In Nederland wordt jaarlijks twee miljard kilo voedsel verspild. In 2030 moet 50% minder voedsel verspild worden. Dat is een van de doelstellingen van stichting Samen Tegen Voedselverspilling. "De consument is nog steeds een van de grootste verspillers, maar ook de horecasector verspilt veel voedsel", vertelt Toine Timmermans, directeur van de stichting. Brood is het meest verspilde product in ons kikkerlandje.
De Verspillingsvrije week gaat komende week weer van start. Verschillende partijen uit de voedingssector ondersteunen deze actie; ongeveer negentig stakeholders zijn aan de stichting verbonden en ruim 125 organisaties nemen deel aan de week. "Wij spreken met name de consument aan. Hoe maak je het voor de consument normaal om zo min mogelijk te verspillen? Wij willen de consument, de horeca en de supermarkt vooral zelf in actie laten komen tegen voedselverspilling."
Brood wordt vaak verspild
Brood is het meest verspilde product in de voedselketen. Hollanders zijn dagvers brood-eters, en dat verklaart een hoop, aldus Timmermans. "Het is een veel geconsumeerd product en het is heel Hollands om brood vers te halen. Daardoor is het een product met een relatief hoge verspillingsgraad. Dat zie je zowel in de supermarkt als in de out-of-home keten. De cijfers baseren wij op een zogenoemde sorteeranalyse van huishoudens en ook rapporteren supermarkten en bakkers cijfers. Hierdoor krijgen wij een betrouwbaar beeld van de verspilling."
In de lijst met dranken staat koffie op nummer één als meest verspild, wat verklaarbaar is. Het is een veel gedronken drank. Timmermans heeft een relatief simpele oplossing. "Werk niet met grote kannen, maar afgepaste hoeveelheden. Ook zuivel wordt - met een tweede plaats - relatief veel verspild. Dit omdat een deel van de consumenten de houdbaarheidsdata niet goed begrijpt. Een 'tenminste houdbaar tot' betekent niet dat de melk na die datum weggegooid moet worden. Je kunt prima je eigen zintuigen gebruiken om te bepalen of een product nog lekker is: kijken, ruiken en proeven. Dit is een steeds terugkerend onderwerp in onze campagnes. Naast het bijdragen aan verdere bewustwording, ligt de focus op het verbeteren van praktische kennis."
Gedrag
Sinds de coronacrisis werken veel Nederlanders thuis. Je zou verwachten dat mensen zich daardoor meer bewust zijn van wat ze verspillen. "We hebben inderdaad gezien dat er minder verspild werd na de intrede van corona. Vooral omdat meer mensen kant-en-klaar-pakketten kopen. Ze hebben hierdoor precies genoeg eten in huis, en dat helpt natuurlijk mee. Zo'n 26% van de mensen geeft aan minder voedsel te verspillen sinds corona."
Timmermans benadrukt wel dat alles om gedrag draait. "Kennis is mooi, maar je moet ook de gelegenheid hebben. Bij brood weet 90% van de mensen wat ze moeten doen, maar het zit 'm echt in tijdsgebrek en de gelegenheid. Mensen met jonge kinderen verspillen meer. Ze hebben het druk, de planning loopt anders, en dus vindt meer verspilling plaats. Er zijn grofweg twee groepen te onderscheiden. De groep die bewust eten inslaat en goed plant. Zij eten ook vaker de kapjes van brood. Daarnaast is er een groep die vindt dat er altijd voldoende eten in huis moet zijn. Zij hebben eerder angst dat er te weinig is, en dus verspillen zij meer eten. Wat we in de keten zien, is dat steeds meer supermarkten gericht sturen op minder derving, door beter te plannen wat verkocht wordt, en overschot met korting te verkopen."
In de horeca valt veel winst te behalen qua voedselverspilling, aldus de directeur van de stichting. "De grootste mate van verspilling vindt plaats in kleine restaurants of keukens van ziekenhuizen (soms wel tot 40%). Bij grotere ketens is dit slechts 3% tot 5%. Er is hiervoor niet een snelle oplossing te verzinnen. Het belangrijkste is dat meer gemeten wordt, om inzicht in derving te krijgen. Zo zijn er slimme camerascanners die meten wat verspild wordt. Hier werken steeds meer organisaties mee. Dat is een enorme kans, want de consument vindt duurzaamheid belangrijker."
Meer klanten voor de Voedselbank
Voedselbanken zijn ook aangesloten bij Samen Tegen Voedselverspilling. "Alles wat hiernaar toe gaat, is géén voedselverspilling. Maar de Voedselbanken zijn niet de grote oplossing voor alle voedselderving. Van alles wat verspild wordt, kan slechts zo'n 1% tot 2 % naar hen toe. Er is in potentie gelukkig ruim voldoende voedsel beschikbaar, en dat komt goed uit. Dit omdat een toename wordt verwacht in het aantal 'klanten' van de Voedselbank. Doordat de supermarkten steeds minder derving krijgen in versproducten, gaat vanuit die bedrijven in de toekomst minder product naar voedselbanken, en meer vanuit de groothandel en de telers. Wij zijn dat nu aan het organiseren, en kijken ook naar de markt van producten die nog bewerkt moeten worden, zoals sauzen en soepen. Daardoor wordt de bevoorrading van de Voedselbanken nog efficiënter in de toekomst."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
