De afgelopen dagen was er veel aandacht voor een voorspelling dat de staatsschuld flink kan toenemen, terwijl de overheid daar bovendien meer rente over gaat betalen. Net als de mogelijke stijging van de euro, is dat iets waarover we ons nog lang geen zorgen over hoeven te maken.
In de financiële wereld is meer meestal beter: een stijging is vaak een positieve ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan een stijgende werkgelegenheid, hogere bedrijfswinsten en oplopende beurskoersen. Deze week is er echter veel aandacht voor twee stijgingen die minder gunstig kunnen uitpakken. In de eerste plaats concludeerde het CPB na het doorrekenen van het regeerakkoord dat de staatsschuld in de toekomst flink kan uitdijen.
Als gevolg van hoge uitgaven voor het aanpakken van grote problemen op vlakken zoals klimaat en stikstof, loopt de staatsschuld volgens het CPB op tot 92% van het bbp in 2060. Dat is een flink stuk meer dan de 57,7% waar ons land volgens de miljoenennota dit jaar op uitkomt. Het niveau ligt ook ruim boven de 60% die Europese begrotingsregels voorschrijven.
Groeiende staatsschuld, stijgende rente
De tweede stijging die volgens sommige nieuwsberichten minder gunstig kan uitpakken is die van de rente op obligatiemarkten. De rente over tienjaarsstaatsobligaties komt sinds vorige week weer net boven de 0% uit. Nederland krijgt dus niet langer geld toe als het geld leent.
De combinatie van een groeiende staatsschuld en een stijgende rente roept dan al snel het schrikbeeld op van rentelasten die de pan uitrijzen. Het kan geen kwaad om dat even in perspectief te plaatsen. Volgens de miljoenennota is Nederland in 2022 €3,4 miljard kwijt aan rentelasten. Dat is minder dan 1% van de totale begroting, oftewel nog geen €200 per Nederlander.
Staatsschuld in perspectief
Bovendien hebben Nederlandse staatsleningen een gemiddelde resterende looptijd van acht jaar. Zelfs als de rente plotseling omhoog schiet, vertaalt dat zich dus niet meteen in veel hogere rentelasten. Daar komt bij dat de overheidsschuld heel goed afsteekt bij die van andere Europese landen. In België en Frankrijk is die verhouding meer dan 100%.
Ten slotte is het natuurlijk afwachten of de wereld er in 2060 ongeveer uitziet zoals het CPB voorspiegelt. In 38 jaar kan heel veel gebeuren. In 1990 was de economie van China bijvoorbeeld slechts 10% groter dan die van Nederland. Achteraf is makkelijk praten, maar er zijn weinig mensen die indertijd voorspelden dat het land zou uitgroeien tot een economische wereldmacht die mogelijk zelfs de Verenigde Staten naar de kroon gaat steken.
Hollandse handelsgeest
Een oplopende rente heeft mogelijk tot gevolg dat de euro wat aan kracht wint. Toegegeven: dat kan nadelig zijn voor de internationale concurrentiepositie van de exportsector. Maar Nederland is als doorvoer- en exportland vooral groot geworden dankzij de handelsgeest en gunstige ligging. Als een valutavoordeeltje de doorslag moet geven voor toekomstig succes, gaan er een paar dingen helemaal verkeerd.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
