimaatverandering en wat er allemaal nog moet gebeuren.
De Nederlandse economie lijkt sterk uit de coronacrisis te komen en doet het in vele opzichten beter dan andere Europese landen. De voorspellingen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn rooskleurig, en het herstel gaat sneller dan verwacht. Tegelijkertijd ligt er een behoorlijke inspanningsverplichting bij ondernemers: Europa en Nederland hebben de verduurzamingsdoelen voor 2030 namelijk verhoogd: 14 miljoen ton extra reductie.
Eerder onderzoek wees al uit dat green recovery bijdraagt aan een solide herstel en dat financiers en investeerders verduurzaming opeisen. Dat betekent dat je - naast actuele hoofdpijndossiers als de arbeidsmarkt en containerprijzen - ook duurzaamheid moet blijven omarmen. In de keten kun je dit niet alleen oplossen – samenwerking is essentieel, wat ook tijd kost. We zien een aantal trends.
Trend 1: Uitstoot broeikasgassen neemt weer toe en ligt bijna op pre-coronaniveau
Vorig jaar ontstond een dipje in de broeikasgasuitstoot. In combinatie met de lage aardgasprijs leek Nederland het klimaatvonnis van 25% reductie in 2020 te halen. Het is te vroeg om te juichen. De laatste cijfers van het CBS tonen dat de broeikasgasuitstoot in het tweede kwartaal al bijna op pre-coronaniveau ligt. Als deze groei aanhoudt, wordt de uitdaging voor nog groter. De voedingsindustrie en landbouw zijn met 31 miljoen ton tezamen goed voor 20% van de uitstoot. Daar komt tot 2030 een reductieopgave van ongeveer 3 miljoen ton bij. Dat gaat niet vanzelf, omdat er geen dalende trend is in het energieverbruik in de voedingsindustrie en in de landbouw stijgt het energieverbruik al sinds 2015.
Bedrijven blijven de energietransitie belangrijk vinden, vooral om de CO2-uitstoot te verminderen. Ondertussen stokt het aandeel renewable energy en lijken het Nederlandse en Europese doel mijlenver weg. De landbouw en voedingsindustrie doen het niet slecht met respectievelijk ruim 15% en bijna 5%, op een gemiddelde voor alle sectoren van 11%. Het gaat dan met name om energie afkomstig van windmolens, zonnepanelen en biomassa. Aardwarmte en andere natuurlijke bronnen zetten nog onvoldoende zoden aan de dijk. In Europees verband is vastgelegd dat hernieuwbare energie 14% van het Nederlands energieverbruik moet uitmaken in 2020. Het 'Fit for 55'-programma gooit daar voor 2030 nog een extra schep bovenop: 40%.
Trend 2: Duurzaamheid wordt onderdeel van businessmodel
In gesprekken merk je dat veel bedrijven bezig zijn met verduurzaming, al is het niet altijd met de hoogste prioriteit. Dat komt door enkele hot topics die nu alle aandacht vragen: het herstel van de coronacrisis, de hoge grondstof- en transportprijzen en de toenemende arbeidsmarktkrapte. Toch blijkt uit recent ING-onderzoek onder de grote bedrijven (een jaaromzet van meer dan €250 miljoen) een toenemende aandacht voor verduurzaming. Maar liefst zeven van de tien topmanagers geven aan dat er een versnelling op duurzaamheid heeft plaatsgevonden door de coronacrisis.
Bedrijven zetten daarbij vooral in op het bevorderen van een gezonde levensstijl, het ontwikkelen van duurzame producten en diensten, groene energie en het verminderen van afval. Dat leidt tot minder inzet van nieuwe grondstoffen en door verantwoord energieverbruik tot een verlaging van de CO2-uitstoot. Energieprijzen zijn het afgelopen halfjaar fors gestegen en de prijzen voor emissierechten stijgen navenant. Reden temeer voor een focus op energietransitie.
Redenen om te verduurzamen
Opvallend zijn de drijfveren voor verduurzaming. Daarbij gaat het vaker om het opbouwen van een duurzaam imago en een marktpropositie dan om bijvoorbeeld kostenbesparingen. Als je vroeg begint met verduurzamen, ben je ook onderscheidend in de markt. Maar, het blijft lastig om verduurzaming te verwaarden in de keten. Afnemers staan (nog) niet te trappelen meer te betalen. Hoewel meer en meer bedrijven die verantwoordelijkheid wel nemen. Supermarkten die extra betalen voor duurzamere producten of voor bijzondere concepten als 'Beter voor Koe, Natuur & Boer' van Albert Heijn of de zuivellijn 'Direct van de Boerderij' van Jumbo.
Een andere motivatie voor een duurzamer bedrijfsmodel is de Corporate Sustainability Reporting Directive van de Europese Unie. Die schrijft voor dat over het boekjaar 2023 bedrijven in hun jaarverslaggeving duidelijker moeten aangeven hoe zij bijdragen aan de groene doelen van de Europese Unie. Dat wordt ook een verplicht onderdeel van de accountantscontrole. In Nederland zullen zo'n 1.000 bedrijven met deze nieuwe wetgeving te maken krijgen. ING zelf is al jaren bezig met het project Terra, dat de CO2-uitstoot van investeringen via het leningenboek in lijn brengt met het Klimaatakkoord van Parijs. Voor de meest vervuilende sectoren komt er een koolstofbeleid inclusief periodieke monitoring.
Het realiseren van een duurzamere voedselketen, waar meer initiatieven in worden genomen, past ook in de gedragscode van de Europese Unie voor gezonde, duurzame en betaalbare voeding. Allemaal aansporingen om de verduurzaming definitief te verankeren in je businessmodel. Wie in staat is om dit op korte termijn te realiseren, zal de (financiële) vruchten hiervan plukken.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
