Turkije heeft begin deze maand Fatih Karahan aangesteld als nieuwe voorzitter van de centrale bank. Hij streeft ernaar om de inflatie stevig terug te dringen. Maar het niveau waar hij voor eind dit jaar op mikt, is zowel absurd hoog als behoorlijk ambitieus.
Het vertrek van Hafize Erkan bij de Turkse centrale bank kwam hard aan in de financiële wereld. De pijn zat niet zozeer in het bericht dat de voorzittershamer vrij snel wordt doorgegeven, want dat is nu sinds 2020 al vier keer gebeurd. Het is vooral de reden voor het opstappen die de aandacht trekt. Erkan diende haar ontslag in nadat ze ervan werd beschuldigd dat ze allerlei voordelen had gegund aan haar vader en andere familieleden. Eind vorig jaar haalde ze nog het nieuws door met haar gezin bij haar ouders in te trekken, omdat ze door de torenhoge inflatie er maar niet in slaagde om een woning te kopen in Istanbul. Als voorzitter van de centrale bank zou het juist haar rol moeten zijn om die inflatie onder controle te krijgen.
Eigenwijs tegen de theorie in
Van dat laatste is op het eerste gezicht weinig te merken, want de inflatie komt uit op maar liefst 65%. Onder het bewind van Erkan is de centrale bank echter wel een compleet nieuwe richting ingeslagen. Haar voorgangers hebben onder druk van president Recep Tayyip Erdoğan de rente verlaagd. Hoewel in elk economisch leerboek staat dat een hogere rente een van de beste medicijnen is tegen een hoge inflatie, wilde hij niet het risico lopen dat de economische groei hierdoor te veel zou afkoelen. Die aanpak staat haaks op de renteverhogingen waarmee centrale banken in onder meer Europa en de Verenigde Staten er de afgelopen twee jaar in geslaagd zijn om de oplaaiende inflatie onder controle te krijgen.
Rente van 8,5 naar 45 procent
Erkan werkte eerder in haar carrière onder meer in de Verenigde Staten voor Goldman Sachs en First Republic. Die achtergrond maakte het voor haar wat makkelijker om over te schakelen naar de westerse aanpak. In iets meer dan een half jaar heeft Erkan de beleidsrente opgeschroefd van 8,5% naar 45%. In vergelijking met die renteschok zijn de renteverhogingen van de Europese Centrale Bank en de Federal Reserve kinderspel. De deze week aangetreden Karahan is er dan ook van overtuigd dat hij voorlopig alleen maar af hoeft te wachten tot de inflatie gaat dalen. Hij verwacht dat de inflatie eind dit jaar op ongeveer 36% uitkomt. Dat is natuurlijk nog altijd een absurd hoog niveau.
Inflatie tussen de oren
Het is bovendien de vraag of de inflatie ook daadwerkelijk zo ver terugvalt. De Turkse bevolking is de afgelopen jaren gewend geraakt aan torenhoge inflatie en daar hebben ze inmiddels hun economisch handelen op aangepast. Zolang in dit opzicht geen echte omslag plaatsvindt, wordt het heel lastig om inflatie echt onder controle te krijgen. Dat risico wordt weerspiegeld in het koersverloop van de lira. Normaal gesproken geeft een stijgende rente de desbetreffende munt een duw in de rug. Maar ondanks de felle rentestijging, is de lira sinds mei vorig jaar met ruim 30% gedaald ten opzichte van de euro. Vlak na het aantreden van Karahan werd zelfs de laagste koers ooit bereikt. Totdat hij laat zien bereid te zijn heel diep te gaan – zoals een verhoging van de beleidsrente tot boven de inflatie – zet de lira zijn vrije val door.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
