In de financiële wereld speelt goud al eeuwenlang de rol van veilige haven in onzekere tijden. Na de enorme daling van de lira lijken onder meer smartphones die rol over te nemen in Turkije.
Als over een paar weken wordt teruggeblikt op de economie in 2021, springt ongetwijfeld de opmars van de renminbi eruit. De Chinese munt is dit jaar al ruim 12% meer waard geworden ten opzichte van de euro. Dat is een flinke tegenvaller voor bedrijven die goederen uit China invoeren zonder het valutarisico af te dekken. Vaak ontkomen ze er niet aan om de prijzen te verhogen. Hierdoor wordt het leven weer een stukje duurder. Dat is echter kinderspel bij wat er in Turkije gebeurt. De enorme daling van de lira zorgt er zelfs voor dat sommige producten niet eens meer te krijgen zijn in het land.
Elf dieptepunten op een rij
De lira schoot dinsdag met 15% omlaag tot de laagste koers ooit ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De dag daarvoor was trouwens ook al een laagterecord. Net als de dag daarvoor. De munt heeft meer dan tien keer een nieuw dieptepunt bereikt als gevolg van het rampzalige economische beleid. Onder druk van premier Recep Tayyip Erdogan heeft de Turkse centrale bank onlangs voor de derde maand op rij de rente verlaagd. Het doel is om nieuwe investeringen aan te wakkeren, die kunnen zorgen voor hogere economische groei en een groeiende werkgelegenheid. In plaats daarvan zou de centrale bank de focus juist moeten leggen op het aanpakken van de inflatie, die is opgelopen tot bijna 20%.
Olie op het vuur
De renteverlagingen van de centrale bank zijn in dit opzicht olie op het vuur. Het groeiende verschil tussen de rente en de inflatie maken het nog minder aantrekkelijk om geld in lira aan te houden. Sinds de jaarwisseling is de lira een derde minder waard geworden ten opzichte van de euro. De scherpe koersval van de afgelopen dagen was voor Apple zelfs aanleiding om iPhones en andere producten uit Turkse webshops te halen. Officieel geeft het technologiebedrijf daarvoor geen reden op, maar het laat zich eenvoudig uittekenen dat Apple de dure elektronica liever niet verkoopt voor lira's waarvan je je maar moet afvragen wat ze over een paar dagen of weken waard zijn. Ondertussen vliegen in lokale elektronicazaken de smartphones over de toonbank, omdat die toestellen hun waarde beter behouden dan de lokale munt.
Het nieuwe goud
Het is een unieke ontwikkeling dat smartphones binnen een economie gedeeltelijk een rol krijgen als middel voor vermogensbehoud. Apple heeft in zekere zin goud in handen. Eigenlijk zou je dat ook wel mogen verwachten van een bedrijf met een beurswaarde van meer dan 2,5 biljoen dollar. Aan de andere kant is het Turkse volk de grote verliezer bij de vrije val van de lira. Gisteravond stonden er grote files voor de tankstations, omdat benzineprijzen door de omwisselslag naar de steeds goedkopere munt omhoog vliegen. In de aanloop naar het nieuwe jaar gaan allerlei beleggingsspecialisten vertellen wat de mogelijke winnaars zijn in 2022. Zolang Erdogan de illusie heeft dat hij de economie met renteverlagingen een boost geeft zonder oog te hebben voor het verschrikkelijke effect van inflatie, behoort de lira ook na de jaarwisseling tot de grote verliezers.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
